Εν μέσω εορταστικών εκδηλώσεων για την ορκωμοσία και δεξιώσεων, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σκοπεύει να πάρει πρωτοβουλίες που κινούνται στους βασικούς άξονες της πολιτικής του όπως τους είχε προσδιορίσει από την προεκλογική περίοδο. Τον περιμένουν έτοιμα διατάγματα που, ως ένα βαθμό, θα παρακάμψουν τον φιλικό, αλλά πάντως πολιτικά βραδυκίνητο Κογκρέσο.
«Είναι δεσμευμένος όχι απλώς την πρώτη μέρα της προεδρίας του, αλλά και την δεύτερη, και την τρίτη, να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα αληθινής αλλαγής, και νομίζω ότι θα το δείτε αυτό τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες», είπε ο εκπρόσωπος του Τραμπ Σον Σπάισερ, προειδοποιώντας τους δημοσιογράφους να αναμένουν δράση σήμερα Παρασκευή, το Σαββατοκύριακο και νωρίς την ερχόμενη εβδομάδα.
Με αρχή, λοιπόν, ακριβώς το μεσημέρι της Παρασκευής 20 Ιανουαρίου όταν θα είναι και επίσημα (και αναπόδραστα) πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ σκοπεύει να κινηθεί ως εξής:
Τα 200 διατάγματα
Οι συνεργάτες του Τραμπ έχουν ετοιμάσει περισσότερα από 200 προεδρικά διατάγματα προς υπογραφή σε θέματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, την περίθαλψη, την κλιματική αλλαγή, τη μετανάστευση και την ενέργεια, αν και δεν έχει καταστεί σαφές πόσες αποφάσεις θα εγκρίνει αρχικά.
Η υπογραφή διατάξεων θέτει τον Τραμπ, ο οποίος έχει προεδρεύσει σε μια εκτεταμένη επιχειρηματική αυτοκρατορία αλλά δεν έχει υπηρετήσει ποτέ σε πολιτική θέση, σε μια γνώριμη θέση που μοιάζει με τον ρόλο του διευθύνοντος σύμβουλου που τον έκανε πασίγνωστο μέσω της τηλεόρασης. Θα του επιφέρει ακόμη μερικές νίκες προτού χρειαστεί να στραφεί στην κοπιαστική διαδικασία για να πείσει το Κογκρέσο να περάσει τα νομοσχέδια.
Η στρατηγική των προεδρικών αποφάσεων έχει χρησιμοποιηθεί από άλλους προέδρους, μεταξύ τους και του Ομπάμα, στις πρώτες τους εβδομάδες στον προεδρικό θώκο. Ας θυμηθούμε το διάταγμα Ομπάμα για το κλείσιμο του Γκουαντάναμο, το οποίο ακόμη να υλοποιηθεί πλήρως.
Οι προεδρικές αποφάσεις στέλνουν δύο μηνύματα. «Το πρώτο είναι ότι θέλει να δείξει πως θα δράσει και δεν θα υποστεί ασφυξία από το αδιέξοδο στην Ουάσιγκτον. Το δεύτερο είναι ότι θα προχωρήσει στην αντιστροφή πολιτικών που πιστεύει ότι είναι μη αποτελεσματικές και κακές», επισημαίνει ο ιστορικός με ειδικότητα σε προέδρους Τζούλιαν Ζέλιζερ, στο πανεπιστήμιο Princeton.
Το τείχος με το Μεξικό και οι μετανάστες
Ο Τραμπ αναμένεται ακόμη να υπογράψει προεδρικό διάταγμα στην εξουσία για την κατασκευή ενός τείχους στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό, καθώς και μέτρα τα οποία θα περιορίσουν την είσοδο ατόμων από την Κεντρική και Νότια Αμερική ατόμων τα οποία σκοπεύουν να ζητήσουν άσυλο.
Σύμβουλοι του Τραμπ έχουν προτείνει την ακύρωση της απόφασης του Ομπάμα η οποία επιτρέπει σε πάνω από 700.000 άτομα που μεταφέρθηκαν στις ΗΠΑ παράνομα ως παιδιά να μείνουν στη χώρα με διετή άδεια ώστε να εργαστούν και να παρακολουθήσουν μαθήματα σε πανεπιστήμιο.
Είναι μάλλον απίθανο μια τέτοια απόφαση του Τραμπ να καταλήξει σε άμεση συγκέντρωση των μεταναστών αυτών, είπαν πηγές στο πρακτορείο Reuters. Αυτό που μάλλον αναμένεται να πράξει ο Τραμπ είναι να αφήσει την απόφαση να λήξει από μόνη της. Το θέμα μπορεί να τον φέρει σε αντιπαράθεση με τον απερχόμενο πρόεδρο Ομπάμα, ο οποίος δήλωσε σε δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι δεν θα διστάσει να εκφράσει τη γνώμη του δημόσια εάν πιστεύει πως η νέα κυβέρνηση στοχοποιεί άδικα αυτούς τους μετανάστες.
Επισκέπτες από «ύποπτες» χώρες
Οι σύμβουλοι του Τραμπ αναμένουν ότι θα θέσει περιορισμούς στα άτομα που εισέρχονται στις ΗΠΑ από συγκεκριμένες χώρες, μέχρι να συσταθεί μια διαδικασία με «διεξοδικούς ελέγχους» για τυχόν ισλαμιστές εξτρεμιστές.
Κατά την προεκλογική εκστρατείας, ο Τραμπ είχε προτείνει την απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ από μη Αμερικανούς μουσουλμάνους, αλλά η προεδρική του απόφαση σχετικά με τη μετανάστευση αναμένεται να βασίζεται στην εθνικότητα, παρά σε θρησκεία.
Επίσκεψη στη CIA
Το Σάββατο ο Τραμπ θα επισκεφτεί τα κεντρικά γραφεία της CIA στο Λάνγκλι της Βιρτζίνια. Στο παρελθόν έχει ασκήσει δριμεία κριτική στην υπηρεσία και τον απερχόμενο διευθυντή της Τζον Μπρέναν αμφισβητώντας το πόρισμα της υπηρεσίας ότι η Ρωσία ήταν αναμεμειγμένη σε υποκλοπή δεδομένων από τους Δημοκρατικούς, για το αποδειχθεί αργότερα. Ο Τραμπ έχει επίσης συγκρίνει τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών με τη ναζιστική Γερμανία.
Και μέσα στα άλλα…
- Ο νέος πρόεδρος αναμένεται επίσης να επιβάλλει πάγωμα προσλήψεων και να καθυστερήσει την εφαρμογή κανονισμού του υπουργείου Εργασίας (προγραμματίζεται να εισαχθεί τον Απρίλιο) ο οποίος θα υποχρεώνει οικονομικούς συμβούλους που παρέχουν συμβουλές σε ιδιώτες για τις συντάξεις να θέτουν τα συμφέροντα των πελατών τους πάνω απ’ όλα.
- Αναμένεται επίσης να ανακοινώσει επίσημα και «πολύ σύντομα» το σχέδιό του να αποσύρει τις ΗΠΑ από την Συνθήκη Ελεύθερων Συναλλαγών του Ειρηνικού (TΡP), την φιλόδοξη συμφωνία μεταξύ 12 χωρών, και τη Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών (NAFTA) με τον Καναδά και το Μεξικό.
- Τέλος, ο Μπαράκ Ομπάμα χρησιμοποίησε επανειλημμένα το δικαίωμα που έχει ο πρόεδρος να παρακάμπτει το Κογκρέσο, όταν το σώμα, που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς εμπόδιζε κάθε προσπάθειά του να αλλάξει τους νόμους που αφορούσαν τη μετανάστευση και το κλίμα. Πολλές από αυτές τις δράσεις βρίσκονται τώρα στο στόχαστρο του Τραμπ. Αλλο προεδρικό διάταγμα θα υποχρεώνει όλα τα τμήματα του υπουργικού συμβουλίου να γνωστοποιήσουν και να σταματήσουν να διεκπεραιώνουν εργασίες που σχετίζονται με πρωτοβουλίες του Ομπάμα για την μείωση αέριων ρύπων του θερμοκηπίου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
«Το Υπουργικό Συμβούλιο με το υψηλότερο IQ»
Η Ουάσιγκτον έχει μετατραπεί κυριολεκτικά σε οχυρό, εν αναμονή της ορκωμοσίας, με την αστυνομία έτοιμη να παρέμβει για να χωρίσει διαδηλωτές από τους υποστηρικτές του Τραμπ σε οποιαδήποτε ένδειξη αναταραχής.
Ο Τραμπ και η οικογένειά του έφτασαν στην πρωτεύουσα την Πέμπτη. Κατέθεσαν στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στο Εθνικό Κοιμητήριο του Αρλινγκτον και αργότερα παρακολούθησαν συναυλία στο Μνημείο του Λίνκολν.
Σε γεύμα μίλησε με μέλη του Κογκρέσου και υποψήφιους υπουργούς σε μια μεγάλη αίθουσα του ξενοδοχείου που του ανήκει, λίγο πιο κάτω από τον Λευκό Οίκο, ανακοινώνοντας σε σύντομη ομιλία του ότι θα διορίσει τον Γούντι Τζόνσον, ιδιοκτήτη της ομάδας Α’ εθνικής του αμερικανικού φούτμπολ New York Jets, πρέσβη στη Βρετανία. «Εχουμε πολλούς έξυπνους ανθρώπους. Θα σας πω κάτι, τί μάθαμε – ότι έχουμε το υπουργικό συμβούλιο με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης – κατά πολύ – που έχει συσταθεί ποτέ», είπε.
Ο Τραμπ έχει επιλέξει και τα 21 μέλη του υπουργικού του συμβουλίου, μαζί με άλλους έξι υποψήφιους για θέσεις-κλειδιά. Ολοι χρειάζονται επικύρωση από τη Γερουσία. Σήμερα Παρασκευή η Γερουσία αναμένεται να ψηφίσει την επικύρωση του απόστρατου στρατηγού Τζέιμς Μάτις (του επονομαζόμενου και «λυσσασμένου σκύλου») για το αξίωμα του υπουργού Αμυνας, και τον επίσης απόστρατο στρατηγό Τζον Κέλι ως επικεφαλής του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας.
Οι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές ήλπιζαν να έχουν επικυρώσει μέχρι και επτά μέλη της νέας κυβέρνησης σήμερα, αλλά οι Δημοκρατικοί αντέδρασαν στο κατεπείγον της διαδικασίας. Ο εκπρόσωπος του Τραμπ κατηγόρησε τους Δημοκρατικούς στη Γερουσία ότι παρακωλύουν τη διαδικασία εσκεμμένα.
Επίσης σε θέση ανάληψης καθηκόντων τη Δευτέρα θα είναι 536 άτομα «έτοιμα να εφορμήσουν σε δράση» σε κυβερνητικές υπηρεσίες, είπε ο μελλοντικός αντιπρόεδρος Μάικ Πένς, τα οποία αποτελούν ένα μικρό ποσοστό των χιλιάδων θέσεων εργασίας που θα αφήσουν οι διορισμένοι από τον Ομπάμα.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει από 50 άτομα διορισμένα από τον Ομπάμα σε σημαντικές θέσεις να παραμείνουν μέχρι να βρεθούν αντικαταστάτες τους. Μεταξύ των συμπεριλαμβάνονται και ο υφυπουργός Αμυνας Ρόμπερτ Γουόρκ καθώς και ο Μπρετ Μακ Γκουρκ, απεσταλμένος στην αμερικανική συμμαχία που μάχεται το Ισλαμικό Κράτος. Στον κατάλογο περιλαμβάνεται επίσης και ο Άνταμ Ζούμπιν, ο οποίος εκτελεί χρέη του επικεφαλής του τμήματος αντιτρομοκρατίας στο υπουργείο Οικονομικών εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, καθώς οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο καθυστέρησαν την επικύρωσή του από τον Απρίλιο του 2015, που τον διόρισε ο Ομπάμα.