Η χρήση τεχνικών και μεθόδων τρισδιάστατης σύλληψης και αποτύπωσης κινητών και ακίνητων μνημείων ήταν το κύριο θέμα που απασχόλησε τη Σύνοδο των Υπουργών Πολιτισμού της ΕΕ, στις Βρυξέλλες, με την ειδική εκδήλωση «TwinIt! 3D For Europe’s Culture», στην οποία η χώρα μας συμμετείχε με μια εντυπωσιακή τρισδιάστατη ψηφιακή αποτύπωση του Ναού του Απόλλωνα, στους Δελφούς.
Πλέον οι τεχνολογίες των 3D αποτυπώσεων –οι οποίες ως πρόσφατα αφορούσαν κυρίως δράσεις ερευνητικού και πιλοτικού χαρακτήρα– γίνονται όλο και περισσότερο διαθέσιμες και οικονομικά προσιτές, για ευρεία εφαρμογή.
Στην ομιλία της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τόνισε την ποιοτική υπεροχή και τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρει η τρισδιάστατη απεικόνιση κινητών και ακίνητων μνημείων, υπογραμμίζοντας ότι σύντομα θα είναι κυρίαρχες, και στην Ελλάδα, έναντι των συμβατικών μεθόδων –της απλής φωτογράφισης και της βιντεοσκόπησης– στην καθημερινή πρακτική των διαχειριστών της πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Η τρισδιάστατη σάρωση», σημείωσε η Λίνα Μενδώνη, «εφαρμόζεται ήδη στο έργο της ψηφιοποίησης των συλλογών κινητών αντικειμένων του πρώην βασιλικού κτήματος στο Τατόι. Στο άμεσο μέλλον θα αποτελεί βασικό στοιχείο των προγραμματιζόμενων ψηφιακών δράσεων του υπουργείου Πολιτισμού. Ο προγραμματισμός μας συνάδει με τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του 2021, η οποία καλεί τα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις στην τρισδιάστατη αποτύπωση και τεκμηρίωση, ιδίως των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων που κινδυνεύουν από περιβαλλοντικούς και ανθρωπογενείς παράγοντες, καθώς και από τον υπερτουρισμό».
Η επίσημη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκδήλωση ήταν η τρισδιάστατη ψηφιακή αποτύπωση του Ναού του Απόλλωνα, στους Δελφούς. Η δημοσιοποίηση του μοντέλου, στην πύλη της Europeana, έγινε με τη συνδρομή του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης ως εθνικού συσσωρευτή περιεχομένου διά της υποδομής SearchCulture.gr.
«Ο αρχαιολογικός χώρος και το τοπίο των Δελφών, είπε η Λίνα Μενδώνη, συγκαταλέγονται στα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της Ελλάδας. Εκτός από τη μεγάλη επισκεψιμότητα, ο χώρος είναι ευάλωτος σε γεωλογικούς και άλλους φυσικούς κινδύνους, οι οποίοι εντείνονται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Κατά συνέπεια, μεταξύ των άλλων προστατευτικών μέτρων που λαμβάνει το υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο ενός ενιαίου σχεδίου διαχείρισης, η μεγάλης κλίμακας και ολοκληρωμένη ψηφιακή τεκμηρίωση του συνόλου του χώρου και των πολλών μνημείων του αποτελεί υψηλή προτεραιότητα, ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή προστασία και διατήρησή του».
Το ερευνητικό έργο «Μοντελοποίηση αρχαιολογικής αβεβαιότητας με συνδυασμό σύγχρονων μεθόδων 3Δ αποτύπωσης για την επιστημονική τεκμηρίωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς» (https://3d4delphi.gr), το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση, περιλαμβάνει την παραγωγή ενός λεπτομερούς τρισδιάστατου μοντέλου του συνολικού χώρου, με πρότυπα υψηλής ακρίβειας των μεμονωμένων μνημείων του, καθώς και μια διευρυμένη σειρά ψηφιακών και φυσικών βοηθημάτων που αναβαθμίζουν και διευρύνουν την ορατότητα και την προσβασιμότητα για πραγματικούς και εικονικούς επισκέπτες όλων των κατηγοριών.
«Στο πλαίσιο της εκδήλωσης «TwinIt! 3D For Europe’s Culture», επεσήμανε η Λίνα Μενδώνη, «παρουσιάζουμε ένα δείγμα των αποτελεσμάτων που παρήγαγε το ευρύτερο έργο «3D4Delphi», το οποίο υλοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φωκίδας, στο πλαίσιο του προγράμματος της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας –Ειδικές Δράσεις «Ανοικτή Καινοτομία στον Πολιτισμό»-ΕΣΠΑ 2014-2020– με αντικείμενο την ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων τρισδιάστατης ψηφιοποίησης, τεκμηρίωσης και ανάλυσης των μνημείων του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης μεθόδων μαθηματικής μοντελοποίησης της αρχαιολογικής αβεβαιότητας στην ανασύνθεση και ερμηνεία τους».
Το έργο εντάσσεται σε μια σειρά αντίστοιχων δράσεων που έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή υλοποιούνται και σε άλλους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, στο πλαίσιο της συνεργασίας των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού με ερευνητικές και ακαδημαϊκές ομάδες και φορείς του δημόσιου, αλλά και του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες αποδίδουν πολύ σημαντικά και ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα για την προστασία, την τεκμηρίωση και την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας μας.