Από μια βάση στο Κερμανσάχ, στο κουρδικό Δυτικό Ιράν, οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης εκτοξεύουν ένα κύμα drones που ακολουθείται από δεκάδες πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους, από τουλάχιστον επτά ιρανικές πόλεις, εναντίον του Ισραήλ. Για πρώτη φορά μετά από 44 χρόνια, η Ισλαμική Δημοκρατία του Αλί Χαμενεΐ αποφασίζει να βάλει κατά του παλιού της εχθρού απευθείας από το έδαφός της.
«Ο σκιώδης πόλεμος μεταξύ Ιρανών και Ισραηλινών που διεξάγεται εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία ανήκει πλέον στο παρελθόν», γράφει η Γκαμπριέλα Κολαρούσο της ιταλικής εφημερίδας La Repubblica, περιγράφοντας στο ρεπορτάζ της τι συνέβη στο Ιράν κατά τη διάρκειας της νύχτας που «άλλαξαν οι κανόνες του παιχνιδιού».
Η κρατική τηλεόραση και τα μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν διαρκώς πλάνα από τους αιθέρες του Ισραήλ καθώς τους διασχίζουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι της Τεχεράνης, όπου ορδές ανθρώπων επευφημούν τους στρατηγούς και τους αγιατολάδες.
«Από τον Λίβανο της Χεζμπολάχ μέχρι την Υεμένη των Χούθι, ο λεγόμενος άξονας της Αντίστασης επικροτεί την επιχείρηση “Αληθινή Υπόσχεση”: η ντροπή της ισραηλινής επίθεσης στο προξενείο στη Συρία ξεπλένεται. Στη Βουλή οι υπερσυντηρητικοί πανηγυρίζουν το “μεγάλο χαστούκι” στο Ισραήλ, αλλά στις ουρές στα πρατήρια καυσίμων περιμένει το άλλο Ιράν, η πλειονότητα, τρομοκρατημένο από την προοπτική πολέμου στην περιοχή και όχι μόνο», γράφει η ιταλίδα δημοσιογράφος.
Το Ιράν «αποφάσισε να δημιουργήσει μια νέα εξίσωση», δήλωσε ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί, σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση την Κυριακή μετά την επίθεση. «Από τώρα και στο εξής, εάν το Ισραήλ επιτεθεί σε ιρανικά συμφέροντα, πρόσωπα και πολίτες οπουδήποτε, θα ανταποδώσουμε από το Ιράν», πρόσθεσε, το οποίο σημαίνει πως σκιώδης πόλεμος – των συγκρούσεων δια αντιπροσώπων και της στρατηγικής ασάφειας που επί χρόνια επέτρεπε στο Ιράν να μην αναλάβει την ευθύνη και να αποφεύγει την άμεση στρατιωτική εμπλοκή – έχει τελειώσει.
«Η επίθεση σε μια διπλωματική έδρα επέβαλε μια αλλαγή στους κανόνες του παιχνιδιού, το Ιράν έπρεπε να αποκαταστήσει την αρχή της αποτροπής», σημείωσε ο Αμπντολρασόλ Ντιβσαλάρ, αναλυτής στο Middle East Institute με ειδίκευση στην ιρανική άμυνα. Ο Χαμενεΐ και οι Φρουροί του έπρεπε επίσης να ανταποκριθούν στις εσωτερικές πιέσεις των υπερσυντηρητικών που απαιτούσαν μια σκληρή απάντηση αλλά και να αποδείξουν ότι το σύστημά τους είναι όντως κραταιό και ατρόμητο.
Επιλέγοντας, όμως, να εμπλακεί άμεσα στη σύρραξη, η Ισλαμική Δημοκρατία εξέθεσε τη χώρα στον κίνδυνο μιας μελλοντικής στρατιωτικής αντίδρασης. Φυσικά οι στρατηγοί που σχεδίασαν την επιχείρηση, προσπαθώντας να διασφαλίσουν ότι θα ήταν μια ξεκάθαρη επίδειξη ισχύος αλλά με περιορισμένο αντίκτυπο, το γνώριζαν αυτό. Οι προσπάθειες για να αποφευχθεί η κλιμάκωση προς έναν ανοιχτό πόλεμο με το Ισραήλ καταβλήθηκαν κυρίως στο πλαίσιο του διαλόγου με τον «Μεγάλο Σατανά», τις ΗΠΑ. Οπως επιβεβαίωσαν δύο πηγές της ιρανικής κυβέρνησης στη La Repubblica, τουλάχιστον δύο φορές από τις αρχές του τρέχοντος μήνα, οι Ιρανοί αντάλλαξαν, αν και έμμεσα, μηνύματα με την Ουάσιγκτον.
Το πρώτο μήνυμα στάλθηκε την 2α Απριλίου στον ελβετό επιτετραμμένο στην Τεχεράνη. Οι Ιρανοί διαμαρτύρονταν για την ισραηλινή επιδρομή, δεσμευόμενοι ότι θα απαντούσαν γρήγορα και ζητώντας από τους Αμερικανούς να μην εμπλακούν. Κάπως έτσι άνοιξε ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των ΗΠΑ και μιας «κυβερνητικής οντότητας» στην Τεχεράνη. Στη συνέχεια οι Ιρανοί έθεσαν στο τραπέζι πολιτικά αιτήματα: εκεχειρία στη Γάζα και, σύμφωνα με πηγές του Reuters, την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό τους πρόγραμμα.
Την περασμένη Κυριακή στο Ομάν οι απεσταλμένοι της Τεχεράνης υπέδειξαν ποιοι θα ήταν οι στόχοι της επίθεσης, στρατιωτικοί και μη, στέλνοντας το μήνυμα ότι τα Υψίπεδα του Γκολάν ήταν ένας πιθανός στόχος. Μηνύματα μεταξύ των δύο πλευρών ανταλλάχθηκαν επίσης μέσω της Τουρκίας και της Κύπρου ενώ καθοριστικό ρόλο στην επικοινωνία φαίνεται πως διαδραμάτισε και το Ιράκ (πηγή ανέφερε στην La Repubblica ότι ο ιρακινός πρωθυπουργός Μοχάμεντ Σία αλ Σουντάνι, ο οποίος βρισκόταν στην Ουάσιγκτον τις προηγούμενες ημέρες, προειδοποιήθηκε 48 ώρες πριν από την επίθεση και ενημέρωσε τους Αμερικανούς για το «εύρος της επιχείρησης και το χρονοδιάγραμμα». Και στη συνέχεια δήλωσε ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν πως «ενημερώσαμε τους γείτονές μας 72 ώρες νωρίτερα» (αν και Λευκός Οίκος και Πεντάγωνο διαψεύδουν πως υπήρξε εκ των προτέρων ενημέρωση για την επίθεση από την πλευρά της Τεχεράνης).
«Οι Ιρανοί πραγματοποίησαν μια επιχείρηση μεγάλης κλίμακας, εκτοξεύοντας πάνω από 200 drones και πυραύλους: επέδειξαν τις στρατιωτικές δυνατότητες της χώρας, αλλά το έκαναν συντονισμένα και χωρίς να εκμεταλλευτούν τον παράγοντα του αιφνιδιασμού, ούτως ώστε να περιορίσουν τον αντίκτυπο της επίθεσης. Επρεπε να εξισορροπήσουν δύο διαφορετικές ανάγκες: την αποκατάσταση της αποτροπής και την προσπάθεια αποφυγής ενός ανοιχτού πολέμου», είπε ο Αμπντολρασόλ Ντιβσαλάρ του Middle East Institute.
«Είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν ο στόχος επιτεύχθηκε. Στη γκρίζα ζώνη του σκιώδους πολέμου τα όρια της σύγκρουσης ήταν παραδόξως ξεκάθαρα. Στη νέα Μέση Ανατολή οι ισορροπίες δεν έχουν καθοριστεί ακόμη. Μετά την ομηρεία στην αμερικανική πρεσβεία το 1979, χρειάστηκαν χρόνια για να γραφτούν οι νέοι κανόνες του παιχνιδιού. Σε αυτήν την αχαρτογράφητη περιοχή ο διάλογος, ακόμη και εξ αποστάσεως, θα είναι καθοριστικός», συμπληρώνει η Γκαμπριέλα Κολαρούσο, ολοκληρώνοντας το ρεπορτάζ της.