«Οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες ποντάρουν σε ένα μέλλον με ηλεκτρονικά καύσιμα (e-fuels). Η χρήση των εναλλακτικών καυσίμων θα επιτρέψει στις εταιρείες να συνεχίσουν να πωλούν μοντέλα με κινητήρες εσωτερικής καύσης και την επόμενη δεκαετία». Το σήμα αυτό στέλνουν, μέσω των Financial Times, στελέχη των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών στο περιθώριο της έκθεσης αυτοκινήτου του Μονάχου.
Οπως προκύπτει από τη λαμπερή φετινή διοργάνωση, οι ευρωπαίοι κατασκευαστές το παλεύουν. Παρά τον αλματώδη εξηλεκτρισμό των μοντέλων τους, είναι σαφές ότι θέλουν να κρατήσουν –όσο γίνεται περισσότερο– στη ζωή τον κινητήρα εσωτερικής καύσης. Από τη στιγμή, δε, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε το 2023 να υπογράψει τη «θανατική καταδίκη» του συμβατικού κινητήρα, ανοίγοντας παράθυρο για e-fuels στα ρεζερβουάρ τους και μετά το 2035, οι κατασκευαστές μοιάζουν να ζυγίζουν ξανά τις επιλογές τους.
Συνειδητοποιώντας ότι υπάρχουν πολλοί καταναλωτές που δεν θέλουν να ψάχνουν εναγωνίως για μια πρίζα στις πόλεις, στα βουνά και στα λαγκάδια, οι μεγάλοι του κλάδου κρατάνε πλέον από ένα πόδι σε κάθε τεχνολογία. Σύμφωνα με τους FT, στο περιθώριο της έκθεσης του Μονάχου «στελέχη της BMW, της Renault και της Mercedes-Benz δήλωσαν ότι τα ηλεκτρονικά καύσιμα, τα οποία δεν είναι ακόμη εμπορικά βιώσιμα, αποτελούν μια ρεαλιστική λύση στην προσπάθειά τους να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων».
Χαρακτηριστική είναι η στάση της Mercedes-Benz, την οποία περιγράφει η εφημερίδα. Ενώ προηγουμένως είχε ανακοινώσει τη «φιλοδοξία» της να σταματήσει να πουλάει κινητήρες εσωτερικής καύσης όπου το επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς έως το τέλος αυτής της δεκαετίας, κάτι φαίνεται να αλλάζει.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Mercedes-Benz, Ολα Καλένιους, δήλωσε στους Financial Times ότι δεν θέτει «οριστική ημερομηνία λήξης» στους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Εξήγησε ότι η εταιρεία είναι «έτοιμη» να πουλήσει αποκλειστικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα όταν το απαιτήσουν οι πελάτες της, αλλά ήθελε να διατηρήσει «τακτική ευελιξία» οδεύοντας στον στόχο της να γίνει πλήρως ουδέτερη ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που τοποθετείται το 2039.
Oι Γερμανοί ήταν, άλλωστε, αυτοί που πίεσαν για να τροποποιηθεί το τελικό σχέδιο της ευρωπαϊκής απαγόρευσης των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Και πέτυχαν ένα «παραθυράκι» που θα επιτρέψει στα e-fuels, τα λεγόμενα συνθετικά ή ηλεκτρονικά καύσιμα, να σώσουν τα γνωστά μας συμβατικά μοτέρ.
Το διακύβευμα για τους Ευρωπαίους είναι μεγάλο, καθώς από την αυτοκινητοβιομηχανία εξαρτώνται εκατομμύρια θέσεις εργασίας στη Γηραιά Ηπειρο. Ενω, μετά την ηλεκτρική επανάσταση της Tesla και του Ελον Μασκ, ο νέος πονοκέφαλος είναι τα πολύ φθηνότερα των ευρωπαϊκών ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Κίνας, που ήδη κάνουν την εμφάνισή τους στις ευρωπαϊκές αγορές.
Απολύτως χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ομίλου Volkswagen, στον οποίο εκτός από την ομώνυμη μάρκα αυτοκινήτων ανήκουν μεταξύ άλλων η Skoda, η Seat, η Audi, η Lamborghini, η Bentley και, βεβαίως, η Porsche. Yπο την ηγεσία του προηγούμενου διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου, Χέρμπερτ Ντις, ο οποίος αποχώρησε τον Ιούλιο του 2022, η VW δρομολόγησε ένα σχέδιο επενδύσεων ύψους 73 δισ. ευρώ για την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τη δημιουργία έξι εργοστασίων παραγωγής μπαταριών για τα αυτοκίνητά της. Τα πρώτα μοντέλα ήδη κυκλοφορούν στους δρόμους, ενώ στη χώρα μας τα είδαμε το 2020 στην Αστυπάλαια, στο πλαίσιο του πρόζεκτ ηλεκτροκίνησης του νησιού, σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση.
Η επιθετική κίνηση της VW προς την ηλεκτροκίνηση, όμως, στην προσπάθεια που έκαναν όλες οι παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες να αντιμετωπίσουν την άνοδο της Tesla, δεν είναι πια το μόνο στοιχείο που ορίζει της στρατηγική της. Εδώ και περίπου έναν χρόνο η εταιρεία διεύρυνε τη στρατηγική της και πέρα από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, στην ανάπτυξη και συνθετικών καυσίμων, στο πλαίσιο των «δύο δρόμων για την πράσινη αυτοκίνηση», όπως λένε στελέχη του χώρου. Η αλλαγή αυτή αποτελεί ένδειξη ότι η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία δεν τοποθετεί πια όλες τις μάρκες της στο ηλεκτρικό μέλλον για τα αυτοκίνητα, παρότι επενδύει σε αυτό και μάλιστα τεράστια ποσά.
Στο Μόναχο, ο επικεφαλής του τεχνολογικού τμήματος της Renault, Ζιλ Λεμπορνέ, δήλωσε στους FT ότι η παραχώρηση που έγινε για τα ηλεκτρονικά καύσιμα θα μπορούσε να «ανοίξει την πόρτα» για μεγαλύτερη χρήση τους στα υβριδικά μοντέλα της γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας στο μέλλον και κάλεσε τις ρυθμιστικές αρχές να παραμείνουν «τεχνολογικά ουδέτερες» κατά τη θέσπιση των κανόνων. «Πρέπει να είμαστε ανοιχτόμυαλοι όσον αφορά την τεχνολογία, δεν πρέπει να μας επιβάλλεται. Αυτό θα ήταν καταστροφή» σημείωσε. Ο ειδικός της Renault τόνισε επίσης ότι τα ηλεκτρονικά καύσιμα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στα παλαιότερα οχήματα για να βοηθήσουν στη μείωση των εκπομπών τους.
Η τεχνολογία πίσω από τα εναλλακτικά καύσιμα, που βασίζονται στο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που συλλέγεται από την ατμόσφαιρα και παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ή ηλεκτρική ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα, βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές της βιομηχανίας υποστηρίζουν ότι η μάχη για να κρατηθεί στη ζωή ο θερμικός κινητήρας μέσω των οικολογικών καυσίμων είναι μάταιη και πως όσοι το προσπαθήσουν κινδυνεύουν να έχουν την τύχη της Nokia –που επλήγη από την τεχνολογία των smartphones–, καθώς ο πλανήτης θα κινείται προς την ηλεκτροκίνηση.
Από την άλλη πλευρά, παρότι η αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναπτύσσεται με αλματώδεις ρυθμούς, τα ποσοστά των πωλήσεων είναι ακόμη χαμηλά και τα οχήματα παραμένουν ακριβά, παρά τις κρατικές επιδοτήσεις. Αν δει κανείς τη μεγάλη εικόνα, τα ηλεκτρικά ως ποσοστό του στόλου των οχημάτων που κυκλοφορεί σήμερα στους δρόμους της Ευρώπης είναι, ασφαλώς, ελάχιστα.
Πέρα από τους αριθμούς, υπάρχει το ερώτημα «τι θέλουν οι οδηγοί;». Διότι πολλοί δεν θα ήθελαν να μείνουν από μπαταρία σε ένα βουνό και δεν είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν την αυτονομία που προσφέρουν τα αυτοκίνητα με θερμικούς κινητήρες, χάρη στο μεγάλο δίκτυο των πρατηρίων καυσίμων.
Αυτές οι διόλου περίπλοκες διαπιστώσεις ενισχύουν την προσπάθεια των Ευρωπαίων να κρατήσουν ζωντανούς τους θερμικούς κινητήρες μέσα από τα πράσινα καύσιμα. Και από τη σκοπιά της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το επιχείρημα των Γερμανών και των Γάλλων ότι τα συνθετικά καύσιμα αποτελούν λύση και για να μειωθούν οι ρύποι από τα ήδη κυκλοφορούντα οχήματα (που είναι συντριπτικά περισσότερα) έχει κάποια βάση.