Πλαισιωμένο από την οροσειρά Ζάγρος στα δυτικά, το συγκρότημα εμπλουτισμού ουρανίου Νατάνζ, στο κεντρικό Ιράν είναι θαμμένο τόσο βαθιά στη γη ώστε, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, ακόμη και οι πιο προηγμένες βόμβες εξάρθρωσης υπογείων καταφυγίων αδυνατούν να το πλήξουν.
Η κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν πιστεύεται ότι αποτελείται από τρία υπόγεια κτίρια, δύο από τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να χωρούν 50.000 φυγοκεντρητές, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Πυρηνικής Απειλής, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό.
Εξι ακόμη κτίρια βρίσκονται πάνω από το έδαφος και κάποια από αυτά αποτελούνται από αίθουσες μήκους 2,5 χιλιομέτρων, που χρησιμοποιούνται για συγκροτήματα φυγοκέντρησης αερίου. Η εγκατάσταση προστατεύεται από αντιαεροπορικές συστοιχίες, περιμετρική περίφραξη και το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, σημειώνουν οι Times.
Δορυφορικές εικόνες που αναλύθηκαν από την Janes Satellite Imagery Analysis σε διάστημα τεσσάρων μηνών φέτος, έδειξαν ότι τα έργα στις εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν, καθώς συσσωρεύθηκαν και άλλοι τόνοι χώματος στη δυτική και στην ανατολική είσοδο της σήραγγας.
Με βάση το μέγεθος των υλικών στο ίδιο σημείο πέρυσι, η Janes εκτίμησε ότι το Ιράν πιθανότατα κατασκεύαζε μια εγκατάσταση σε βάθος 80-100 μέτρων.
Εκτός από το συγκρότημα Νατάνζ, υπάρχει η εγκατάσταση εμπλουτισμού Φόρντοου, ένα εργοστάσιο που χτίστηκε μέσα σε ένα βουνό στην άκρη της Μεγάλης Αλμυρής Ερήμου του Ιράν. Ακόμη και το Ισραήλ θα δυσκολευόταν να εξαλείψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν με τα συμβατικά όπλα που έχει στο οπλοστάσιό του.
«Το Ισραήλ πιθανότατα δεν μπορεί να καταστρέψει το πρόγραμμα, αλλά μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά και να το καθυστερήσει μερικά χρόνια» δήλωσε στους Times ο Μάθιου Σάβιλ, διευθυντής στρατιωτικών επιστημών στο Royal United Services Institute.
Πρόσθεσε ότι «το κύριο πρόβλημα είναι ότι οι δύο πιο βαθιές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού βρίσκονται κάτω από τα βουνά και πιθανότατα θα χρειάζονταν τεράστιες αμερικανικές βόμβες, τις οποίες μόνον οι ΗΠΑ μπορούν να χρησιμοποιήσουν».
Οι Ισραηλινοί θα πρέπει να έχουν το αμερικανικό βομβαρδιστικό stealth B-2 Spirit για να ρίξουν μια βόμβα GBU-57/B βάρους 1,5 τόνου, που έχει σχεδιαστεί για να διεισδύει σε οχυρώσεις έως και 60 μέτρα κάτω από το έδαφος, ενδεχομένως και βαθύτερα. Ακόμη και αυτή η βόμβα όμως, ίσως να μην αρκεί για να καταστρέψει τις εγκαταστάσεις.
Ερευνα που διεξήχθη το 2010 από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, μια δεξαμενή σκέψης των ΗΠΑ, κατέδειξε ότι, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, τα πυρηνικά είναι «τα μόνα όπλα που μπορούν να καταστρέψουν στόχους βαθιά στο υπέδαφος ή σε σήραγγες».
Ο Σάβιλ επεσήμανε, βέβαια, ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να χτυπήσει πολλούς άλλους σχετικούς στόχους, όπως αντιδραστήρες, παραγωγή καυσίμου και τις ίδιες τις εγκαταστάσεις μετατροπής ουρανίου.
Οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να αναπτύξουν τη βόμβα καταστροφής καταφυγίων GBU-28, την οποία ρίχνουν τα F-15I και μπορεί να διαπεράσει έως και έξι μέτρα σκυροδέματος.
Ο Ολι Χαϊνόνεν, πρώην αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, ο οποίος επέβλεπε τις προσπάθειες παρακολούθησης και περιορισμού του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν στο παρελθόν, είπε ότι αυτό δεν θα ήταν εύκολο να πληγεί σημαντικά.
«Θα εξαρτηθεί από την ποιότητα των πληροφοριών και τα μέτρα που θα λάβει το Ιράν για την προστασία των εγκαταστάσεων» εξήγησε. Είπε επίσης ότι δεν θα εκπλαγεί αν μάθει πως οι Ιρανοί διαθέτουν μυστικές εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή εξαρτημάτων για πυρηνικές κεφαλές.
Η «ολική εξάλειψη» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν θα ήταν δύσκολη, πρόσθεσε, επειδή εγκαταστάσεις για την κατασκευή εξαρτημάτων οπλικών συστημάτων βρίσκονται διάσπαρτες σε όλη τη χώρα.