Τα πολιτικά απομνημονεύματα του βρετανού πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, κυκλοφόρησαν την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου στη Βρετανία με τον πολύ ταιριαστό τίτλο «Unleashed»· η λέξη μεταφράζεται στα ελληνικά ως «απελευθερωμένος», ή ως «αχαλίνωτος», ή «ξαμολυμένος» το οποίο μάλλον κολλάει περισσότερο στην περίπτωση του Τζόνσον.
Το βιβλίο, γράφει η Washington Post είναι ακριβώς σαν τον πρώην πρωθυπουργό: Αστείο. Απογοητευτικό. Και όχι απόλυτα πιστευτό. Περιέχει επίσης κάποιες αποκαλύψεις, που δεν θα μπορούσαν παρά να είναι πικάντικες: Η Ελισάβετ Β’, γράφει, έπασχε από καρκίνο των οστών. Το πιστοποιητικό θανάτου της έλεγε απλώς ότι πέθανε από «γήρας».
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, συνεχίζει, έβαλε έναν κοριό στο μπάνιο του, στο υπουργείο Εξωτερικών κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Λονδίνο, το 2017. «Μπορεί να είναι ή να μην είναι τυχαίο, αλλά μου είπαν ότι αργότερα, όταν έκαναν έλεγχο για κοριούς, βρήκαν έναν στη λεκάνη της τουαλέτας».
Σε ένα άλλο απόσπασμα, όπως περιγράφει η Washington Post, ο Τζόνσον θυμάται ότι ρώτησε τους στρατιωτικούς του συμβούλους «αν θα ήταν τεχνικά εφικτό να ξεκινήσει η Βρετανία μια επιδρομή από θαλάσσης» σε μια αποθήκη στην Ολλανδία προκειμένου να ανακτήσει τις δόσεις του εμβολίου AstraZeneca που πίστευε ότι ανήκαν στη χώρα του.
Οι αποκαλύψεις προφανώς έδωσαν τροφή στις τηλεοπτικές εκπομπές και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης , αλλά οι βρετανοί αναγνώστες φαίνεται να βλέπουν τα απομνημονεύματα περισσότερο ως ψυχαγωγία παρά ως ιστορία. Οπως εξάλλου, και τον ίδιον τον Τζόνσον.
Ο Τζόνσον συνεχίζει να γράφει μια στήλη άποψης στην Daily Mail και είναι αρκετά δημοφιλής στο αναγνωστικό της κοινό, όμως δεν είναι πλέον μια πολιτική προσωπικότητα με επιρροή. Τα λόγια του έχουν περιορισμένη βαρύτητα από τότε που εκδιώχθηκε από το αξίωμά του, από τα μέλη του κόμματός του που είχαν εξαγριωθεί μαζί του.
Τι περιμένει άραγε από τα απομνημονεύματα αυτά; Να εξωραΐσουν την εικόνα του; Να θέσουν τις βάσεις για μια πολιτική επιστροφή; Ή, τελικά, να ενισχύσουν την πεποίθηση ότι ήταν ένας ασόβαρος ηγέτης;
Η Daily Mail, η οποία δημοσίευσε αποσπάσματα από το βιβλίο, το ανακήρυξε ως «τα πολιτικά απομνημονεύματα του αιώνα». Οι Times του Λονδίνου το χαρακτήρισαν «παιδικά διασκεδαστικό». Ο Guardian επέλεξε ως τίτλο «Τα απομνημονεύματα ενός κλόουν». Πολύ ταιριαστά όλα αυτά.
Το βιβλίο ξεκινάει την αφήγηση από τότε που ο Τζόνσον ήταν δήμαρχος του Λονδίνου και καλύπτει την πορεία που διένυσε ως υπέρμαχος του Brexit, υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός. Σε 772 σελίδες, διατηρεί την αίσθηση ότι πρόκειται για συρραφή αποσπασματικών κειμένων, σαν μια στήλη εφημερίδας χωρίς συνέχειες, με τη συνηθισμένη «σαλάτα λέξεων» του Τζόνσον και πολλές αναφορές στην αρχαία Ρώμη και την Ελλάδα, γράφει η Washington Post.
Σύμφωνα με τον Τζόνσον, η προκάτοχός του, η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, ήταν «μια ηλικιωμένη γκρινιάρα».
Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν «σαν ένα πορτοκαλί αερόπλοιο που υψωνόταν πληθωρικά τροφοδοτούμενο από το ανεξάντλητο ΕΓΩ του».
Ο «βραχύσωμος» γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φορούσε «μποτάκια με τακούνι» και ήταν «πολύ ενοχλητικός» κατά τη διάρκεια του Brexit. Σε ένα (σπάνιο) σοβαρό απόσπασμα, ο Τζόνσον ισχυρίζεται ότι ο Μακρόν εργαλειοποιούσε την παράνομη μετανάστευση κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το Brexit, κλείνοντας ταυτόχρονα το μάτι στις συμμορίες που διακινούσαν λαθραία ανθρώπους μέσω της επικίνδυνης Μάγχης.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Τζόνσον ήταν ο επίτιμος καλεσμένος όλων των τοκ σόου της βρετανικής τηλεόρασης.
Ο δημοσιογράφος του ITV, Τομ Μπράντμπι, είπε στον Τζόνσον ότι «ο Αντονι Σέλντον, που θεωρείται ο επίσημος βιογράφος των βρετανών πρωθυπουργών, λέει ότι είσαι ο χειρότερος πρωθυπουργός στη βρετανική ιστορία».
Τζόνσον: «Ε, καλά, εγώ…»
Μπράντμπι: «Σε όλη την βρετανική ιστορία».
Τζόνσον: «Λοιπόν, δεν ξέρω. Δεν τον ξέρω πολύ καλά αυτόν τον τύπο. Αλλά νομίζω ότι αυτό είναι πλήρης ανοησία».
Στο δεξιό GB News, η αρθρογράφος της Telegraph, Καμίλα Τόμινέϊ ρώτησε: «Σε έχουν παρεξηγήσει οι άνθρωποι;»
Ο Τζόνσον απάντησε: «Με καταλαβαίνουν πάρα πολύ καλά».
Τομινεϊ: «Οταν οι άνθρωποι σε επικρίνουν ως γελοίο; Μια άλλη κριτική είναι ότι είσαι παθολογικός ψεύτης».
Ο Τζόνσον απάντησε ότι «πολλοί πολύ έξυπνοι άνθρωποι εξοργίστηκαν από το Brexit και δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι το επιχείρημά τους, το οποίο πίστευαν ότι ήταν καλύτερο, είχε ηττηθεί».
Στο LBC Radio, ο παρουσιαστής Νικ Φεράρι τον ρώτησε: «Ποιο ήταν το μεγαλύτερο ψέμα σου; Οταν είπες ψέματα για την αναβολή του Κοινοβουλίου στη βασίλισσα ή όταν είπες ψέματα στο Κοινοβούλιο για τα πάρτι σου που παραβίαζαν τους περιορισμούς της πανδημίας;»
Ο Τζόνσον απάντησε: «Τίποτε από τα δύο δεν ήταν ψέμα».
Ενα δικαστήριο έκρινε το 2019 ότι η κυβέρνηση του Τζόνσον είχε παράνομα αναστείλει τη λειτουργία του κοινοβουλίου και παραπλανούσε τους πάντες -και τη βασίλισσα- σχετικά με τους πραγματικούς λόγους που το έκανε. Μια έρευνα από τους νομοθέτες διαπίστωσε πέρυσι ότι ο Τζόνσον παραπλάνησε σκόπιμα το Κοινοβούλιο σχετικά με τα πάρτι του στο αποκορύφωμα του lockdown για τη νόσο Covid-19.
Στο βιβλίο, ο Τζόνσον κατηγορεί για το σκάνδαλο «Partygate» τους στενότερους βοηθούς του (τους οποίους είχε ο ίδιος προσλάβει), που έκαναν, όπως γράφει, «κακόβουλες διαρροές».
Ηταν μια «άγρια παραφουσκωμένη υπόθεση», λέει. «Απλώς παραμόρφωσαν αυτό που συνέβη, όταν οι σκληρά εργαζόμενοι συνάδελφοί του «χαλάρωσαν για λίγο το ρυθμό της δουλειάς τους και ήπιαν ένα ποτήρι».
Δεν υπάρχει τίποτε σημαντικό σε όλο αυτό επιμένει, αγνοώντας το γεγονός ότι την ίδια ακριβώς περίοδο, η κυβέρνησή του ουσιαστικά ακύρωσε τα Χριστούγεννα, κλείδωσε τις παμπ και πέρασε δρακόντεια μέτρα που απαγόρευαν στις οικογένειες να συγκεντρώνονται ακόμη και στις κηδείες.
Στους Times του Λονδίνου, ο κριτικός Τομ Πεκ υποστηρίζει: «Ο λόγος που ο Τζόνσον, ένας άνθρωπος με διαβόητα αμφίβολη αξία, έβγαλε την αυτοβιογραφία πολύ νωρίτερα από όσο θα ήθελε, είναι επειδή το κόμμα του κατάλαβε ότι η χώρα δεν μπορούσε πλέον να πιστέψει ούτε μια λέξη που έλεγε».
Οταν ρωτήθηκε «γιατί κατηγορεί πάντα τους άλλους για τις δικές του εκτροπές», ο Τζόνσον είπε σε έναν δημοσιογράφο ότι «υπάρχουν τόνοι απέχθειας για τον εαυτό του» στο βιβλίο.
Λέει ότι έμαθε κάποια πράγματα κατά τη διάρκεια της θητείας του. Γράφει ότι έκανε μεγάλο «λάθος» όταν απολογήθηκε με «αξιολύπητες» και «βαριές» συγγνώμες για τα πάρτι στην Ντάουνινγκ Στριτ, καθώς αυτό «μας έκανε να φαινόμαστε πολύ πιο ένοχοι από ό,τι ήμασταν».
Ο Τζόνσον λέει ότι «δεν έχει ιδέα» αν θα είναι ποτέ ξανά υποψήφιος στην πολιτική. Γράφει: «Συνήθιζα να σκέφτομαι ότι οι πιθανότητές μου να γίνω πρωθυπουργός ήταν περίπου ίδιες με το να μετενσαρκωθώ ως ελιά, ή να αποκεφαλισθώ από ένα φρίσμπι. Οσο περισσότερο καιρό περνάω μακριά από το Γουέστμινστερ, τόσο ισχυρότερη είναι η πεποίθησή μου ότι πρέπει κανείς να εμπλακεί (με την πολιτική) μόνο εάν πιστεύει ότι πραγματικά μπορεί να είναι χρήσιμος».
Τα απομνημονεύματά του, γεμάτα με αναμνήσεις για το πόσο καλά έκανε τα πράγματα, καθώς και μια μακρά λίστα με πολιτικές «συνταγές», υποδηλώνουν, γράφει η Washington Post, ότι συνεχίζει να θεωρεί τον εαυτό του εξαιρετικά χρήσιμο.
Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ένα κεφάλαιο με τίτλο «Μερικές σημειώσεις για το μέλλον». Η λίστα περιλαμβάνει τη «διόρθωση» του καπιταλισμού, την κλιματική κρίση, τη στέγαση, τους φόρους και την υγειονομική περίθαλψη, καθώς και την «εθνική εμμονή να καταστρέψουμε τον εαυτό μας».
Ο Τζόνσον εξακολουθεί να έχει υποστηρικτές, αλλά πολύ λιγότερους από ό,τι είχε στο πολιτικό απόγειό του.
Το φετινό συνέδριο του Συντηρητικού Κόμματος στο Μπέρμιγχαμ συνέπεσε με τη δημοσίευση των απομνημονευμάτων του. Κανείς, όμως, δεν μιλούσε γι’ αυτόν.
Ολοι τον θεωρούν «χθεσινά νέα».