Πριν από δύο χρόνια, η κολλητή μου φίλη, που είναι μικρότερη από μένα, κοντά στα σαράντα, έκανε το μεγαλύτερο όνειρο της ζωής της πραγματικότητα. Εγινε μαμά, κάτι για το οποίο είχε προσπαθήσει πάρα πολύ. Από τότε που άρχισε να εργάζεται, αμέσως μετά τις σπουδές της δηλαδή, αφοσιώθηκε κυρίως στα επαγγελματικά της. Μέχρι που η εργασία έφερε επιτυχία και η επιτυχία έγινε καριέρα και η ζωή της κατέληξε να περιστρέφεται αποκλειστικά γύρω από αυτήν.
Οταν έκλεινε τα δεύτερα -άντα, συνειδητοποίησε –όπως πολλοί άνθρωποι στην ηλικία αυτήν της (σχετικής) ωριμότητας– ότι τα χρόνια περνούν χωρίς να το καταλάβεις, ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να την αφήνεις να σε παρασύρει σε αδιέξοδες ματαιοδοξίες – ή μάλλον (Θεέ μου, τι τραγικό!) ότι η ζωή δεν είναι πολύ μικρή, αλλά πολύ μεγάλη για να την περνάς μόνο με υποχρεώσεις, αγωνία επιβίωσης και ζητήματα επαγγελματικής κυριαρχίας.
Προσπάθησε πολύ η κολλητή μου, λοιπόν, και τα κατάφερε! Κάποιο ξημέρωμα Τετάρτης, βρέθηκε με ένα ροδαλό και στρουμπουλό κοριτσάκι στην αγκαλιά της που δεν χόρταινε να το θηλάζει, να το φιλάει, να το κανακεύει. Και κάθε φορά που μιλούσαμε, εξέφραζε πάντα έναν καημό: «Αχ και να δούλευα στο Δημόσιο! Θα έπαιρνα μια άδεια ενός έτους, θα πληρωνόμουν κανονικά και θα ήμουν δίπλα στο παιδάκι μου σε αυτούς τους πρώτους και τόσο καθοριστικούς μήνες για τη μικρή μου»!
Τα ίδια ακριβώς, με μεγάλη μου έκπληξη, άκουγα κάθε φορά που μιλούσαμε και από τον άντρα της. Οσο ήθελε εκείνη να μείνει ένα μεγάλο διάστημα με το παιδί, άλλο τόσο το ήθελε κι εκείνος. Δεν ξέρω γιατί ένιωθα έκπληξη στην αρχή. Αλλωστε, ήμουν εγώ εκείνη που, χρόνια τώρα, έκανα με την πρώτη ευκαιρία «διαλέξεις» για τη σημασία της εμπλοκής του πατέρα στο μεγάλωμα του παιδιού από το πρώτο δευτερόλεπτο, διατυμπάνιζα την καλλιέργεια που απαιτείται από την πλευρά του αρσενικού, ώστε να αντιληφθεί την ανάγκη να βρίσκεται κοντά στο μωρό, όσο και κοντά στη μητέρα, τους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό. Εγώ ήμουν αυτή που πάντα έλεγε ότι και ο πατέρας είναι εξίσου σημαντικός στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Προφανώς είναι ο τρόπος με τον οποίο εκπαιδευτήκαμε.
Κι όμως. Το δέσιμο που αποκτά ένας πατέρας με το παιδί του -και το αντίστροφο- είναι της ίδιας σημασίας με της μαμάς. Αν το σκεφτείς καλύτερα, θα διαπιστώσεις ότι ίσως είναι ακόμη πιο σημαντικό, γιατί το παιδί, λόγω του ότι βρέθηκε στα σπλάχνα της μανούλας του, πριν ακόμη η καρδιά του αρχίσει να χτυπά, εκεί σχηματίστηκε και μεγάλωσε και το πρώτο πρόσωπο που είδε αλλά και το φρόντισε στη συνέχεια ήταν εκείνη, είχε ήδη αναπτύξει μια ισχυρή σχέση, ένα δέσιμο που πέρασε αβίαστα στο DNA του. Ο μπαμπάς, όμως, που δεν έζησε τίποτε από όλα αυτά, οφείλει αυτό να το χτίσει και να το κερδίσει και, σε κάθε περίπτωση, δικαιούται να έχει την ευκαιρία να «συστηθεί» με το παιδί του, αλλά και εκείνο να τον γνωρίσει, να τον αναγνωρίζει ως πρόσωπο απόλυτης ψυχικής εμπιστοσύνης και να ηρεμεί με τη μυρωδιά του, όπως ηρεμεί με τη μυρωδιά της μαμάς, που την ξέρει από την απαρχή του κόσμου του.
Τόσο απλό και τόσο δύσκολο: Να είσαι κοντά στο παιδί σου μέχρι να ενδοβάλλει την ασφάλεια που εμπνέει η παρουσία σου, να νιώσει την απόλυτη προστασία και να σταθεί γερά στα ποδαράκια του, κάτι που θα το κάνει ανεξάρτητο και δυνατό και στην ενηλικίωσή του.
Συμβιβασμένοι με την εργασιακή νομοθεσία και το εργασιακό καθεστώς, δεν τολμάμε ούτε καν να φανταστούμε ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί κάποτε, εκτός αν πηγαίναμε να γεννήσουμε στη Σουηδία, η οποία φημίζεται σε όλο τον κόσμο για τη γενναιόδωρη πολιτική γονικών αδειών που εφαρμόζει, και να επιστρέφαμε μετά από δυο-τρία χρόνια.
Ο σύγχρονος γονιός, είτε πρόκειται για γυναίκα είτε για άντρα, δεν μπορεί να πάρει άδεια με την αύξηση των μελών της οικογένειας. Είναι μάλιστα τόσο ανελαστικό το σύστημα, που ο νέος γονιός, ειδικά ο πατέρας, φοβάται πάρα πολύ για τη θέση του στη δουλειά, την απόλυσή του ή την υποβάθμισή του.
Κοσμογονικές εξελίξεις
Πριν από λίγες μέρες διάβασα κάτι που με έκανε να εκπλαγώ τόσο θετικά, που σχεδόν δεν πίστευα στα μάτια μου!
Εδώ και ένα χρόνο περίπου, η εταιρεία Volvo Cars έχει εντάξει τις περισσότερες από τις 40.000 εργαζομένους της σε ολόκληρο τον κόσμο, σε μια νέα πολιτική γονικής αδείας με αποδοχές ανεξαρτήτως φύλου.
Το πρόγραμμα που θέσπισε ονομάζεται «Family Bond» και με αυτό παρέχει αυτομάτως σε όλους τους εργαζόμενους της –που έχουν τουλάχιστον έναν χρόνο υπηρεσίας στην εταιρεία– συνολική άδεια 24 εβδομάδων, με αποδοχές που ανέρχονται στο 80% του μισθού τους!
Φανταστικό! Έξι μήνες, και πληρώνεσαι και βρίσκεσαι κοντά στο παιδί σου, και δεν φοβάσαι μη χάσεις τη δουλειά σου!
Η παροχή ισχύει για οποιονδήποτε από τους δύο γονείς και η χρήση της άδειας μπορεί να εφαρμοστεί μέσα στα τρία πρώτα χρόνια από την έλευση του παιδιού.
Το ακόμη πιο πρωτοποριακό είναι ότι το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει όλα τα πρόσωπα που κατοχυρώνονται νομικά ως γονείς, συμπεριλαμβανομένων θετών, αναδόχων, ακόμη και γονέων που αποκτούν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας, καθώς και των μη βιολογικών γονέων σε ομόφυλα ζευγάρια.
Μπαμπά, μείνε στο σπίτι – Στη δουλειά θα πάει η μαμά
Εξαιρετική πρωτοβουλία-καινοτομία, δεδομένου ότι ορισμένες χώρες δεν παρέχουν καθόλου γονική άδεια με αποδοχές στους νέους γονείς ή εξαιρούν ομάδες γονέων – το τελευταίο ισχύει ιδιαίτερα για τους πατέρες.
Σουηδία γίναμε…
Ναι, γινόμαστε Σουηδία σιγά σιγά και μας αρέσει. Γιατί αυτή η νέα παγκόσμια πολιτική της Volvo Cars αντλεί έμπνευση από την εθνική νομοθεσία στη μητρική αγορά της, τη Σουηδία, όπου έχει αποδειχτεί ότι τα οφέλη που αποκομίζουν γονείς και παιδιά από τις άδειες αυτές είναι πολλά και σοβαρά. Αποτελεί δε, συνέχεια του πιλοτικού σχήματος που εφαρμόστηκε στην περιοχή ΕΜΕΑ (Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική) το 2019, στο οποίο το 46% των υποψηφίων ήταν πατέρες.
«Είναι κάτι περισσότερο από μία νέα πολιτική αδειών για τους εργαζομένους μας, είναι η ενσωμάτωση της εταιρικής κουλτούρας και των αξίων μας», λένε οι άνθρωποι της Volvo Cars. «Θέλουμε να οδηγήσουμε την αλλαγή στον κλάδο και να θέσουμε ένα νέο παγκόσμιο πρότυπο. Εντάσσοντας όλους τους υπαλλήλους μας σε αμειβόμενη γονική άδεια, περιορίζουμε το χάσμα των φύλων και αποκτάμε ποικίλο εργατικό δυναμικό, ενισχύοντας την απόδοση και ενδυναμώνοντας την επιχειρηματική μας δραστηριότητα».
Μελετώντας το αποτέλεσμα του πιλοτικού προγράμματος για τη γονική άδεια, η εταιρεία είδε ότι οι εργαζόμενοι εκτίμησαν τη συγκεκριμένη πολιτική ως συμπεριληπτική, ουδέτερη ως προς το φύλο και ευέλικτη στην κάλυψη των ατομικών αναγκών. Από τις μελέτες προέκυψαν, επίσης, σημαντικά συμπεράσματα για το πώς μπορεί να ενθαρρυνθούν ακόμη περισσότεροι εργαζόμενοι ώστε να κάνουν χρήση της γονικής άδειας, αλλά και το πώς μπορεί να γίνει η γονική άδεια και για τους δύο γονείς ο νέος «κανόνας».
Με τη χρήση πρακτικών όπως αυτές, η Volvo Cars στοχεύει να άρει τη σύγχυση και τα πολιτιστικά εμπόδια και να εμφυσήσει σιγουριά στους γονείς.
Μακάρι να ενστερνιστούν αυτή την πολιτική και άλλες εταιρείες και, εν τέλει, όλες οι ιδιωτικές εταιρείες του κόσμου.