Το βράδυ της Τετάρτης ήταν «λιγότερο βίαιο» στη Νέα Καληδονία, τη γαλλική υπερπόντια κτήση στον Ειρηνικό, που τέθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και όπου η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε την ανάπτυξη του στρατού μετά τις ταραχές που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τέσσερις ανθρώπους, μεταξύ των οποίων ένας χωροφύλακας.
Το έναυσμα για τις συγκρούσεις ανάμεσα σε υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της Νέας Καληδονίας και τις δυνάμεις ασφαλείας, έδωσε μία εκλογική μεταρρύθμιση, που ψήφισε το γαλλικό Κοινοβούλιο στο Παρίσι.
Επειτα από δύο νύχτες αιματηρής ανάφλεξης, η περασμένη νύχτα «ήταν λιγότερο βίαιη», δήλωσε ο αντιπρόσωπος του γαλλικού κράτους στο αρχιπέλαγος, Λουί Λεφράν, αν και εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι σημειώθηκαν «πολύ σημαντικές συγκρούσεις».
Ο Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε στους αιρετούς αξιωματούχους της Νέας Καληδονίας να έχουν σήμερα «ανταλλαγή απόψεων μέσω βιντεοδιάσκεψης», έπειτα από ένα νέο Συμβούλιο Αμυνας το οποίο πρόκειται να συνεδριάσει το μεσημέρι, ανακοινώθηκε από το προεδρικό μέγαρο.
Νωρίτερα την Τετάρτη, ο γάλλος πρόεδρος είχε μιλήσει για «την ανάγκη να επαναληφθεί ο πολιτικός διάλογος» σ’ αυτό το έδαφος που η Γαλλία αποίκισε τον 19ο αιώνα.
Οι βίαιες ταραχές που συγκλονίζουν το νησί έπειτα από τις πρώτες αντεγκλήσεις τη Δευτέρα, έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τέσσερις ανθρώπους, μεταξύ των οποίων ένας 22χρονος χωροφύλακας που επλήγη στο κεφάλι από σφαίρα. Εκατοντάδες άλλοι άνθρωποι έχουν τραυματισθεί, σύμφωνα με τον γάλλο υπουργό Εσωτερικών, Ζεράλντ Νταρμανέν.
«Εξήντα τέσσερις χωροφύλακες και αστυνομικοί έχουν τραυματισθεί» και «σχεδόν 200 ταραχοποιοί έχουν συλληφθεί» από τη Δευτέρα, διευκρίνισε ο Λεφράν, ο οποίος είχε κάνει λόγο την προηγουμένη για «κατάσταση εξέγερσης».
Μπροστά στις βιαιότητες αυτές, η γαλλική προεδρία κήρυξε την Τετάρτη, και 12 ημέρες, κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, καθεστώς που επεκτείνει τις εξουσίες των αρχών.
Ο γάλλος πρωθυπουργός, Γκαμπριέλ Ατάλ, ανακοίνωσε την ανάπτυξη στρατευμάτων στην περιοχή, που αναμένεται να επιτρέψει, όπως διευκρίνισε, να «διασφαλισθεί η ασφάλεια» των λιμανιών και του αεροδρομίου της Νουμεά, που παραμένει κλειστό από τη Δευτέρα.
Ο Λεφράν πρόσθεσε πως «μια αερογέφυρα ανάμεσα στην ηπειρωτική Γαλλία και το έδαφος (της Νέας Καληδονίας) θα επιτρέψει να διοχετευθούν σύντομα ενισχύσεις εσωτερικής ασφαλείας, πολιτικής ασφαλείας και στρατιωτικές, αλλά επίσης και υλικό που θα επιτρέψει να εξασφαλισθεί η κάλυψη των ουσιαστικών αναγκών του πληθυσμού».
Ο ίδιος αποφάσισε ακόμη να κηρύξει «απαγόρευση της κυκλοφορίας» ενώ απαγόρευσε επίσης το TikTok, κονωνικό δίκτυο που χρησιμοποιούν οι ταραχοποιοί.
Εξάλλου, πέντε πρόσωπα που ανήκουν στον Πυρήνα Συντονισμού Ενεργειών στο Πεδίο (CCAT), το πιο ριζοσπαστικό τμήμα του Κανάκ και Σοσιαλιστικού Μετώπου Απελευθέρωσης (FLNKS), τέθηκαν υπό κράτηση κατ’ οίκον ως ύποπτοι ότι έδωσαν τις εντολές για τα βίαια επεισόδια.
Κατάσταση «εξέγερσης»
Η περιφέρεια της Νουμεά έγινε και πάλι στόχος λεηλασιών και εμπρησμών. Κάτοικοι άρχισαν να οργανώνουν εκεί την προστασία των συνοικιών τους και ύψωσαν αυτοσχέδια οδοφράγματα, φτιαγμένα από ξύλινες παλέτες, δοχεία και χειράμαξες, πάνω στα οποία ύψωσαν λευκές σημαίες.
«Έχουν επίσης στηθεί παγίδες για τις δυνάμεις της τάξης», οι οποίες δέχθηκαν «πυρά από καραμπίνες για κυνήγι μεγάλων θηραμάτων», δήλωσε ο Λεφράν.
Σύμβολο της έξαρσης της βίας είναι η φτωχή συνοικία Οτέιγ, όπου πυρά εξακολουθούσαν να ακούγονται τις πρώτες πρωινές ώρες και η οποία βρίσκεται σε κατάσταση ερήμωσης, όπως διαπίστωσε ανταποκριτής του Γαλλικού Πρακτορείου, με το σούπερ μάρκετ, τα εμπορικά καταστήματα και τα εστιατόριά της να έχουν λεηλατηθεί και καεί.
«Δεν μας ακούν»
«Μαζεύουμε ό,τι υπάρχει μέσα στα καταστήματα για να φάμε. Μετά, δεν θα έχουμε πια καταστήματα. Εχουμε ανάγκη γάλα για τα παιδιά. Δεν θεωρώ ότι αυτό είναι λεηλασία», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο μια κάτοικος του Οτέιγ, που ζήτησε να μην κατονομασθεί.
«Είμαστε υποχρεωμένοι να περάσουμε από τη βία, να τα τινάξουμε όλα στον αέρα επειδή δεν μας ακούν», είπε ένας νέος που ζει στην κοινότητα Ουαϊλού και αρνήθηκε επίσης να δηλώσει το όνομά του.
Καθώς έχει σταματήσει ο ανεφοδιασμός των καταστημάτων, οι ελλείψεις σε τρόφιμα έχουν προκαλέσει μεγάλες ουρές μπροστά στα καταστήματα.
Γιατί έγιναν τα επεισόδια
Την οργή των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας έχει προκαλέσει το σχέδιο συνταγματικής μεταρρύθμισης που αφορά το εκλογικό σώμα και υιοθετήθηκε από τους βουλευτές στο Παρίσι τη νύχτα της Τρίτης προς την Τετάρτη.
Μένει ακόμα να λάβει τα τρία πέμπτα των ψήφων των κοινοβουλευτικών του Εδαφικού Κογκρέσου της Νέας Καληδονίας.
Το κείμενο αυτό έχει στόχο να διευρύνει το εκλογικό σώμα για τις επαρχιακές εκλογές, κρίσιμης σημασίας για το αρχιπέλαγος, με τη συμμετοχή όλων των αυτοχθόνων της Νέας Καληδονίας και αυτών που κατοικούν εκεί τουλάχιστον 10 χρόνια.
Οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας θεωρούν πως η κίνηση αυτή υπάρχει κίνδυνος να εξασθενήσει ακόμα περισσότερο την πολιτική επιρροή του αυτόχθονα λαού των Κανάκ.
Ωστόσο, σε κοινή δήλωσή τους, τα κύρια κόμματα της Νέας Καληδονίας, περιλαμβανομένων αυτών που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία του εδάφους, απηύθυναν την Τετάρτη, έκκληση «για ηρεμία και λογική».
Για το Παρίσι, η Νέα Καληδονία είναι σημαντική γεωπολιτικά, τόσο στρατιωτικά όσο και εξαιτίας των κοιτασμάτων νικελίου που διαθέτει.
Το έδαφος αυτό, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.200 χιλιομέτρων ανατολικά της Αυστραλίας και έχει περίπου 270.000 κατοίκους, απέκτησε εκτεταμένη αυτονομία μέσω της Συμφωνίας της Νουμεά.
Οι κάτοικοί του ψήφισαν να παραμείνει τμήμα της Γαλλίας σε καθένα από τρία δημοψηφίσματα για την ανεξαρτησία που πραγματοποιήθηκαν το 2018, το 2020 και το 2021. Το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας αρνήθηκε να συμμετάσχει στην τελευταία ψηφοφορία λέγοντας ότι δεν θα αποδεχθεί το αποτέλεσμά της.
Τι δουλειά έχει το Αζερμπαϊτζάν στη Νέα Καληδονία;
Η Γαλλία κατηγόρησε την Τετάρτη το Αζερμπαϊτζάν για ανάμιξη στη Νέα Καληδονία.
Ερωτηθείς αν υπάρχουν επεμβάσεις προερχόμενες απ’ αυτή τη χώρα του Καυκάσου, την Κίνα ή τη Ρωσία, ο γάλλος υπουργός Εσωτερικών και Υπερπόντιων Εδαφών, Ζεράλντ Νταρμανέν, «έδειξε» το Μπακού.
«Το Αζερμπαϊτζάν, δεν πρόκειται για φαντασίωση, είναι μια πραγματικότητα», δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό France 2 εκφράζοντας τη λύπη του για το γεγονός ότι «ένα μέρος των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας έκαναν μια συμφωνία» με αυτή τη χώρα.
«Είναι αδιαμφισβήτητο», πρόσθεσε, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι η Γαλλία, παρά «τις απόπειρες ανάμιξης», παραμένει «κυρίαρχη στο σπίτι της».
Γαλλικές κυβερνητικές πηγές και πηγές στις δυνάμεις ασφαλείας, κατηγορούν χώρες όπως η Κίνα και το Αζερμπαϊτζάν ότι επιδιώκουν να υποδαυλίσουν τις εντάσεις στην υπερπόντια κτήση.
Οι σχέσεις ανάμεσα στο Παρίσι και το Μπακού επιδεινώθηκαν μετά τη στρατιωτική επίθεση των Αζέρων στα τέλη Σεπτεμβρίου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, την οποία η Γαλλία καταδίκασε.
Το Νοέμβριο, το Παρίσι είχε κατηγορήσει παράγοντες που συνδέονται με το Αζερμπαϊτζάν, ότι διεξήγαν εκστρατεία παραπληροφόρησης με στόχο να πλήξουν τη φήμη της Γαλλίας όσον αφορά την ικανότητά της να φιλοξενήσει τους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Το Μπακού είχε απορρίψει τις κατηγορίες.
Τα ερωτηματικά στη Γαλλία σχετικά με την επιρροή του Αζερμπαϊτζάν ενισχύθηκαν μετά την υπογραφή τον Απρίλιο ενός μνημονίου συνεργασίας ανάμεσα στο Εδαφικό Κογκρέσο της Νέας Καληδονίας και την Εθνοσυνέλευση του Αζερμπαϊτζάν.
«Αλάτι στις πληγές»
Τον Ιούλιο του 2023, το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο κατηγορεί το Παρίσι για την υποστήριξή του προς την Αρμενία, είχε ήδη προσκαλέσει στο Μπακού τους αυτονομιστές των γαλλικών εδαφών της Μαρτινίκας, της Γουιάνας, της Νέας Καληδονίας και της Γαλλικής Πολυνησίας.
Από τη διάσκεψη αυτή γεννήθηκε η «Ομάδα Πρωτοβουλίας του Μπακού», η οποία έχει στόχο να υποστηρίζει «τα γαλλικά απελευθερωτικά και αντιαποικιοκρατικά κινήματα».
Σε δήλωση που δημοσιοποιήθηκε την Τρίτη από το Azertac, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Αζερμπαϊτζάν, η ομάδα αυτή καταδίκασε «τη σύλληψη Κανάκ και τις πράξεις βίας των γαλλικών αρχών εναντίον των πολιτών στη Νέα Καληδονία».
Ο δημοφιλής γάλλος ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλικσμάν, ο οποίος είναι πρόεδρος επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για την ξένη ανάμειξη, κατήγγειλε στον τηλεοπτικό σταθμό Public Senat «μια απόπειρα ανάμιξης» του Αζερμπαϊτζάν «ήδη εδώ και μήνες».
«Δεν είναι οι ξένοι παράγοντες που δημιουργούν την ένταση. Εκεί στην προκειμένη περίπτωση είναι μια συνταγματική μεταρρύθμιση, είναι ένα εσωτερικό πρόβλημα. Όμως επωφελούνται από εσωτερικά προβλήματα για να βάλουν αλάτι στις πληγές», κατήγγειλε ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου των σοσιαλιστών στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.
«Αυταρχικά καθεστώτα, όπως η Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και η Κίνα, επωφελούνται από την παραμικρή ρωγμή στις κοινωνίες μας για να πολώσουν τη δημόσια συζήτηση και για να δημιουργήσουν χάος», υπογράμμισε ο ίδιος.