Είναι και οι τέσσερις πόλεις νησίδες φιλελευθερισμού για τις χώρες τους που όλες, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, ρέπουν προς τον λαϊκισμό και τις αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις. Σαραντάρηδες και φιλευρωπαίοι οι δήμαρχοί τους, προχώρησαν στο επόμενο βήμα: η ισχύς εν τη ενώσει.
Τη Δευτέρα, οι δήμαρχοι της Βουδαπέστης, της Βαρσοβίας, της Πράγας και της Μπρατισλάβας αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε μια «συμμαχία των ελεύθερων πόλεων» με στόχο να αντιπαρατεθούν στις λαϊκιστικές τάσεις των κυβερνήσεων τους, γράφει ο Μonde.
Παρά τις ειδήσεις που έρχονται κατά καιρούς -και όλο και πιο πυκνά- από την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Τσεχία και την Σλοβακία, οι δήμαρχοι θέλουν να δείξουν ότι –έστω και μειοψηφικές– οι φιλελεύθερες φωνές στις χώρες τους δεν έχουν σβήσει.
Καταλύτης για τη σύμπηξη της συμμαχίας ήταν οι δημοτικές εκλογές στην Ουγγαρία τον Οκτώβριο. Ενάντια στην πολιτική παντοκρατορία του Βίκτορ Ορμπαν, η Βουδαπέστη ψήφισε τον Γκέργκελι Καρασόνι, ηγέτη κεντροαριστερού κόμματος, με σχεδόν 51%.
Οι τέσσερις δήμαρχοι έχουν διαφορετική πολιτική προϊστορία, «αλλά μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες», εξήγησε ο δήμαρχος της Βαρσοβίας που εξελέγη πέρυσι κερδίζοντας τον υπερσυντηρητικό υποψήφιο από το κυβερνών κόμμα.
Οχι τυχαία, η υπογραφή του κοινού μνημονίου έγινε στη Βουδαπέστη, στους χώρους του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Ευρώπης, το οποίο χρηματοδοτεί το ίδρυμα του επενδυτή Τζορτζ Σόρος και είχε προσπαθήσει να κλείσει η κυβέρνηση Ορμπαν.
Δεσμεύονται να προστατεύσουν και να προωθήσουν τις αξίες της ελευθερίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δημοκρατίας, της ισότητας και της πολιτιστικής ποικιλομορφίας. Αλλά βέβαια και να δώσουν τη μάχη τους κατά της κλιματικής αλλαγής.
Τα αιτήματα των τεσσάρων δημάρχων κατευθύνονται και προς την ΕΕ: ζητούν περισσότερα κονδύλια απευθείας στις πόλεις. Υπάρχει μια πραγματική ανάγκη πίσω από αυτό καθώς στην Ουγγαρία, την Πολωνία και την Τσεχία οι κυβερνήσεις στερούν πόρους από τους δήμους των πρωτευουσών.
Επ’ αυτού η πρόταση του δημάρχου της Βαρσοβίας ήταν σαφής, καλώντας την ΕΕ στο επόμενο επταετή προϋπολογισμό να διαθέσει τουλάχιστον το 5% απευθείας στις μεγάλες πόλεις, αντί να επιβάλλονται κυρώσεις στις κυβερνήσεις. Μια πρόταση όχι πολύ εύκολη με δεδομένες τις προσπάθειες των Βρυξελλών να εξισορροπήσουν την ανάπτυξη ανάμεσα στο κέντρο και την περιφέρεια κάθε χώρας.
Παρά ταύτα, οι δήμαρχοι απέφυγαν να θίξουν ένα ευαίσθητο και για τις τέσσερις χώρες τους ζήτημα, αυτό της μετανάστευσης, μολονότι υποστήριξαν την ποικιλομορφία των κοινοτήτων τους. Είναι σε καλύτερη θέση από τον μέσο όρο των χωρών τους, αλλά αρκετά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε αυτόν τον τομέα.