Εάν η Μελόνι επιβεβαιωθεί ως πρωθυπουργός της Ιταλίας τις επόμενες εβδομάδες, θα αναλάβει την ευθύνη της χώρας της σε μια από τις πιο ευαίσθητες περιόδους της, αντιμετωπίζοντας μεγάλες προκλήσεις: από την ενεργειακή κρίση και τον υψηλό πληθωρισμό ως μια πιθανή ύφεση και το μπλοκάρισμα της αποδέσμευσης των ευρωπαϊκών κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και θα έχει δύο συμμάχους, τον Σαλβίνι και τον Μπερλουσκόνι, που σε αντίθεση με την ίδια έχουν εκφραστεί φιλικά προς τον Πούτιν -και τη βλέπουν ανταγωνιστικά.
Λίγες ώρες μετά τον εκλογικό της θρίαμβο, οι αναλυτές σκιαγραφούν τις προοπτικές της Μελόνι εντός και εκτός της Ιταλίας, με δεδομένο το στίγμα που κουβαλάει ως επικεφαλής της ιταλικής Ακροδεξιάς και της ακραίας ρητορικής που στοιχειώνει την πολιτική της διαδρομή.
Σύμφωνα με τον Guardian, η πιο άμεση πρόκληση για εκείνη είναι να συγκροτήσει ένα υπουργικό συμβούλιο που θα είναι κατάλληλο για να κυβερνήσει τη χώρα και ταυτόχρονα θα μπορούσε να έχει κάποια διάρκεια. Το βασικό της πρόβλημα είναι η εύρεση προσωπικοτήτων από το κόμμα της, Αδέλφια της Ιταλίας, το οποίο έχει νεοφασιστικές ρίζες, που θα μπορούν να καθίσουν σε υπουργικές καρέκλες.
Μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις της θα είναι το ποιος θα αναλάβει το τιμόνι του υπουργείου Οικονομικών. «Στις αρχές της προεκλογικής εκστρατείας, ανέφερε για τη θέση αυτή τον Τζούλιο Τρεμόντι, υπουργό Οικονομικών σε όλες τις πρώην κυβερνήσεις του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, η τελευταία από τις οποίες έφερε την Ιταλία στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης» σχολίασε με ανησυχία ο Guardian.
O κορυφαίος αρθρογράφος των Financial Times, Τόνι Μπάρμπερ, σημείωσε ότι «η Μελόνι έχει ελάχιστη εμπειρία διακυβέρνησης και οι συνάδελφοί της στο κόμμα της έχουν ακόμα μικρότερη. Η διεθνής φήμη του Μάριο Ντράγκι, του απερχόμενου τεχνοκράτη πρωθυπουργού, ενίσχυσε τη φωνή της Ιταλίας στις συναντήσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Η νέα κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να κερδίσει ανάλογο σεβασμό».
Το ερώτημα των σχέσεων Σαλβίνι – Πούτιν
Παράλληλα, ένας από τους κινδύνους για τη μακροημέρευση της κυβερνητικής συμμαχίας βρίσκεται στο εσωτερικό της. O Ματέο Σαλβίνι, ο επικεφαλής της ξενοφοβικής Λέγκας του Βορρά, που είδε τα ποσοστά του κόμματός του να υποχωρούν δραματικά, θεωρεί σύμφωνα με τον Guardian «αφόρητη» την προοπτική να γίνει πρωθυπουργός η Μελόνι, σε έναν ρόλο που ο ίδιος από καιρό επιθυμούσε. Τον Οκτώβριο του 2021, αφότου τα Αδέλφια της Ιταλίας κατάφεραν να αποσπάσουν ψήφους από τη Λέγκα στα προπύργιά της στον Βορρά κατά τις τοπικές εκλογές, μια μυστική ηχογράφηση αποκάλυψε ότι ο Σαλβίνι έβαλε κατά της Μελόνι αποκαλώντας την «κακό μπελά» (pain in the ass).
Από τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ τους δεν έχει υποχωρήσει και παρότι είναι μέλη της ίδιας συμμαχίας και μοιράζονται αρκετές κοινές θέσεις, πρόσφατα συγκρούστηκαν για ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα: τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία. Η Μελόνι έχει δεσμευτεί ότι η κυβέρνησή της θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις κυρώσεις, και έχει τοποθετήσει τον εαυτό της στο στρατόπεδο του ΝΑΤΟ (όπως σημειώνουν και οι FT), ενώ ο Σαλβίνι επέκρινε τις κυρώσεις λέγοντας ότι «γονάτισαν την Ιταλία».
Η σχέση της Μελόνι με τον Σαλβίνι θα είναι δύσκολη. Η ίδια, όπως υποστηρίζουν αναλυτές, αναμένεται να παίξει στην ΕΕ το «χαρτί» της υποστήριξης προς το ΝΑΤΟ έναντι του Πούτιν για να αποσπάσει οικονομικά κυρίως ανταλλάγματα. Ωστόσο συμμαχεί με δύο πολιτικούς, τον Σαλβίνι και τον Μπερλουσκόνι που κατηγορούνται ότι έριξαν τον Ντράγκι για χάρη του Πούτιν.
Ο Σαλβίνι, ο οποίος έχει φωτογραφηθεί στην Κόκκινη Πλατεία με μπλουζάκι στο οποίο εικονίζεται ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ζήτησε σε προεκλογική του παρέμβαση να σταματήσουν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η Νάντια Ουρμπινάτι, καθηγήτρια Πολιτικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, ανέφερε στον Guardian ότι «ο Σαλβίνι βρίσκεται σε πτώση και κάτι τέτοιο για έναν μεγαλομανή σαν κι αυτόν θα ήταν αφόρητο. Επομένως, είναι πιθανό να υπάρξει ψυχολογική φόρτιση».
Ο ίδιος, πάντως, στις πρώτες του δηλώσεις μετά τις εκλογές είπε ότι η Λέγκα θα εκλέξει 100 βουλευτές και γερουσιαστές και ευχήθηκε μια πενταετή διακυβέρνηση. «Επειτα από τόσα χρόνια, έχουμε μια εκλεγμένη κυβέρνηση με σαφή κεντροδεξιά πλειοψηφία. Υπολογίζω ότι θα κυβερνήσουμε για πέντε χρόνια. Επικοινώνησα με την Τζόρτζια Μελόνι, είναι ιδιαίτερα ικανή και θα δουλέψουμε μαζί αποδοτικά», είπε.
Δύσπιστος και ο Μπερλουσκόνι
Τον Πούτιν στήριξε προεκλογικά και ο Μπερλουσκόνι λέγοντας ότι ο ρώσος πρόεδρος «ωθήθηκε από τον ρωσικό λαό, από το κόμμα του και από τους υπουργούς του να ξεκινήσει αυτή την ειδική επιχείρηση» στην Ουκρανία. Και οι πληροφορίες αναφέρουν πως ούτε ο Μπερλουσκόνι ήταν ενθουσιασμένος με την προοπτική η Μελόνι να αναλάβει Πρωθυπουργός. Και γνωρίζονται καιρό μεταξύ τους, καθώς η 45χρονη σήμερα πολιτικός είχε αναλάβει, σε ηλικία 31 ετών, το υπουργείο Νεολαίας στην τρίτη κυβέρνηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Βεβαίως ένα μέρος της γοητείας που άσκησε η Μελόνι στο εκλογικό ακροατήριο ήταν η ικανότητά της να σταθεί απέναντι στους δύο άνδρες (που φαίνεται να υποστηρίζουν έναν τρίτο, τον Πούτιν). Και όπως σημειώνουν οι αναλυτές η διατήρηση της ενότητας στο εσωτερικό της κυβερνητικής συμμαχίας θα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση κατά τους επόμενους μήνες, δεδομένης και της προσωπικής αντιπαλότητας μεταξύ των ισχυρών πόλων που δύσκολα κρύβεται.
Ο κίνδυνος σύγκρουσης με την ΕΕ
Επιπλέον, όπως σημείωσαν οι Financial Times, σημαντικό ρόλο για την πορεία της νέας κυβέρνησης θα παίξει και η αντίδραση των αγορών, με πρώτο τεστ τον Προϋπολογισμό του 2023 που θα πρέπει να ψηφιστεί ως το τέλος του έτους. Το πρόγραμμα του συνασπισμού που κέρδισε τις εκλογές της Κυριακής περιλαμβάνει περικοπές φόρων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, σε συνδυασμό με υψηλότερες δαπάνες για συντάξεις και οικογενειακά επιδόματα.
Οπως ανέφερε ο Μπάρμπερ εκ μέρους των FT, «οποιαδήποτε προσπάθεια για πλήρη εφαρμογή τέτοιων πολιτικών θα ενείχε τον κίνδυνο σοβαρής αντίδρασης από τις αγορές που ανησυχούν για το δημόσιο χρέος της Ιταλίας, ύψους περίπου 150% του ΑΕΠ».
Και σκέψεις σαν κι αυτές που έχει εκφράσει η Μελόνι, όπως πχ. να ξαναγραφτούν οι όροι με τους οποίους η Ιταλία μπορεί να λάβει περίπου 200 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, δεν αναμένεται να ηχήσουν θετικά ούτε στις Βρυξέλλες, ούτε στις αγορές. Ιδίως αν η νέα κυβέρνηση εγκαταλείψει τις οικονομικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις που δρομολόγησε ο Ντράγκι και αποτελούν προϋπόθεση για τη συνέχιση της αποδέσμευσης αυτών των κονδυλίων από πλευράς ΕΕ.