O Eρντογάν βλέπει να γλιστράει η εξουσία από τα χέρια του και καθώς το σκηνικό στην Τουρκία είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει, θεωρείται πλέον ικανός για όλα προκειμένου να γαντζωθεί στον προεδρικό θώκο | REUTERS/Amr Alfiky
Επικαιρότητα

Θα παίξει ο Ερντογάν το χαρτί της ελληνοτουρκικής έντασης για να αναβάλει τις εκλογές στην Τουρκία;

Σενάρια εργαλειοποίησης του τουρκικού Συντάγματος, ώστε ο τούρκος πρόεδρος να αποφύγει την ήττα στις εκλογές του Ιουνίου και την απώλεια της εξουσίας έπειτα από 20 χρόνια
Protagon Team

Ο παραπαίων δημοσκοπικά Ερντογάν ψάχνει να βρει «σανίδα σωτηρίας» μπροστά στο φάσμα απώλειας της εξουσίας έπειτα από δύο και πλέον δεκαετίες. Και πέρα από τις γνωστές πατριωτικές κορόνες και τις απειλές στρατιωτικής εισβολής στα ελληνικά νησιά –προς ενίσχυση του εθνικού φρονήματος των Τούρκων και δη των ψηφοφόρων του– ένα από τα (ακραία) σενάρια που βλέπουν πλέον το φως της δημοσιότητας είναι αυτό της αναβολής των εκλογών του Ιουνίου του 2023 με… «πάτημα» τα Eλληνοτουρκικά.

Καθώς πολλοί στη γείτονα –και όχι μόνο– αναρωτιούνται πώς και αν μπορεί να γίνει η μετάβαση της εξουσίας σε περίπτωση ήττας του Ερντογάν, στο «τραπέζι» μπαίνει το σενάριο της εργαλειοποίησης των άρθρων του –αναθεωρημένου το 2017– τουρκικού Συντάγματος και της σύνδεσής του με τεχνητή κρίση στα Eλληνοτουρκικά, προκειμένου να αιτιολογηθεί αναβολή των εκλογών της 18ης Ιουνίου.

Οπως γράφει «Η Καθημερινή», τα άρθρα, 78 και 119 του Συντάγματος –περίπτωση πολέμου και κατάσταση έκτακτης ανάγκης– προβλέπουν αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο και έξι μήνες, με ανοικτό το περιθώριο περαιτέρω παράτασης της εν λόγω αναβολής σε περίπτωση πολέμου.

Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα της «Καθημερινής», το άρθρο 78 περιγράφει αποκλειστικά την περίπτωση πολέμου, ωστόσο το άρθρο 119, παρότι αρκετά πιο περιοριστικό για τον πρόεδρο της Τουρκίας, περιλαμβάνει εσωτερικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές και μπορεί να αξιοποιηθεί με μεγαλύτερη ευκολία.

Σημαντική διαφορά –επισημαίνεται– ότι σε περίπτωση πολέμου, την απόφαση για αναβολή πρέπει να πάρει η Βουλή, ενώ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο πρόεδρος.

Συγκεκριμένα, το άρθρο 78 του τουρκικού Συντάγματος αναφέρει επί λέξει ότι «αν η διεξαγωγή νέων εκλογών θεωρηθεί αδύνατη λόγω πολέμου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να αποφασίσει την αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο. Αν οι λόγοι δεν εξαλειφθούν, τότε η αναβολή μπορεί να επαναληφθεί σε συμφωνία με τη διαδικασία της αναβολής».

Το άρθρο 119, το οποίο προβλέπει την κήρυξη έκτακτης ανάγκης, δίνει τη δυνατότητα αναβολής των εκλογών για έξι μήνες.

Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, δεδομένου ότι η συνταγματική τάξη έχει διασαλευθεί ήδη μία φορά, καθώς με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ταγίπ Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016 ακολούθησε μια αναθεώρηση που αφενός έδωσε υπερεξουσίες στον πρόεδρο, αφετέρου περιόρισε σε σημαντικό βαθμό τις αρμοδιότητες της Εθνοσυνέλευσης, η κατά το δοκούν ερμηνεία του Συντάγματος για την εξυπηρέτηση βραχυπρόθεσμων πολιτικών στόχων από τον τούρκο πρόεδρο δεν αποκλείεται πλέον από την Αθήνα, έστω και ως ακραίο σενάριο.

Ολα αυτά την ώρα που, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ και της «Καθημερινής» στην Κωνσταντινούπολη, Μανώλης Κωστίδης, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κυβερνητική συμμαχία AKP-ΜΗP (Ερντογάν – Μπαχτσελί) δεν μπορεί να πιάσει πάνω από 40% (όταν για την εκλογή προέδρου χρειάζεται 50,1%). Στον αντίποδα, ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης μαζί με το φιλοκoυρδικό κόμμα HDP βρίσκεται στο 60% και πολλοί προεξοφλούν ήττα για τον Ερντογάν, έπειτα από 20 χρόνια στην εξουσία.

Καθοριστικός παράγοντας για την έκβαση της εκλογικής αναμέτρησης είναι το φιλοκουρδικό ΗDP (σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις αγγίζει το 12%) ο πρόεδρος του οποίου, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, και εκατοντάδες εκλεγμένοι δήμαρχοι και στελέχη του φυλακίστηκαν τα τελευταία χρόνια από το καθεστώς Ερντογάν, κατηγορούμενοι για σχέσεις με το PKK.

Η εταιρεία δημοσκοπήσεων Metropoll αναφέρει ότι σε περίπτωση υποψηφιότητας του προέδρου του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ως αντιπάλου του Ερντογάν, ο Κιλιτσντάρογλου θα προηγείται με 6 ποσοστιαίες μονάδες με αυξητικές τάσεις στη διαφορά. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ήδη προηγείται του Ερντογάν με 9 ποσοστιαίες μονάδες και ο δήμαρχος της Αγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, με 13! Ωστόσο τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα πρέπει να οριστικοποιήσουν τον υποψήφιό τους, καθώς –όπως είχε επισημάνει ο διευθυντής της Metropoll, Οζέρ Σεντζάρ, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή»– «ο σωστός υποψήφιος είναι σημαντικός παράγοντας για το αποτέλεσμα των εκλογών».