Διαβεβαιώσεις ότι η ΕΕ θα τείνει ευήκοον ους σε αυτά που ζητά το Λονδίνο – όχι όλα όμως και όχι όπως τα ζητά – και ότι, με καλή θέληση και διάλογο, ως την σύνοδο του Φεβρουαρίου μπορεί να υπάρχει συμφωνία έλαβε ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος προσήλθε στην Σύνοδο Κορυφής έχοντας κατά νου περισσότερο να θέσει το ζήτημα και να πάρει απαντήσεις για την παραμονή της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ενωση παρά για τις μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές που λόγω γεωγραφίας αλλά και μη συμμετοχής στη Σένγκεν η Βρετανία διαχειρίζεται διαφορετικά.
Κοινή θέση των ηγετών μετά την λήξη της πρώτης ημέρας της Συνόδου ήταν η προτροπή να αναζητηθεί «μια συμβιβαστική λύση» με τον βρετανό πρωθυπουργό. Είχε προηγηθεί μια μακρά παρέμβαση του Κάμερον προς τους 27 ηγέτες στην οποία τους τόνιζε ότι, αν θέλουν να κρατήσουν τη Βρετανία εντός της Ενωσης, πρέπει να ανταποκριθούν στις ανησυχίες των ψηφοφόρων για την μετανάστευση από την ανατολική Ευρώπη προς τη Βρετανία. Το κλίμα ήταν γενικά ήρεμο και έγινε εποικοδομητικός διάλογος χωρίς στιγμές έντασης, ανέφεραν αξιωματούχοι.
Το όλο θέμα παραπέμφθηκε για το επόμενο Συμβούλιο, που θα γίνει στις 18-19 Φεβρουαρίου. Αλλά δεν λείπουν και οι ανησυχίες, όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντάνιελ Τουσκ, που πάντως δηλώνει αισιόδοξος για το μέλλον των διαπραγματεύσεων.
Ντέιβιντ Κάμερον: «Θα μπορούσε να υπάρξει λύση ως τον Φεβρουάριο» οπότε θα γίνει η επόμενη Σύνοδος Κορυφής
Από την πλευρά του, ο Ντέιβιντ Κάμερον εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο που σημειώθηκε στις διαπραγματεύσεις, αλλά παραδέχεται ότι θα είναι μια πολύ σκληρή δουλειά. «Τίποτα δεν είναι σίγουρο στη ζωή, ούτε στις Βρυξέλλες, αλλά θα έλεγα ότι υπάρχει ένας δρόμος να συμφωνήσουμε τον Φεβρουάριο», δήλωσε κατά τη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη Σύνοδο.
Αναφορές του βρετανικού τύπου, όπως στους Times, υποστηρίζουν ότι o Κάμερον πιέστηκε από ηγέτες να υποχωρήσει από κάποια από τα αιτήματα και ότι, μετά την παρέμβαση της Ανγκελα Μέρκελ που μίλησε για αναθεώρηση των συνθηκών στο μέλλον, υποχώρησε.
Αν και το δημοψήφισμα που έχει υποσχεθεί ο Κάμερον απέχει ακόμα αρκετά, γιατί θα διεξαχθεί το 2017, η πολυπλοκότητα των διαπραγματεύσεων σε σχέση με αυτά που έχει θέσει η Βρετανία κάνουν το διάστημα που απομένει αγώνα δρόμου.
Η Βρετανία θέτει τέσσερα σημαντικά ζητήματα, την μετακίνηση πολιτών μέσα στην Ενωση, τη λειτουργία της ευρωζώνης (αν και δεν μετέχει έχει εκφράσει κατά καιρούς τη δυσαρέσκεια για το ότι τα 18 μέλη της κινούνται σε διαφορετική τροχιά από τα μη μέλη της), την ανταγωνιστικότητα και την εθνική κυριαρχία. Το Λονδίνο είναι γενικά αντίθετο σε μορφές στενότερους ελέγχου από τις Βρυξέλλες και ειδικά προς το χρηματοοικονομικό κέντρο του. Αντιτίθεται γενικά στην επιβολή κανόνων που (θα) ισχύουν για τις χώρες του ευρώ, αν και άλλοι εταίροι, όπως ο Φρανσουά Ολάντ σημειώνουν ότι δεν είναι δυνατόν μη μέλη του ευρώ να εμποδίζουν την περαιτέρω ενοποίηση των μελών.
Τίποτα από αυτά δεν είναι εύκολο, είπε από την πλευρά του ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Είναι ψευδαίσθηση, όπως πρόσθεσε, να πιστεύεται ότι υπάρχουν τρία εύκολα θέματα και ένα δύσκολο. «Υπάρχουν τέσσερα δύσκολα ζητήματα και το καθένα από αυτά κρύβει άλλα θέματα στα οποία πρέπει επίσης να επανέλθουμε μέχρι τον Φεβρουάριο».
Τα «απαράδεκτα» βρετανικά αιτήματα
Ηδη την Πέμπτη ο Ντάνιελ Τουσκ είχε εξηγήσει ότι κάποια από όσα ζητά η Βρετανία είναι απαράδεκτα, αν και με καλή διάθεση θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για αυτά ως τον Φεβρουάριο και την επόμενη Σύνοδο.
Ανάμεσά τους είναι η πρόταση για την επί τέσσερα έτη στέρηση κοινωνικών παροχών για τους πολίτες από την ανατολική Ευρώπη που μεταναστεύουν στη Βρετανία και την απέλαση αν δεν βρουν δουλειά εντός εξαμήνου. Την ίδια θέση έχουν η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία που επηρεάζονται άμεσα από τυχόν υλοποίηση του αιτήματος.
Η κόκκινη γραμμή των ηγετών είναι, σε αυτήν την περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Συνθήκη και οι αρχές της. «Αυτό που μου φαίνεται το πιο σημαντικό είναι ότι δεν θα πρέπει να ακουμπήσουμε τη Συνθήκη, ή το θέμα αυτό να αγγίξει τη Συνθήκη, γιατί θέτει εν αμφιβόλω την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, διευκρίνισε ο Φρανσουά Ολάντ. Ο ίδιος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποια τροποποίηση στις συνθήκες, ανάλογα με τα αποτελέσματα του διαλόγου με τη Βρετανία, θέση που φαίνεται να συμμερίζεται και η Ανγκελα Μέρκελ που μίλησε για αλλαγές «αργότερα».