Καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται, οι οικονομολόγοι, οι χρηματοπιστωτικές αγορές και οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες έχουν πειστεί ότι δεν θα χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων.
Οπως επισημαίνουν οι Financial Times, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και την Ελβετία αποφάσισαν να τηρήσουν στάση αναμονής προτού προχωρήσουν σε οποιαδήποτε άλλη κίνηση είτε προς τη μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση.
Κι αυτό γιατί η απειλή της ύφεσης είναι πλέον ορατή, κι αυτό είναι κάτι που δεν το θέλει κανείς.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες μιλούν πλέον για την ανάγκη να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και όχι να αυστηροποιήσουν περαιτέρω την πολιτική τους, καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται -αλλού αργά κι αλλού γρήγορα- στις περισσότερες δυτικές χώρες.
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΚΤ αύξησε για δέκατη φορά τα βασικά επιτόκια του ευρώ προ δύο εβδομάδων. Ο Φίλιπ Λέιν, ο επικεφαλής οικονομολόγος της, δήλωσε ότι τα επιτόκια είναι σε καλό δρόμο για να νικήσουν τον πληθωρισμό, εφόσον «διατηρηθούν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα» στα τρέχοντα επίπεδα. Ηταν το ισχυρότερο μήνυμα της τράπεζας μέχρι στιγμής ότι τα επιτόκια της ευρωζώνης είναι πιθανό να έχουν κορυφωθεί.
Το ίδιο πιστεύει και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας ο οποίος μιλώντας στη γερμανική Börsen Zeitung τόνισε ότι «ναι, μετά τη δέκατη κατά σειρά αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ, νομίζω ότι ολοκληρώθηκε ο κύκλος ανόδου των επιτοκίων. Αυτή είναι η αίσθηση και η εκτίμησή μου».
Δικαιολογώντας τη θέση του, ότι το επίπεδο των επιτοκίων του ευρώ που βρίσκονται πλέον στο 4,5% για αναχρηματοδοτήσεις και στο 4% για την αποδοχή καταθέσεων από την ΕΚΤ, είναι το κατάλληλο για να υποχωρήσει ο πληθωρισμός, είπε χαρακτηριστικά:
«Η νομισματική πολιτική δεν είναι θετική επιστήμη. Αλλά η εκτίμησή μας είναι ότι το επίπεδο όπου έχουν φτάσει τώρα τα επιτόκια, αν το διατηρήσουμε για κάποιο χρονικό διάστημα, θα οδηγήσει σε επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο του 2,0% μέχρι το τέλος του 2025. Ισως μάλιστα και λίγο νωρίτερα».
«Εχουμε φτάσει σε ένα ορόσημο στον παγκόσμιο κύκλο νομισματικής πολιτικής», δήλωσε και η Τζένιφερ ΜακΚίον επικεφαλής παγκόσμιας οικονομολόγος της Capital Economics. «Ο παγκόσμιος κύκλος σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής έχει ολοκληρωθεί».
Προσεχώς, μειώσεις….
Οι οικονομολόγοι των χρηματιστηριακών και επενδυτικών οίκων δεν διστάζουν μάλιστα να προβλέψουν ότι για πρώτη φορά από το τέλος του 2020, περισσότερες από τις 30 μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου ίσως και να μειώσουν τα επιτόκια το επόμενο τρίμηνο παρά να τα αυξήσουν.
Η αντίστροφη κίνηση προβλέπεται ότι θα ξεκινήσει από τις αναδυόμενες οικονομίες, αναφέρουν οι FT.
Ο Νέιθαν Σιτς, επικεφαλής οικονομολόγος της αμερικανικής τράπεζας Citi, δήλωσε ότι η παγκόσμια οικονομία πλησιάζει σε ένα «μεταβατικό σημείο» χαμηλότερης ανάπτυξης και πληθωρισμού. «Βλέπουμε ενδείξεις ενός νέου στάτους που χαρακτηρίζεται από σταδιακό αποπληθωρισμό και επιβράδυνση της ανάπτυξης» δήλωσε.
Ο φόβος της ύφεσης
Η αλλαγή στάσης ακολουθεί τις αναφορές για επιβράδυνση του πληθωρισμού σε πολλές χώρες και τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ που δείχνουν ότι η απότομη αύξηση των επιτοκίων και η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου σε περίπου 95 δολάρια το βαρέλι δημιουργούν «όλο και πιο ορατά» σημάδια επιβράδυνσης της ανάπτυξης.
Οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να αντιδρούν σε αυτά τα δεδομένα.
Πολλές αναδυόμενες οικονομίες έχουν αρχίσει να μειώνουν τα επιτόκια, ενώ οι αποφάσεις της Τράπεζας της Αγγλίας και της Τράπεζας της Ελβετίας να διατηρήσουν αντί να αυξήσουν το κόστος δανεισμού εξέπληξαν τους οικονομολόγους.
Τα μέλη της Τράπεζας της Αγγλίας που ψήφισαν υπέρ της διατήρησης σταθερών επιτοκίων τόνισαν επίσης την ανάγκη να παραμείνει η νομισματική πολιτική «περιοριστική» μέχρι να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος κατά του πληθωρισμού, αντί να πιέσουν για περαιτέρω σύσφιξη της πολιτικής.
Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος της Fed, Τζέι Πάουελ, επιβεβαίωσε την πεποίθηση της κεντρικής τράπεζας ότι πρέπει να διατηρήσει τα επιτόκια υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η ανάπτυξη συνεχίζεται.
Ο Ρίτσαρντ Κλαρίντα, ο οποίος στο παρελθόν διετέλεσε αντιπρόεδρος της Fed και τώρα εργάζεται στη διαχειρίστρια εταιρεία ομολόγων Pimco, τόνισε ότι η προσέγγιση αυτή αντανακλά την «αποφασιστικότητα» της κεντρικής τράπεζας να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός δεν θα αποδειχθεί επίμονος.
Πού βρίσκεται ο πληθωρισμός
Η βρετανική οικονομική εφημερίδα επισημαίνει ότι η παύση στις αυξήσεις των επιτοκίων έρχεται καθώς ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σε πολλές περιοχές. Στις ΗΠΑ, ο ρυθμός αύξησης των τιμών έχει μειωθεί περισσότερο από το μισό από το μέγιστο 9,1% τον Ιούνιο του 2022 σε 3,7% τον περασμένο μήνα.
Σε ορισμένες χώρες της Βαλτικής και της Ανατολικής Ευρώπης, ο πληθωρισμός έχει μειωθεί κατά περισσότερες από 10 ποσοστιαίες μονάδες από την κορύφωσή του. Την ερχόμενη εβδομάδα τα επίσημα στοιχεία αναμένεται να δείξουν κατά τους FT ότι ο πληθωρισμός της ευρωζώνης μειώθηκε κοντά σε χαμηλό διετίας, στο 4,6% τον Σεπτέμβριο από 5,2% τον Αύγουστο και πολύ χαμηλότερα από την κορύφωση του 10,6% τον περασμένο Οκτώβριο.