Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιθυμία για διακοπές είναι σαν «χύτρα που βράζει». Αυτό ίσως είναι το μόνο αξίωμα για το 2022. Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, εγκλεισμού και περιορισμού των μετακινήσεων, με ελάχιστα διαλείμματα, τα ταξίδια είναι κορυφαία προτεραιότητα για όλους.
Γι’ αυτό και οι εκτιμήσεις τεχνοκρατών και επιχειρήσεων είναι ότι η αγορά της φιλοξενίας, της αναψυχής και των ταξιδιών θα έχει μια ισχυρή ανάκαμψη τη φετινή χρονιά.
Και δεν έχει αφετηρία μόνο τη διάθεση, αλλά και το χρηματικό απόθεμα που έχει συσσωρεύσει μια μεγάλη μερίδα κόσμου, είτε χάρη στα μέτρα οικονομικής στήριξης των κυβερνήσεων, είτε λόγω της μειωμένης δραστηριότητας και δαπάνης.
Παρότι η πανδημία δεν υποχωρεί στα επιθυμητά επίπεδα, τα μέτρα περιορισμού σταδιακά αίρονται. Σε κάθε περίπτωση, τα εμβόλια και η έλευση της φαρμακευτικής αγωγής προσφέρουν ένα επίπεδο ασφάλειας.
Ολα αυτά ενισχύουν την απόφαση του κόσμου να ταξιδέψει. Δεδομένου ότι η ρευστότητα των υγειονομικών, όπως επίσης των οικονομικών και γεωπολιτικών συνθηκών διατηρείται σε ένα διαχειρίσιμο πλαίσιο.
Η εξέλιξη του πληθωρισμού μετά τον Απρίλιο, καθώς αυξήθηκε στο 5,1% τον Ιανουάριο και οφείλεται κυρίως στην άνοδο του πληθωρισμού της ενέργειας, είναι μια παράμετρος την οποία λαμβάνει υπόψη και η πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ). Ευρύτερα η εκτίμηση για την πορεία των μεγεθών του ελληνικού τουρισμού την περίοδο 2022-2023 είναι θετική, χάρη στην ανάκαμψη των οικονομιών προέλευσης των εισερχόμενων τουριστών.
Ωστόσο, η χρονιά ξεκινά με απότομη επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021 και το πρώτο τρίμηνο του 2022, με πρόβλεψη γύρω στο 0,3%, όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση της GBR Consulting. Παρ’ όλα αυτά, η Oxford Economics αναμένει ακόμη ένα έτος σταθερής ανάπτυξης για την Ευρωζώνη το 2022 – κοντά στο 4% – αλλά η ανάκαμψη είναι πιθανό να είναι ασταθής λόγω των αναζωπυρούμενων κινδύνων της πανδημίας, των προβλημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας και των ασταθών τιμών της ενέργειας.
Αυτά ως προς το μακροοικονομικό περιβάλλον του τουρισμού, το οποίο όμως επηρεάζει άμεσα.
Σε κάθε περίπτωση, μετά από 24 μήνες ζωής εν μέσω Covid-19, οι επενδυτές στον ξενοδοχειακό κλάδο είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι φέτος τα πράγματα θα βελτιωθούν.
Ωστόσο, πέρα από την αναμενόμενη έξαρση της ζήτησης τη σεζόν που πλησιάζει, υπάρχουν προκλήσεις και απαιτούνται προσαρμογές, για να ανταποκριθεί μεσοπρόθεσμα κάθε προορισμός και επιχείρηση όταν πέσει το «κύμα».
Σύμφωνα με τον καθηγητή Christian Buer, Γενικό Διευθυντή της Horwarth HTL Γερμανίας, το 2021 ήταν η χρονιά που η μηχανή πήρε μπροστά «τραυλίζοντας» και «το 2022 θα είναι η χρονιά που κάθε ξενοδοχείο και εστιατόριο θα ανοίξει ξανά και θα βρει την αγορά του».
Ποιες διεργασίες στις προτεραιότητες των πελατών, των διαχειριστών της φιλοξενίας και των επενδυτών, οι οποίες πυροδοτήθηκαν με την πανδημία, εδραιώνονται; Υπάρχει «νέα κανονικότητα»;
Στην πρώτη τους συνάντηση για το 2022 τα μέλη του International Hospitality Investment Forum (IHIF) Advisory Board συνόψισαν τις εξελίξεις.
Το βασικό είναι ότι τα χρήματα εξακολουθούν να πρέπει να κατευθυνθούν κάπου. Αυτό ήταν ένα επαναλαμβανόμενο θέμα τα τελευταία δύο χρόνια.
Μία από τις μεγάλες διαφορές μεταξύ της πανδημίας και της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, είναι ότι πολλοί Δυτικοί της μεσαίας τάξης έχουν θωρακιστεί από τα χειρότερα χάρη στα προγράμματα αναστολής που υποστηρίχθηκαν από τις κυβερνήσεις και άλλα μέτρα. Αυτό τους κατέστησε ικανούς να ξοδεύουν σε ελαστικές δαπάνες, όπως τα ταξίδια. Με τους περιορισμούς να έχουν αυξήσει την επιθυμία για διακοπές στο εξωτερικό, πολλοί ιδιοκτήτες και διαχειριστές ξενοδοχείων είναι πρόθυμοι να επανατοποθετήσουν τα προϊόντα τους, καθώς πιστεύουν ότι οι πελάτες θα ξοδέψουν περισσότερα μετά τα επαναλαμβανόμενα lockdown.
«Ο κόσμος έχει κουραστεί πια. Υπάρχει πολύ μεγάλη επιθυμία να ταξιδέψει. Και αυτό αποτυπώνεται ακόμα και στη διάθεσή του να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για τις διακοπές», λέει ο Χρήστος Στεργίου, συνιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος της Triparound, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της TrueTrips και διευθύνων σύμβουλος του Petra Hotel & Suites. «Είναι πολύ πιθανό αυτή η χρονιά να είναι μια “έκρηξη” για τα ταξίδια», εκτιμά, ενώ παρατηρεί ότι μετά τους 24 μήνες πανδημίας, υπάρχει η τάση για διακοπές μεγαλύτερων γκρουπ συγγενών και φίλων, ενώ είναι ενισχυμένη και η ζήτηση βιλών για διαμονή.
Επένδυση για προστιθέμενη αξία στο ξενοδοχειακό προϊόν
Σε αυτό το πλαίσιο που διαμορφώνεται, το IHIF Advisory Board σημειώνει ότι μετά τη μεγάλη περικοπή κόστους οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές ξενοδοχείων θα πρέπει να στραφούν σε δαπάνες κεφαλαίου για να προσθέσουν αξία στις επιχειρήσεις τους. Αυτό μπορεί να σημαίνει αναβάθμιση εγκαταστάσεων, επανατοποθέτησή τους στην αγορά ή αλλαγή στρατηγικής διανομής, από τους τουριστικούς πράκτορες σε μια πιο άμεση προσέγγιση με τον πελάτη. Η Covid-19 έχει επιταχύνει πολλές τάσεις στην αγορά και πολλά ξενοδοχεία που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τον σύγχρονο καταναλωτή δεν μπορούν να το κάνουν.
Η επανατοποθέτηση ενός ξενοδοχείου ωστόσο, δεν είναι απαραίτητα εύκολη ή φθηνή υπόθεση. Η απορροή του εργατικού δυναμικού εξαιτίας του πλήγματος που υπέστη η τουριστική αγορά, οδήγησε και στην έλλειψη που διαπιστώθηκε το 2021, σε μια πρώτη επαφή με την κανονικότητα. Ταυτόχρονα ο αυξανόμενος πληθωρισμός ανεβάζει το κόστος των πρώτων υλών και της εργασίας. Ακόμη και πριν από την πανδημία, ο κλάδος της φιλοξενίας δυσκολευόταν να διατηρήσει το προσωπικό. Και σύμφωνα με τα μέλη του IHIF Advisory Board, αυτό οφείλεται και στη μη μέριμνα για ικανοποιητική μισθοδοτική κλίμακα και παροχές. Το 2021 εξάλλου ο διευθύνων σύμβουλος της Accor Sébastien Bazin, δήλωσε ότι η βιομηχανία «έχει γονατίσει» λόγω ελλείψεων προσωπικού.
Και τι θα αλλάξει στους ταξιδιώτες το 2022 ; Πώς τους ευαισθητοποίησε η κρίση του κορονοϊού;
Στην έκθεσή της για τις 10 κορυφαίες παγκόσμιες τάσεις των καταναλωτών για το 2022, η Euromonitor παρουσίασε το προφίλ των καταναλωτών σύμφωνα με διάφορες συμπεριφορές που βλέπει η εταιρεία πληροφοριών αγοράς.
Περιβάλλον, ψηφιακή εξοικείωση, ευελιξία και προσωπική εξέλιξη
Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί και τα lockdown οδήγησαν πολλούς καταναλωτές να επανεξετάσουν τις προτεραιότητές τους τα τελευταία δύο χρόνια. Το επίκεντρο τέθηκε σε σοβαρά ζητήματα όπως η συνεχιζόμενη ζημιά στο περιβάλλον, καθώς και πιο ήπιες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για πιο ευέλικτους όρους και προϋποθέσεις στις ταξιδιωτικές κρατήσεις. Παράλληλα με αυτά, διαπιστώνεται η εξοικείωση των ηλικιωμένων με το ψηφιακό περιβάλλον και γενικότερα, η έντονη διάθεση για οικονομική ασφάλεια μέσα από ενημέρωση και επενδυτικά εργαλεία, αλλαγές ζωής, μετοίκηση σε μικρότερες πόλεις και την ύπαιθρο και προσωπική εξέλιξη.
Πόσο αυτά επηρεάζουν την αγορά της αναψυχής; Πού ξενοδόχοι και πελάτες έχουν κοινές προσδοκίες;
Τα θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) θα είναι βασικός στόχος για τους ξενοδόχους, τους ιδιοκτήτες και τους επενδυτές, καθώς προσπαθούν να κατασκευάσουν και να λειτουργήσουν πιο βιώσιμα ξενοδοχεία, σύμφωνα με τον Owen Pritchard, εκτελεστικό διευθυντή των CBRE Hotels. Η αλλαγή θα γίνει επίσης από τους επισκέπτες οι οποίοι θέλουν να διασφαλίσουν ότι η διαμονή τους στο ξενοδοχείο δεν θα έχει ένα απαράδεκτο περιβαλλοντικό αποτύπωμα ή κακές κοινωνικές πρακτικές.
Ο ίδιος δηλώνει συγκρατημένα αισιόδοξος για το 2022, με την προσδοκία ότι η απόδοση των ξενοδοχείων θα ενισχυθεί, κυρίως λόγω της ζήτησης από ταξιδιώτες αναψυχής, σημειώνοντας ως βασικές προκλήσεις την εμφάνιση νέας παραλλαγής, καθώς και την πρόσληψη και διατήρηση προσωπικού.
Ταυτόχρονα, η ψηφιοποίηση βρίσκει τον δρόμο της – λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας – σε ξενοδοχεία και εστιατόρια, κυρίως στα συστήματα παραγγελιών εμπορευμάτων (B2B), τη διαχείριση προσωπικού, τις κρατήσεις τραπεζιών και τις φορητές συσκευές ή αναβαθμισμένα συστήματα POS.
Η έρευνα Heilbronn Hospitality Symposium Hospitality Survey για τις τάσεις της φιλοξενίας το 2021/2022 που δημοσίευσε η Horwarth HTL στα τέλη Νοεμβρίου καταδεικνύει ότι ακόμα και αν η εικόνα για το 2022 αξιολογηθεί στην πλειοψηφία της θετικά, ο προσανατολισμός για τη λειτουργία των επιχειρήσεων τη νέα χρονιά βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία διερεύνησης και κατανόησης. Καθώς η πανδημία διέκοψε απότομα την ανάπτυξη από το 2010, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια έμαθαν – υπό πίεση – να εστιάζουν ξανά. Ετσι, ο επισκέπτης και το πόσο πιστός είναι στο ξενοδοχείο ή στο εστιατόριο, είναι πιο σημαντικό από ποτέ.
Επιβεβλημένη η αύξηση τιμών, αλλά πόση θα δεχθεί ο πελάτης;
Οι σημαντικότεροι στόχοι των ξενοδοχείων είναι η διατήρηση των επισκεπτών, η επιβολή αυξήσεων τιμών και η αύξηση κερδοφορίας.
Είναι σαφές οι τιμές πρέπει να αυξηθούν, για να ενισχυθεί η απόδοση της επένδυσης. Το τοπικό και βιώσιμο δίνουν την κατεύθυνση στο προσφερόμενο ξενοδοχειακό προϊόν και η ψηφιοποίηση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την απόδοση και την προετοιμασία της επιχείρησης για το μέλλον. Από την πλευρά τους, οι πελάτες απαιτούν συνειδητά τη βιωσιμότητα ως εφαρμοσμένη πρακτική και αυτή η διαδικασία έχει ενταθεί με την πανδημία. Ωστόσο, καταγράφεται εμφανώς η ασυμφωνία μεταξύ των ξενοδόχων και των επισκεπτών ως προς την τιμολογιακή πολιτική. Το ένα τρίτο των καταναλωτών αποδέχονται την αύξηση της τιμής. Η μελέτη δείχνει ότι υπάρχει προθυμία για υψηλότερες τιμές σε «χαμηλό εύρος» και όχι με καθαρά διψήφια νούμερα (πχ. +15%-20%). Με βάση τα στοιχεία, το 78% των επισκεπτών αποδέχεται υψηλότερες τιμές για τρόφιμα και ποτά και το 69% των επισκεπτών δέχεται υψηλότερες τιμές δωματίων, ως συνέπεια των υψηλότερων μισθών για το προσωπικό και κατ’ επέκταση της πανδημίας. Οι περισσότεροι επισκέπτες (περίπου 35%) αποδέχονται αυτή την αύξηση της τιμής κατά περίπου 5% για φαγητό, ποτό ή διανυκτερεύσεις.
Το 2022 συνοδεύεται από μια συσσωρευμένη επιθυμία για διακοπές, αναψυχή, εμπειρίες και μετακινήσεις. Ολα όσα στερήθηκε ο κόσμος εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης. Στη διάρκεια της πολύμηνης αντιμετώπισής της, οι διεργασίες – πέρα από την επιστημονική διάσταση – διαμόρφωσαν ένα νέο προφίλ ταξιδιώτη/πελάτη και οικοδεσπότη/ξενοδόχου. Και μια νέα συνθήκη στη σχέση τους.
Αυτές οι διεργασίες θα φανούν πιο έντονα μετά την πρώτη χρονιά μιας διαφαινόμενης «ελευθερίας».
Ομως θα είναι εκεί όταν θα «κάτσει η σκόνη».