Ενα ζοφερό παρόν και ένα καθ’ όλα αβέβαιο μέλλον περιέγραψε ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) Αλέξανδρος Βασιλικός, σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου τη Δευτέρα.
Το ζοφερό παρόν αποτυπώνεται στα στοιχεία του τρίτου κύκλου της έρευνας «COVID-19 και ελληνικά ξενοδοχεία» του ΙΤΕΠ (σε δείγμα 1.779 ξενοδοχείων από τα 9.954), όπου το 65% των επιχειρήσεων συνεχούς λειτουργίας και το 52% των εποχικής λειτουργίας βλέπουν πιθανό (ή πολύ πιθανό) το ενδεχόμενο χρεοκοπίας τους. Επίσης, το 95% των ξενοδοχείων προβλέπουν μείωση στους τζίρους τους για το 2020 κοντά στο 60%, με ονομαστικές απώλειες στα 4,5 δισ. ευρώ. Οι ανάγκες για τη χρηματοδοτική στήριξη των ξενοδοχείων εκτιμώνται στο 1,79 δισ. ευρώ και 45 χιλιάδες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν άμεσα.
Το μέλλον καθίσταται αβέβαιο, τόσο για τη φετινή χρονιά, όσο και για τη συνέχεια. «Δεν ξέρουμε πότε θα ανοίξουν τα σύνορα και ποιες πτήσεις θα υπάρχουν. Ποιοι θα είναι οι Tour Operators, οι Online Travel Agents; Θα υπάρχει δεύτερος κύκλος της πανδημίας; Δεν μπορούν αυτή τη στιγμή να γίνουν προβλέψεις», είπε ο κ. Βασιλικός. Οι δηλώσεις- συστάσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λέϊεν, στους πολίτες των κρατών – μελών να «μην κλείσουν διακοπές» για Ιούλιο και Αύγουστο, καταδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος και τη ρευστότητα στην εξέλιξη της πανδημίας.
«Δεν γνωρίζουμε τα βασικά μεγέθη της αγοράς, αλλά όταν έρθει η ώρα θα πρέπει να έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα εργαλεία», σημείωσε ο πρόεδρος του ΞΕΕ. «Πρέπει πρώτα να σταθούμε όρθιοι και να υπάρχουμε αύριο».
65% των επιχειρήσεων συνεχούς λειτουργίας και το 52% των εποχικής λειτουργίας βλέπουν πιθανό το ενδεχόμενο χρεοκοπίας τους
Στο πλαίσιο αυτό το Επιμελητήριο επεξεργάστηκε και προώθησε δέσμη μέτρων στο υπουργείο Τουρισμού για την εφαρμογή μέτρων εγγύησης της βιωσιμότητας του ελληνικού ξενοδοχείου κατά την μετα-πανδημική φάση. Τα μέτρα αφορούν σε υγειονομικούς, εργασιακούς, φορολογικούς, τραπεζικούς και άλλους επιμέρους άξονες. «Μπροστά σε μια πρωτόγνωρη και αχαρτογράφητη» πραγματικότητα, είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρξουν λύσεις και πρόνοια, τόνισε ο κ. Βασιλικός. Και πρόσθεσε: «είναι ξεκάθαρό πως το τοπίο έχει αλλάξει και χρειάζονται γενναίες αποφάσεις σε ότι αφορά στις σχέσεις ξενοδόχων και τραπεζών. Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ώστε από τη μια να αποφευχθεί η δημιουργία καινούργιας γενιάς κόκκινων δανείων και από την άλλη να ικανοποιηθεί η αδήριτη ανάγκη, όπως προκύπτει και από την έρευνα, για τη χρηματοδότηση των ελληνικών ξενοδοχείων», επισημαίνοντας την ανάγκη χρηματοδότησης των ενήμερων επιχειρήσεων.
«Ο τουρισμός είναι αυτή την ώρα στο σημείο μηδέν. Τα ξενοδοχεία εκπέμπουν SOS. Θα απαιτηθεί ολική επαναφορά προκειμένου να κερδίσουν το μέλλον και να συνεχίσουν τη μεγάλη προσφορά τους στην ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή της κοινωνίας», σχολίασε, εκτιμώντας ότι «θα αργήσει πολύ να έρθει η ανάκαμψη σε τομείς της οικονομίας και ειδικά στον τουρισμό».
Ο ίδιος, αναφερόμενος στο φαινόμενο «frozen yogurt» που χαρακτήρισε στο πρόσφατο παρελθόν ένα μέρος της επιχειρηματικότητας στον τουρισμό, έκανε λόγο για ένα περιβάλλον στην αγορά φιλοξενίας με «ξεκάθαρη υπερπροσφορά». Αναφερόμενος και στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, κατέληξε ότι πρέπει «να αντιμετωπιστούν επί ίσοις όροις όλοι οι πάροχοι καταλυμάτων. Δεν μπορεί να απασχολεί το υγειονομικό σκέλος μόνο τα ξενοδοχεία» και επισήμανε τους κινδύνους διασποράς όταν ξένοι επισκέπτες συγχρωτίζονται τους κατοίκους μιας πολυκατοικίας.
Τα μέτρα αναλυτικά:
1. Υγειονομικοί όροι λειτουργίας στην επανέναρξη
- Γενικοί κανόνες καθαρισμού και απολύμανσης όπως και υγειονομικοί όροι λειτουργίας κοινόχρηστων χώρων, π.χ. ο τρόπος σερβιρίσματος πρωινού και γευμάτων, οι αποστάσεις μεταξύ τραπεζιών – ξαπλωστρών σε παραλίες, ο προσδιορισμός ορίων χωρητικότητας στους χώρους των ξενοδοχείων.
- Τεστ: ανάλογα με την διαθεσιμότητα και το κόστος τους, τα ξενοδοχεία να μπορούν να τεσταριστούν στο άνοιγμα αλλά και να τεστάρεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα το προσωπικό του ξενοδοχείου. Το ίδιο πρέπει να ισχύσει στις βασικές τουριστικές υποδομές, όπως μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, αεροδρόμια, λιμάνια, όπου θα πρέπει να υπάρχουν ειδικές εγκαταστάσεις οι οποίες θα αποτρέπουν την συνάθροιση κοινού.
2. Εργασιακά
- Ρυθμίσεις ΕΦΚΑ
Αναστολή των ενήμερων ρυθμίσεων ΕΦΚΑ από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι τον Απρίλιο του 2021 και μεταφορά τους στο τέλος της συνολικής διάρκειας της ρύθμισης με παράταση αυτής και χωρίς προσαυξήσεις και τόκους.
Αντίστοιχη πρόβλεψη για το 50% των δόσεων των ρυθμίσεων που θα είναι σε ισχύ το 2021.
- Για τα ξενοδοχεία που θα ανοίξουν (εποχικής και συνεχούς λειτουργίας)
Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών από το άνοιγμα μέχρι 04/2021.
Δυνατότητα αυξομείωσης του χρόνου και της μορφής εργασίας ανάλογα με την ζήτηση. Απαραίτητες οι ευέλικτες μορφές εργασίας.
- Για τα ξενοδοχεία που δεν θα ανοίξουν:
Εποχικής λειτουργίας Παροχή επιδόματος ανεργίας δωδεκάμηνης διάρκειας, μέχρι την έναρξη της επόμενης τουριστικής περιόδου, για τους εποχικούς εργαζόμενους που δεν θα προσληφθούν φέτος.
Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών μέχρι 04/2021 για τις μόνιμες θέσεις εργασίας,
Συνεχούς λειτουργίας: Αντίστοιχο επίδομα ανεργίας για τους εργαζόμενους.
3. Φορολογικά
- Αμεση μείωση του ΦΠΑ στο 6% στη διαμονή και στο 13% στην εστίαση με μακροπρόθεσμη ισχύ (τουλάχιστον τρία χρόνια).
- Κατάργηση Συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ.
- Αναστολή πληρωμής ενήμερων φορολογικών ρυθμίσεων σε ισχύ μέχρι τον 06/2021 και αποπληρωμή των υπολειπόμενων δόσεων από 06/2021 σε 36 δόσεις
4. Τραπεζικές Ρυθμίσεις
- Χορήγηση κεφαλαίων κίνησης με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και χαμηλό επιτόκιο. Δικαιούχοι πρέπει να είναι οι εταιρίες οι οποίες ήταν ενήμερες 31/12/19 (με λιγότερο από 90 ημέρες καθυστέρησης στην πληρωμή των υποχρεώσεων τους).
Χρειάζεται η δέουσα τραπεζική ευελιξία για ξενοδοχεία που είναι βιώσιμα επιχειρηματικά, αλλά έχουν πληγεί από την κατάρρευση της Thomas Cook.
- Δημιουργία πλαισίου για την μακροχρόνια αποπληρωμή των υφιστάμενων δανείων.
Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη δυνατότητας αναστολής των αποπληρωμών κεφαλαίου για ισόποσο διάστημα και μακροχρόνια ρύθμιση των δανείων. Τα δάνεια είναι κατά κανόνα εγγυημένα από τις αξίες των ίδιων των ξενοδοχείων. Συνολικά ο ορίζοντας πρέπει να είναι 15 έτη.
- Επιδότηση επιτοκίων για το 2020 στο 100% και δυνατότητα παράτασης του μέτρου το 2021 στο 50%.
- Συμπερίληψη και των συμβάσεων χρηματοδοτικών μισθώσεων (sale and lease back) στις αναφερθείσες ρυθμίσεις, καθώς αφορούν μεγάλο αριθμό ξενοδόχων. Παράταση των εν λόγω συμβάσεων για διάστημα 3 ετών.
5. Επιμέρους στοχεύσεις
Περιλαμβάνονται μέτρα που μπορούν να συνεισφέρουν θετικά στη θετική υπέρβαση της κατάστασης, όπως:
- Παράταση με νόμο των ενοικιαστηρίων ξενοδοχειακών μονάδων που λήγουν το 2020 ή το 2021 για τρία χρόνια.
- Πρόνοια για περαιτέρω αναστολή πληρωμών επιταγών ανάλογα με την εξέλιξη της ζήτησης στον τουρισμό.
- Οριζόντια συνέχιση της μείωσης του ενοικίου για τα ξενοδοχεία στο 60% είτε ανοίξουν είτε παραμείνουν κλειστά.
- Κίνητρα σε ιδιοκτήτες προκειμένου ακίνητα που δραστηριοποιούνται στη βραχυχρόνια μίσθωση να επιστρέψουν στην μακροχρόνια μίσθωση.
- Εντατικός έλεγχος της παραξενοδοχείας και των καταλυμάτων που λειτουργούν σαν ξενοδοχεία ενώ δεν είναι και λειτουργούν χωρίς αντίστοιχους υγειονομικούς όρους.
- Μείωση μισθωμάτων αιγιαλού
- Επίσπευση από το Υπουργείο Ανάπτυξης των έργων σε εκκρεμότητα και μέτρα προστασίας των επενδύσεων που κινδυνεύουν με αναστολή. Διευκολύνσεις με αύξηση προκαταβολών και τροποποίηση των κριτηρίων υλοποίησης.