Τα κρουαζιερόπλοια διοχέτευσαν τέσσερις φορές περισσότερα επιβλαβή αέρια στην ατμόσφαιρα της Ευρώπης από τα επιβατικά οχήματα πέρυσι, σύμφωνα με νέα έρευνα που δείχνει ότι η ποιότητα του αέρα επιδεινώνεται παρά τα όρια εκπομπών και τις δεσμεύσεις της βιομηχανίας για πιο «πράσινη» ενέργεια.
Συνολικά 509 τόνους οξειδίων του θείου εξέπεμψαν τα 218 κρουαζιερόπλοια που ταξίδευαν σε όλη την Ευρώπη πέρυσι, από 465 τόνους εκπομπών το 2019, το τελευταίο έτος κανονικής δραστηριότητας πριν από την πανδημία, σύμφωνα με έκθεση της ομάδας για το κλίμα «Μεταφορές και Περιβάλλον» (Transport & Environment).
Το ανώτατο όριο 0,5% στην περιεκτικότητα σε θείο στα καύσιμα πλοίων που εισήχθη το 2020 από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό συνέβαλε στη μείωση των εκπομπών θείου ανά τόνο καυσίμου που καταναλώνεται. Ωστόσο, δεκάδες κρουαζιερόπλοια έχουν προστεθεί στους στόλους των μεγάλων εταιρειών από το 2019, γεγονός που έχει συμβάλει στην αύξηση των συνολικών εκπομπών. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ο όγκος των επιβατών στην Ευρώπη δεν έχει ακόμη ανακάμψει στα προ πανδημίας επίπεδα, σύμφωνα με τους Financial Times.
Το οξείδιο του θείου έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί όξινη βροχή και μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικές παθήσεις όπως το άσθμα και το εμφύσημα. Η Βαρκελώνη είναι το λιμάνι της Ευρώπης που έχει επηρεαστεί δυσμενέστερα από τις εκπομπές θείου, καθώς μόνο πέρυσι 805 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων απελευθέρωσαν στην ατμόσφαιρα της πόλης 18 τόνους οξειδίων του θείου.
Η έρευνα έδειξε ακόμα ότι από το 2019 οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου και σωματιδίων PM2,5, τα οποία συνδέονται με ασθένειες του αναπνευστικού και καρκίνους του πνεύμονα, αυξήθηκαν κατά 18% και 25% αντίστοιχα.
Εκπρόσωπος της Transport & Environment σχολίασε ότι τα μεγάλα ευρωπαϊκά λιμάνια «πνίγονται και πάλι από την τοξική ατμοσφαιρική ρύπανση από τα κρουαζιερόπλοια». Προειδοποίησε επίσης ότι η εστίαση στη βελτίωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης «ρέπει επικίνδυνα προς λύσεις που είναι καλές για τον αέρα αλλά καταστροφικές για τη βιοποικιλότητα και το κλίμα».
Αν και τα κρουαζιερόπλοια ευθύνονται για μόνο ένα ποσοστό των εκπομπών που συνδέονται με την ευρύτερη παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία, ο κλάδος έχει δεχθεί πυρά από ρυθμιστικές αρχές, πολιτικούς και ακτιβιστές, που τον πιέζουν για αλλαγές φιλικές προς το περιβάλλον.
Πλήθος ευρωπαϊκών λιμανιών, όπως η Πάλμα της Μαγιόρκα, η Μασσαλία, το Ντουμπρόβνικ και η Σαντορίνη, έχουν θέσει περιορισμούς στη βιομηχανία τα τελευταία χρόνια. Η Βενετία απαγόρευσε τα κρουαζιερόπλοια εκτοπίσματος άνω των 25.000 τόνων από τη λιμνοθάλασσά της το 2021. Εκτοτε, οι εκπομπές οξειδίων του θείου μειώθηκαν κατά 80% στην πόλη, σύμφωνα με την έρευνα.
Στη Βαρκελώνη, η απερχόμενη αριστερή δήμαρχος ηγήθηκε σταυροφορίας κατά των κρουαζιερόπλοιων και προέτρεψε την καταλανική περιφερειακή κυβέρνηση να περιορίσει τον αριθμό που επιτρέπεται στο λιμάνι της. Ολοι οι υποψήφιοι για τη διαδοχή της συμφωνούν ότι ο τουρισμός κρουαζιέρας πρέπει να μεταρρυθμιστεί ώστε να βλάπτει λιγότερο την πόλη.
Ο Χαβιέ Τριάς, ένας φιλελεύθερος πολιτικός που έχει δηλώσει ότι «πρέπει να αναπτυχθούμε ποιοτικά και όχι ποσοτικά», είναι πολύ πιθανό να γίνει ο νέος δήμαρχος. Εχει βάλει στο στόχαστρο τα κρουαζιερόπλοια που σταματούν για λίγες ώρες στο λιμάνι, μόνο για να προλάβουν οι επιβάτες να συρρεύσουν σε σημεία όπως ο καθεδρικός ναός της Σαγκράδα Φαμίλια και να επιστρέψουν στο πλοίο. «Δεν προσφέρουν τίποτα στην πόλη» έχει πει.
Η Μαρί-Καρολίν Λοράν, γενική διευθύντρια του ομίλου κρουαζιέρας CLIA, δήλωσε ότι ο κλάδος είναι «σθεναρά αφοσιωμένος στη βελτίωση της βιωσιμότητας». Είπε ότι οι εταιρείες τηρούν τους ελέγχους εκπομπών και επενδύουν στην τεχνολογία φόρτισης στην ξηρά, η οποία εξαλείφει την ανάγκη των πλοίων να καίνε καύσιμα ενώ βρίσκονται στο λιμάνι.
Η Carnival, η μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιέρας στον κόσμο, είχε τις υψηλότερες εκπομπές θείου από κάθε άλλη εταιρεία, με στόλο 63 πλοίων που εκπέμπουν 43% περισσότερα οξείδια του θείου από όλα τα επιβατικά οχήματα της Ευρώπης. Η εταιρεία, που έχει την έδρα της στη Φλόριντα, τιμωρήθηκε το 2019 με πρόστιμο 20 εκατ. δολαρίων από εισαγγελείς των ΗΠΑ για περιβαλλοντικές παραβιάσεις. Είναι, όμως, η μόνη μεγάλη εταιρεία κρουαζιέρας που μείωσε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από το 2011, παρά την αύξηση του στόλου της κατά 30%. «Αν και είμαστε απίστευτα περήφανοι για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει μέχρι στιγμής, καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει» προσέθεσε η Λοράν.
Ωστόσο, ο Μπράιαν Κόμερ, επικεφαλής του θαλάσσιου προγράμματος του Διεθνούς Συμβουλίου για τις Καθαρές Μεταφορές, είπε ότι οι προσπάθειες της βιομηχανίας να βελτιώσει το περιβαλλοντικό ιστορικό της ήταν «μια άβυσσος χωρίς πάτο». «Φαίνεται πως κάθε βήμα που έχουν κάνει για να πείσουν το κοινό και τους μετόχους ότι παίρνουν στα σοβαρά τη βιωσιμότητα, κάνει στην πραγματικότητα τα πράγματα χειρότερα» προσέθεσε.
Το πλαφόν για τις εκπομπές θείου που επεβλήθη οδήγησε σε αύξηση της χρήσης των λεγόμενων scrubbers, που αφαιρούν το θείο από τα καυσαέρια του πλοίου, συλλέγοντας τα απόβλητα και απορρίπτοντάς τα στη θάλασσα, εις βάρος της θαλάσσιας ζωής.
Η Transport & Environment ζήτησε να απαγορευθεί το σύστημα σε όλα τα ευρωπαϊκά ύδατα, ενώ επέκρινε και τη στρατηγική του κλάδου για χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου αντί πετρελαίου για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς οι κινητήρες που τροφοδοτούνται από LNG διαρρέουν άκαυστο μεθάνιο, ένα αέριο του θερμοκηπίου που έχει επίδραση θέρμανσης 80 φορές μεγαλύτερη από το διοξείδιο του άνθρακα.
Περίπου τα δύο πέμπτα των πλοίων που έχουν παραγγείλει οι εταιρείες κρουαζιέρας κινούνται με LNG. Αντίθετα, ο τομέας θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη νέων πηγών καυσίμων όπως το υδρογόνο. «Ο κλάδος της κρουαζιέρας θα όφειλε να επενδύσει σε αυτές τις νέες τεχνολογίες. Θα έπρεπε να προστατεύουν τους ανθρώπους στα λιμάνια προσέλευσης, αντί να εισβάλλουν σε μια πόλη και να βλάπτουν τους ανθρώπους χωρίς συνέπειες» καταλήγει η έκθεση.