Από τη μία ο Πρωθυπουργός μίλησε για την απαρχή μίας νέας περιόδου στις ελληνογερμανικές σχέσεις, από την άλλη έθεσε ανοικτά και χωρίς περιστροφές θέμα γερμανικών αποζημιώσεων. Και όλα αυτά υποδεχόμενος στο Μαξίμου τον ίδιο τον Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ (φωτογραφία κάτω από INTIMEnews).
Στον σύντομο διάλογο που είχαν μπροστά στις κάμερες, ο Αλέξης Τσίπρας εκτίμησε πως η επίσκεψη του γερμανού προέδρου σηματοδοτεί μία νέα αρχή στις ελληνογερμανικές σχέσεις, αφήνοντας πίσω τα οκτώ χρόνια των Μνημονίων και τα εκατέρωθεν στερεότυπα που, όπως είπε, τις δηλητηριάζουν.
Ταυτόχρονα, όμως, έσπευσε να επισημάνει, δεν πρέπει να βάζουμε κάτω από το χαλί τις όποιες διαφορές έρχονται από το μακρινό παρελθόν, που όπως επέμεινε, «πρέπει να λυθούν με βάση το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο όλοι σεβόμαστε».
Κανείς δεν θέλει να ξεχάσουμε το παρελθόν, απάντησε ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ούτε να παραβλέψει την ηθική -όπως στοχευμένα διευκρίνισε- ενοχή για τις φρικαλεότητες του ναζισμού στην Ελλάδα.
Ο γερμανός πρόεδρος συμφώνησε κατά τα άλλα με τον κ. Τσίπρα για τη νέα αρχή στις ελληνογερμανικές σχέσεις, λέγοντας: «Δικαίως αναφερθήκατε σε μια νέα αρχή, μπορούμε να γράψουμε ένα καινούριο κεφάλαιο των σχέσεων των δύο χωρών».
Σε δημοσίευμα της για το ζήτημα της διεκδίκησης των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων, η Deutsche Welle σημειώνει πως για το Βερολίνο θέμα καταβολής επανορθώσεων δεν υφίσταται.
Ενδεικτική ήταν η απάντηση του γερμανού κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφεν Ζάιμπερτ κατά την καθιερωμένη ενημέρωση των συντακτών την Τετάρτη, ο οποίος και επανέλαβε την πάγια γερμανική θέση: «το ζήτημα περί γερμανικών επανορθώσεων έχει διευθετηθεί οριστικά τόσο νομικά όσο και πολιτικά».
Η γερμανική κυβέρνηση παραπέμπει πάντοτε σε δύο συνθήκες για να στηρίξει τη στάση της.
Η πρώτη είναι του 1960 και συνήφθη ανάμεσα στη Γερμανία και σειρά ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης συμφωνίας είχαν καταβληθεί στην Ελλάδα 115 εκατομμύρια μάρκα.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα πάντα με τη γερμανική πλευρά, υπήρξε ένα «ευρύ σύστημα διατάξεων περί αποζημιώσεων», το οποίο ωφέλησε μεταξύ άλλων και την Ελλάδα.
Η δεύτερη συμφωνία είναι η λεγόμενη Συνθήκη 2+4 μετά τη γερμανική Επανένωση το 1990, σύμφωνα με την οποία –κατά τη γερμανική πάντα πλευρά- δεν προβλέπεται καταβολή περαιτέρω επανορθώσεων.
Ο Στέφεν Ζάιμπερτ θέλησε επίσης να σημειώσει το γεγονός ότι η Αθήνα δεν έχει καταθέσει ακόμη επίσημο αίτημα.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς ωστόσο, κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Βερολίνο τον περασμένο Σεπτέμβριο, είχε γνωστοποιήσει την πρόθεση της Ελλάδας να διεκδικήσει γερμανικές αποζημιώσεις, με τις αξιώσεις της, σύμφωνα με πληροφορίες της DW, να ανέρχονται σε περίπου 300 δισ. ευρώ.
Ποιες είναι όμως οι πιθανότητες της Ελλάδας να πετύχει τον στόχο της;
Σύμφωνα με τον γερμανό νομικό επιστήμονα Ούλριχ Μπάτις, «η ελληνική πλευρά έχουν προσπαθήσει επανειλημμένα ενώπιον εθνικών και διεθνών δικαστηρίων. Μέχρι σήμερα δεν είχαν επιτυχία, αλλά δεν θα απέκλεια εντελώς το ενδεχόμενο να υπάρχουν πιθανότητες».
Ο γερμανός νομικός επισημαίνει ότι στη Διάσκεψη του Λονδίνου το 1953, η γερμανική πλευρά είχε συμφωνήσει στο πλαίσιο της συνθήκης για το γερμανικό χρέος και είχε επιφυλαχθεί έναντι των εχθρών της στον πόλεμο να διευθετήσει τις πολεμικές οφειλές της οριστικά μετά την υπογραφή συνθήκης ειρήνης.
Μετά την Επανένωση της Γερμανίας όμως, το Βερολίνο «απέφυγε συνειδητά να υπογράψει συνθήκη ειρήνης», εξηγεί ο Ούλριχ Μπάτις, και αντί συνθήκης ειρήνης, υπεγράφη η Συνθήκη 2+4 στην οποία βασίζεται και η γερμανική θέση ότι «εφόσον δεν υπάρχει συνθήκη ειρήνης δεν θα πάρετε τίποτα».
Με τη στάση αυτή το Βερολίνο θέλει να αποφύγει να δημιουργηθεί νομικό προηγούμενο μέσα από την περίπτωση της Ελλάδας.
Και αυτό γιατί αν η ελληνική πλευρά δικαιωνόταν, ενδέχεται δεκάδες άλλοι πρώην εχθροί κατά τον Πόλεμο να προβούν σε παρόμοιες διεκδικήσεις.
Μία τέτοια περίπτωση είναι αυτή της Πολωνίας και ήδη, όπως αναφέρει η DW, έχουν υπάρξει επαφές ανάμεσα στην ελληνική και την πολωνική επιτροπή διεκδίκησης επανορθώσεων.
Ο πρόεδρος της ελληνικής επιτροπής Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, αλλά και ο επικεφαλής της αντίστοιχης πολωνικής Αρκάντιους Μούλαρτσικ, επιβεβαίωσαν στην DW ότι υπήρξαν συναντήσεις μεταξύ μελών των δύο επιτροπών.
«Ορισμένα σημεία στην ελληνική έκθεση ήταν πολύ βοηθητικά για εμάς», δήλωσε ο κ. Μούλαρτσικ, προσθέτοντας ότι «η δική μας έκθεση θα είναι όμως πολύ ακριβέστερη».
Μάλιστα, εκπρόσωποι της πολωνικής επιτροπής είχαν και συνάντηση στην Αθήνα με τους δικηγόρους που είχαν εκπροσωπήσει παλαιότερα τα θύματα της ναζιστικής σφαγής στο Δίστομο. «Στην Πολωνία έχουμε χιλιάδες τέτοια χωριά», ανέφερε ο Αρκάντιους Μούλαρτσικ στις δηλώσεις του στην Deutsche Welle.