Η κατανάλωση των τριών κυριότερων ορυκτών καυσίμων θα αρχίσει να μειώνεται κατά τη δεκαετία που διανύουμε λόγω της ταχείας ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξάπλωσης των ηλεκτρικών οχημάτων. Την επισήμανση αυτή κάνει στις νέες προβλέψεις του ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) που σκιαγραφεί την αρχή του τέλους της εποχής των ορυκτών καυσίμων.
Οπως σημειώνουν σε άρθρο τους οι Financial Times, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αυξήσει τις επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ως απάντηση στην κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ωστόσο, πολλές από αυτές έχουν αντιμετωπίσει αντιδράσεις για την αύξηση του κόστους για τους καταναλωτές, που χτυπάει μάλιστα τα νοικοκυριά κατά τη διάρκεια μιας κρίσης του κόστους ζωής λόγω γενικευμένου πληθωρισμού.
Ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ, σημειώνει στη βρετανική εφημερίδα ότι εφόσον «γινόμαστε μάρτυρες της αρχής του τέλους της εποχής των ορυκτών καυσίμων πρέπει να προετοιμαστούμε για την επόμενη εποχή». Οι προβλέψεις του Οργανισμού θα δημοσιευθούν τον επόμενο μήνα και κατά τον ίδιο «δείχνουν ότι οι πολιτικές για το κλίμα λειτουργούν».
Ο Οργανισμός του οποίου προΐσταται ο Μπιρόλ και χρηματοδοτείται κυρίως από τον ΟΟΣΑ, ανέφερε πέρυσι ότι η συνολική ζήτηση ορυκτών καυσίμων θα μπορούσε να κορυφωθεί γύρω στο 2030. Ωστόσο στις νέες εκτιμήσεις του ο IEA φέρνει πιο μπροστά τις εξελίξεις παρατηρώντας ότι η εξάπλωση των τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έχει επιταχυνθεί κατά τους τελευταίους 12 μήνες.
Ο επικεφαλής του IEA υπογραμμίζει επίσης ότι τα μεγάλα νέα έργα στο πεδίο των ορυκτών καυσίμων κινδυνεύουν να καταστούν «περιττά περιουσιακά στοιχεία». Ο ίδιος εκτιμά ότι οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν διαβάζουν σωστά την κοινή γνώμη και ενδεχομένως να μην εκτιμούν σωστά και την αγορά εάν αναμένουν περαιτέρω αύξηση της ζήτησης πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά την τρέχουσα δεκαετία.
«Τα νέα, μεγάλης κλίμακας έργα ορυκτών καυσίμων δεν ενέχουν μόνο μεγάλους κλιματικούς κινδύνους αλλά και μεγάλους οικονομικούς κινδύνους» αναφέρει ο Μπιρόλ. Σε άρθρο γνώμης που υπογράφει στους Financial Times εντοπίζει ένα ταμπού στον «παραδοσιακό ενεργειακό κλάδο» απέναντι στην πρόβλεψη ότι η ζήτηση για τα τρία ορυκτά καύσιμα –πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα– θα μπορούσε να μπει σε μόνιμη πτωτική τροχιά.
«Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις του ΙΕΑ, αυτή η εποχή της φαινομενικά αλματώδους ανάπτυξης πρόκειται να φτάσει στο τέλος της κατά την τρέχουσα δεκαετία, φέρνοντας μαζί της σημαντικές επιπτώσεις στον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής» τονίζει.
O Mπιρόλ σημειώνει ότι τα τελευταία 10 χρόνια η Κίνα ευθύνεται περίπου για το ένα τρίτο της αύξησης της ζήτησης φυσικού αερίου παγκοσμίως και για τα δύο τρίτα της αύξησης της ζήτησης πετρελαίου. Εκτιμά ωστόσο ότι «η ηλιακή, η αιολική και η πυρηνική ενέργεια θα υπερσκελίσουν τη δυνητική ανάπτυξη του άνθρακα στην Κίνα».
Ο ίδιος καλεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να παραμείνουν «ευέλικτοι» και να προσαρμοστούν στην ενεργειακή μετάβαση, τονίζοντας ότι αυτή μπορεί να επιταχυνθεί μέσω «ισχυρότερων πολιτικών για το κλίμα» παρά τις ανησυχίες που υπάρχουν στις δυτικές πρωτεύουσες σχετικά με την ανοχή των ψηφοφόρων στις γρήγορες αλλαγές. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ, σημειώνουν οι FT, έχουν δρομολογήσει φιλόδοξα προγράμματα για την υποστήριξη της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά έχουν αντιμετωπίσει επικρίσεις για το κόστος.
Αντίστοιχες ανησυχίες εντοπίζονται και στην Ευρώπη. Η επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, προειδοποίησε αυτόν τον μήνα ότι οι πολιτικές των Βρυξελλών για το κλίμα θα μπορούσαν να ωθήσουν τους ψηφοφόρους προς λαϊκιστικά κόμματα.
Παράλληλα, στη Βρετανία, η κυβέρνηση έχει υποστηρίξει νέες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και έχει ταχθεί κατά της επέκτασης της ζώνης εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών ρύπων των οχημάτων στην πόλη του Λονδίνου.
Στην αντίπερα όχθη από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργεια (IEA) στέκονται ασφαλώς οι μεγάλοι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων που προειδοποιούν ότι η μείωση των επενδύσεων στις εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου εγκυμονεί κινδύνους για μελλοντικές ενεργειακές κρίσεις, στην περίπτωση που οι προβλέψεις για την κορύφωση της κατανάλωσης μέσα στην τρέχουσα δεκαετία αποδειχθούν υπερβολικά αισιόδοξες.
Ο ΟΠΕΚ, το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών, κατηγόρησε τον Απρίλιο τον ΙΕΑ ότι υποδαυλίζει την «αστάθεια» στις αγορές μέσω των εκκλήσεών του να σταματήσουν οι επενδύσεις σε νέες πετρελαϊκές υποδομές.