Στην άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών Ελλάδας – Λιβύης για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, υπό την ευθύνη των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, συμφώνησαν ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ Μένφι, όπως ανακοινώθηκε επισήμως μετά το πέρας της σημερινής συνάντησής τους στο Μέγαρο Μαξίμου.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που αποδεικνύει στην πράξη πια, ότι η επανενεργοποίηση της ελληνικής διπλωματίας στη Λιβύη, με τις πρόσφατες επισκέψεις του Πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στη βορειοαφρικανική χώρα, αρχίζει να αποδίδει καρπούς.
Ο Αλ Μένφι είναι παλαιός μας γνώριμος. Ηταν πρεσβευτής της Λιβύης στην Αθήνα ώσπου απελάθηκε το 2019 μετά την ανακήρυξη του παράνομου τουρκολυβικού μνημονίου για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Αγκυρας και Τρίπολης. Παρά το persona non grata ωστόσο, οι δίαυλοι επικοινωνίας μαζί του διατηρήθηκαν, εξού και η επίσκεψή του την Τετάρτη στην Αθήνα (και στη συγκυρία που αυτή πραγματοποιήθηκε).
Στη συνάντηση Μητσοτάκη – Μένφι συζητήθηκαν ακόμη οι προοπτικές διεύρυνσης των οικονομικών σχέσεων, οι οποίες θα αποτελέσουν και το αντικείμενο της νέας επίσκεψης που θα πραγματοποιήσει σύντομα στη Λιβύη -αυτή τη φορά ο υφυπουργός Εξωτερικών, Κώστας Φραγκογιάννης.
Εμφαση δόθηκε επίσης στη συνεργασία στον τομέα του Πολιτισμού.
Στη συνάντηση συμμετείχαν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, η κυβερνητική εκπρόσωπος, Αριστοτελία Πελώνη και η διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, πρέσβης Ελένη Σουρανή (φωτογραφία πάνω).
«Η κυριαρχία της Λιβυής συνδέεται με την απόλυτη και ολοκληρωμένη αποχώρηση όλων των πολιτοφυλακών από τη χώρα μου», Μοχάμεντ αλ Μένφι
Ακολουθεί ο διάλογος του Πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Λιβύης κατά την έναρξη της συνάντησής τους στο Μέγαρο Μαξίμου :
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Πρόεδρε, καλωσήρθατε στην Αθήνα. Και επιτρέψτε μου, καταρχάς με την έναρξη του ραμαζανιού να σας ευχηθώ Ramadan Kareem. Χαίρομαι ιδιαίτερα που μας δίνεται η δυνατότητα να συναντηθούμε λίγες μέρες μετά την επίσκεψή μου στη Λιβύη. Για να επαναβεβαιώσουμε ότι οι ελληνολιβυκές σχέσεις, μετά από κάποιες περιόδους δυσκολίας, βρίσκονται στην αρχή μιας πολύ γόνιμης και παραγωγικής περιόδου. Θέλω να γνωρίζετε ότι η Ελλάδα θα σταθεί δίπλα σε σας και στον λιβυκό λαό, στο δύσκολο έργο σας να ανασυγκροτήσετε την πατρίδα σας. Να οδηγήσετε τη χώρα σε εκλογές στο τέλος του έτους, έτσι ώστε οι ίδιοι οι πολίτες της Λιβύης να πάρουν την τύχη της χώρας στα χέρια τους.
Οπως είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και στη Λιβύη, απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να αποχωρήσουν όλα τα στρατεύματα από τη Λιβύη. Και χαιρετίζω την πρόθεση τη δική σας αλλά και του Πρωθυπουργού της Λιβύης, η χώρα σας να συζητήσει με την Ελλάδα κρίσιμα ζητήματα όπως η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Η Ελλάδα -και κλείνω με αυτό- είναι φίλη χώρα προς τη Λιβύη, ο ελληνικός λαός είναι φίλος λαός της Λιβύης, οι σχέσεις μας χάνονται στα βάθη των αιώνων και θέλω να γνωρίζετε ότι στην Ελλάδα η Λιβύη θα έχει πάντα ένα σταθερό φίλο και σύμμαχο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι ώστε η όμορφη, αλλά δοκιμασμένη χώρα σας να ξαναβρεί το δρόμο προς τη σταθερότητα και την ευημερία. Ακόμα μία φορά καλωσορίσατε στην Αθήνα, καλωσορίσατε στην Ελλάδα, μία χώρα την οποία ξέρω ότι αγαπάτε πολύ.
Μοχάμεντ αλ Μένφι (ανεπίσημη μετάφραση – με βάση τη διερμηνεία): Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Πρωθυπουργό για τα καλά του λόγια. Και θέλω να ξεκινήσω από την τελευταία φράση: πράγματι είμαι φίλος της Ελλάδας, πράγματι αγαπάω αυτήν την πόλη και αγαπάω αυτήν τη χώρα και αγαπάω αυτόν τον λαό, από τον οποίο δεν έχουμε δει παρά μόνο κάθε καλή συμπεριφορά.
Και βέβαια θέλω να ευχαριστήσω την κα Πρόεδρο της Ελλάδας, τον κ. Πρωθυπουργό της Ελλάδας, που εκπροσωπούν αυτόν τον φίλο ελληνικό λαό. Βέβαια οι σχέσεις μας, οι σχέσεις των δύο λαών μας είναι ξεχωριστές σχέσεις, είναι ιδιαίτερες σχέσεις, χάνονται στα βάθη των αιώνων, πλέον των δύο χιλιάδων ετών και αδημονούμε και ευελπιστούμε να βελτιωθούν ιδιαίτερα με τη γείτονα χώρα, την Ελλάδα, με την οποία μας συνδέουν άρρηκτοι ιστορικοί δεσμοί. Υπάρχει κοινή ιστορία, ανάμεσα στη χώρα μου, τη Λιβύη και την Ελλάδα.
Θέλω να επισημάνω το τι έγινε και με το Μαντείο των Δελφών. Είχε βγει ένας χρησμός από το Μαντείο των Δελφών που συνδέεται με την ίδρυση τριών μεγάλων αποικιών στην περιοχή της Μπάρκας, στην Ανατολική Λιβύη. Οπότε θέλω να πω ότι αυτές οι σχέσεις δεν δημιουργήθηκαν μόνο πάνω σε ένα υλικό υπόβαθρο αλλά, έχοντας υπόψη και το χρησμό του Μαντείου, μπορώ να πω ότι έχουν επίσης πνευματικό υπόβαθρο.
Πάντα ενδιαφερόμαστε για τη φιλία μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και πάντα κύριο μέλημά μας ήταν η Ελλάδα να καταστεί η πύλη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Φροντίζουμε για την εξέλιξη των σχέσεων, φροντίζουμε για το άνοιγμα νέων οριζόντων στις σχέσεις, ιδιαίτερα στις σχέσεις με την Ελλάδα.
Και αν κάποια στιγμή αυτές οι σχέσεις πέρασαν από κάποιες δύσκολες στιγμές, αυτό μπορεί να επιλυθεί μέσα από ένα διάλογο και προσωπικά πιστεύω ότι τα κοινά σημεία που μας ενώνουν θα μας βοηθήσουν ούτως ώστε να ανταπεξέλθουμε οποιεσδήποτε δυσκολίες.
Όταν ήμουν πρέσβης, εδώ στην Αθήνα, φρόντισα να αυξηθεί το ποσοστό παρουσίας των ελληνικών εταιρειών στη χώρα μου, έχοντας υπόψη και το έργο που είχε αναλάβει η εταιρεία Μυτιληναίος στον τομέα του ηλεκτρισμού. Μας ενδιαφέρει πάρα πολύ η σύσφιξη της οικονομικής εταιρικής σχέσης και, όπως είπε ο εξοχότατος κ. Πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στη Λιβύη, οφείλουμε -και πρέπει- να επισπεύσουμε αυτή τη σύσφιξη της οικονομικής συνεργασίας και να συγκροτήσουμε κοινές αντιπροσωπείες και αποστολές μεταξύ μας.
Επισημαίνω, επίσης, τις κοινές ιστορικές ρίζες που μπορούν να ωθήσουν και να προωθήσουν την πολιτιστική, διαπολιτιστική, συνεργασία μεταξύ μας. Επ’ ευκαιρία, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω την Ελλάδα για την επαναλειτουργία, το άνοιγμα της Πρεσβείας στην Τρίπολη και την επαναλειτουργία του Γενικού Προξενείου στη Βεγγάζη. Αυτό στην πραγματικότητα αντανακλά την επιθυμία της Ελλάδας να στηρίξει τη Λιβύη, να στηρίξει τη νέα κυβέρνηση της Λιβύης στην πορεία της.
Η Ελλάδα έχει τείνει χείρα βοηθείας προς τη Λιβύη και αυτό ήταν ξεκάθαρο μέχρι τώρα και η επίσκεψή μου σήμερα είναι μία αντανάκλαση, μια έκφραση της εκ μέρους μας επιθυμίας να υπάρχει συνεργασία με την Ελλάδα σε όλους τους τομείς και σε όλα τα πεδία. Για παράδειγμα, ένας από τους τομείς είναι ο τομέας της υγείας, όπου η Ελλάδα διακρίνεται για την τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει αποκτήσει, καθώς επίσης και σε άλλους τομείς που μπορούμε να συζητήσουμε.
Η επίσκεψή μου, λοιπόν, είναι και μία πρόσκληση στις ελληνικές επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν στη Λιβύη, έχοντας υπόψη τη σταθερότητα που βιώνει αυτή τη στιγμή η χώρα μου.
Θα μου επιτρέψετε, αναφερόμενος στο θέμα της κυριαρχίας της χώρας μου, από τη στιγμή που είμαστε νέα κυβέρνηση, νέο προεδρικό συμβούλιο πού φροντίζουμε στην εξασφάλιση αυτής της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας, θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια, εφόσον η κυριαρχία συνδέεται με την απόλυτη και ολοκληρωμένη αποχώρηση όλων των πολιτοφυλακών από τη χώρα μου, και σε αυτό το θέμα έχουμε συζητήσει με διάφορες πλευρές για την εκπλήρωση αυτού του στόχου, να αποχωρήσουν οι πολιτοφύλακες από την Λιβύη.
Τέλος, θέλω να επισημάνω τη σημασία της διεθνούς στήριξης από τα Ηνωμένα Έθνη, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ελπίζουμε η Ελλάδα να συνεχίσει τη στήριξη σε όλα τα διεθνή φόρα, προκειμένου να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή των εκλογών στο τέλος του χρόνου, προκειμένου να αποχωρήσουν και να απομακρυνθούν όλοι οι μισθοφόροι που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη χώρα μου.
Αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό, ο πρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ αλ Μένφι, έγινε δεκτός από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο Προεδρικό Μέγαρο.
Aκολουθεί ο διάλογος Σακελλαροπούλου – Μένφι:
Κ. Σακελλαροπούλου: Κύριε Πρόεδρε, σας καλωσορίζω στην Αθήνα. Καθώς πρόκειται για την πρώτη μας συνάντηση από την ανάληψη των καθηκόντων σας ως Πρόεδρου του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, επιστρέψτε μου να σας συγχαρώ και να σας ευχηθώ κάθε επιτυχία στο υψηλό και δύσκολο έργο σας, σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία, τόσο για τη χώρα σας, όσο και για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Με την εκλογή της μεταβατικής κυβέρνησης και την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε από το λιβυκό κοινοβούλιο και φυσικά με το πρόσωπό σας στο αξίωμα του Προέδρου, η Λιβύη εισέρχεται σε μια νέα εποχή.
Θέλω να σας εκφράσω τη στήριξη της Ελλάδας προς την ηγεσία της νέας κυβέρνησης και φυσικά προς το πρόσωπό σας. Η χώρα σας θα βρει στη γείτονα Ελλάδα έναν ειλικρινή φίλο και συμπαραστάτη. Απόδειξη των προθέσεών μας αποτελεί τόσο η επαναλειτουργία της πρεσβείας στην Τρίπολη, η οποία πιστεύω ότι θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων των χωρών μας, όχι μόνο πολιτικών αλλά και οικονομικών, εμπορικών, πολιτιστικών και άλλων. Αλλά και η επανασύσταση του προξενείου στην Βεγγάζη, υπάρχει άλλωστε παράδοση συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας, που πιστεύω ότι έχει κάθε περιθώριο να ενισχυθεί από δω και πέρα. Ήδη οι επισκέψεις του κυρίου πρωθυπουργού στην Τρίπολη και του Υπουργού Εξωτερικών στην Βεγγάζη, καθώς βέβαια και η παρουσία σας σήμερα εδώ, κύριε Πρόεδρε, σηματοδοτούν αυτή τη νέα εποχή στη σχέση μεταξύ των χωρών μας.
Κύριε Πρόεδρε, οι σχέσεις μεταξύ των χωρών που έχουν το προνόμιο να βρέχονται από την Μεσόγειο, αλλά και όλων των γειτονικών χωρών μεταξύ τους, πρέπει να διέπονται από τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα εδώ στο δίκαιο της θάλασσας και στην αρχή της καλής γειτονίας. Στο πλαίσιο αυτό, ενέργειες μονομερείς ή διμερείς που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο δεν έχουν θέση και αποδοκιμάζονται από τη διεθνή κοινότητα. Ο σεβασμός στη διεθνή νομιμότητα είναι προϋπόθεση για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή και την ευημερία των λαών που τόσο έχει ανάγκη η περιοχή της Μεσογείου στην οποία ζούμε όλοι εμείς. Κύριε Πρόεδρε, και πάλι καλωσήρθατε.
Μ. Μένφι (ανεπίσημη μετάφραση): Σας ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε, για την υποδοχή. Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Ελλάδα, όπως ξέρετε. Αγαπάω αυτή τη χώρα, αγαπάω αυτή την πόλη, αγαπάω τον ελληνικό λαό. Νιώθω ότι είμαι εδώ στο σπίτι μου και είμαι πάντα χαρούμενος όταν βρίσκομαι σε αυτή τη χώρα. Οι σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών είναι ιστορικές και χρονολογούνται εδώ και 2500 χρόνια. Υπάρχουν πέντε λιβυκές πόλεις στην ανατολική Λιβύη που έχουν χτιστεί από τους αρχαίους Έλληνες και ευχαρίστως να έρθουν και τώρα οι φίλοι μας οι Έλληνες να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας. Πάντα πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και εμείς επιδιώκουμε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο.
Έχουμε ένα μεγάλο πολιτισμό, πιστεύω ότι είναι κοινός ο πολιτισμός που συνδέει αυτές τις δύο χώρες, έχουμε μεγάλη κοινή ιστορία και πρέπει να προστατεύουμε αυτή την κληρονομιά του πολιτισμού, της ιστορίας μέσω της συνεργασίας και μέσω των επαφών. Εμείς με αυτή την αλλαγή που έγινε στη Λιβύη, είμαστε αισιόδοξοι. Θέλουμε να είμαστε μια δημοκρατική χώρα, όπως είναι η Ελλάδα, η κοιτίδα της δημοκρατίας. Πιστεύω ότι και η Διεθνής Κοινότητα χάρηκε με την αλλαγή που έγινε στη Λιβύη και προχωράμε έτσι, με αυτό τον τρόπο προς τις εκλογές που θα γίνουν στο τέλος του χρόνου.
Οι αρχές του Προεδρικού Συμβουλίου είναι γνωστές. Εμείς ήρθαμε για αυτές τις αλλαγές, ήρθαμε για τη δημοκρατία. Όπως είπα, θα γίνουν εκλογές στο τέλος του χρόνου και εδώ μπορούμε επίσης να συνεργαστούμε και να πάνε τα πράγματα όπως επιδιώκουμε όλοι μας.
Συζήτησα με τον κύριο Πρωθυπουργό, μου ανέφερε και ξέρουμε ότι υπάρχουν ελληνικές εταιρίες εκεί, που δουλεύουν στους τομείς της ενέργειας, εμπορίου, υγείας, όμως εμείς θέλουμε να αυξάνεται αυτός ο αριθμός των ελληνικών εταιρειών, να υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών κοινές επιτροπές για να επισπεύσουμε την συνεργασία. Υπάρχουν αρκετές ξένες χώρες που θέλουν να έρθουν στη Λιβύη, από την Ευρώπη και αλλού, αλλά θέλουμε να δώσουμε την προτεραιότητά μας, μακάρι να έρθουν περισσότερες ελληνικές εταιρείες και να λειτουργούν, να εργασθούν στη Λιβύη.
Φυσικά θέλω να συνεργαστούμε και στο θέμα της ασφάλειας και στο θέμα της παράνομης μετανάστευσης, γιατί είναι ένα θέμα πολύ κρίσιμο για μας. Η χώρα μας είναι ένα πέρασμα προς τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πρέπει να βρούμε τους κανόνες και να ρυθμίσουμε και την κατάσταση όλων αυτών των ανθρώπων, για να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους θέση.
Επομένως χρειαζόμαστε τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον ΟΗΕ, τους άλλους οργανισμούς για να μπορέσει η Λιβύη να λειτουργήσει κανονικά με δημοκρατικά πλαίσια και να μπορέσουμε έτσι να προσφέρουμε σε όλους αυτούς τους τομείς αυτό που επιδιώκουμε εμείς σαν χώρα, να επικρατήσει ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή, κάτι που αφορά όλες τις χώρες της περιοχής.
Επιδιώκουμε να έχουμε σχέσεις σε υψηλό επίπεδο, πιστεύω επίσης ότι ό,τι αποφάσεις έχουμε πάρει ή έχουμε υπογράψει, όπως είναι η πολιτική απόφαση για διάλογο, θέλουμε όλα αυτά να τα βάλουμε στο τραπέζι. Είναι μια αρχή για να μπορέσουμε να κάνουμε καλύτερη δουλειά στο μέλλον. Να συνεργαστούμε, να υπάρχουν κοινές επιτροπές από τις δύο χώρες για να μπορέσουμε να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή θέση και να μπορέσουμε να προχωρήσουμε πιο γρήγορα..