Μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν στις 18:30 ώρα Ελλάδας ότι Ισραήλ και Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας, όπως και για απελευθέρωση ομήρων, μετά από μαραθώνιο διαπραγματεύσεων των αντιπροσωπειών τους στην Ντόχα.
Reuters και Γαλλικό Πρακτορείο επικαλούμενα αξιωματούχους ενήμερους για τις διαπραγματεύσεις, τόνισαν ότι οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές συμφώνησαν για τον τερματισμό του 15μηνου πολέμου.
Ισραηλινός αξιωματούχος επιβεβαίωσε τη σύναψη συμφωνίας, σύμφωνα με την Times of Israel. Ενας αμερικανός και ένας άραβας αξιωματούχος είπαν στην ισραηλινή εφημερίδα Times of Israel ότι μια ανακοίνωση αναμένεται να εκδοθεί «μέσα στις επόμενες ώρες».
Αμερικανός αξιωματούχος, που δεν κατονομάζεται, επίσης δήλωσε στο Axios ότι επετεύχθη συμφωνία για τη Λωρίδα της Γάζας.
Το Al Jazzera επικαλέστηκε δήλωση της Χαμάς ότι η παλαιστινιακή οργάνωση έδωσε στην αντιπροσωπεία στην Ντόχα το «πράσινο» φως για να καταλήξει σε συμφωνία.
Η πολιτική πτέρυγα της Χαμάς τόνισε ότι η αντιπροσωπεία της στην Ντόχα απάντησε «με υπευθυνότητα» στην πρόταση που είχε κατατεθεί.
Κατά τον εκπρόσωπο της οργάνωσης Σάμι Αμπού Ζούχρι, ο οποίος μίλησε στο Reuters, η συμφωνία «αποτελεί επαναβεβαίωση της αποτυχίας των δυνάμεων κατοχής (σ.σ. των Ισραηλινών) να επιτύχουν οποιονδήποτε από τους στόχους τους».
Κατάρ: Η συμφωνία θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντελραχμάν Αλ Θάνι επιβεβαίωσε το ίδιο βράδυ, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Ντόχα, ότι 33 όμηροι θα απελευθερωθούν κατά την πρώτη φάση εφαρμογής της κατάπαυσης του πυρός (βλ. αναλυτικά παρακάτω), η οποία θα διαρκέσει 42 ημέρες. Η συμφωνία θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή, σύμφωνα με τον Αλ Θάνι.
«Η Χαμάς θα απελευθερώσει 33 ισραηλινούς αιχμαλώτους, μεταξύ των οποίων γυναίκες (…) παιδιά, ηλικιωμένους, ασθενείς και τραυματίες, σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση πολλών κρατουμένων σε ισραηλινές φυλακές. Οι λεπτομέρειες της δεύτερης και της τρίτης φάσης θα οριστικοποιηθούν κατά τη διάρκεια εφαρμογής της πρώτης φάσης», διευκρίνισε.
Το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ θα παρακολουθούν την εφαρμογή της συμφωνίας, μέσω ενός μηχανισμού που θα εδρεύει στο Κάιρο, πρόσθεσε.
Στον μηχανισμό αυτόν θα μετέχει μια ομάδα αποτελούμενη από εκπροσώπους και των τριών χωρών, οι οποίες μεσολάβησαν για την επίτευξη συμφωνίας.
Διαβάστε επίσης: Χιλιάδες στους δρόμους Γάζας και Ισραήλ για τη συμφωνία εκεχειρίας
Πρώτες αντιδράσεις
Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έγραψε στο Truth Social –τη δική του πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης– πως επιτεύχθηκε συμφωνία για την απελευθέρωση ομήρων που κρατούνται στη Γάζα. «Θα απελευθερωθούν σύντομα», σημειώσε ο Τραμπ που αναλαμβάνει επισήμως καθήκοντα την ερχόμενη Δευτέρα.
Σημειώνεται πως στις συνομιλίες για την επίτευξη εκεχειρίας στο Κατάρ συμμετείχε, μεταξύ άλλων, και ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, ο Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος φέρεται να άσκησε πίεση στον Νετανιάχου προκειμένου να επιτευχθεί η συμφωνία.
Σε ανακοινώσεις για την εξέλιξη προέβη, λίγο αργότερα, και ο Τζο Μπάιντεν. «Σήμερα, έπειτα από πολλούς μήνες εντατικής διπλωματίας εκ μέρους των ΗΠΑ, μαζί με την Αίγυπτο και το Κατάρ, το Ισραήλ και η Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και για τους ομήρους. Με τη συμφωνία αυτή θα σταματήσουν οι μάχες στη Γάζα, θα αυξηθεί η άκρως αναγκαία ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους αμάχους και θα επανενωθούν οι όμηροι με τις οικογένειές τους, έπειτα από περισσότερους από 15 μήνες σε αιχμαλωσία», επιβεβαίωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο Μπάιντεν επιβεβαίωσε επίσης ότι το Ισραήλ θα διαπραγματευτεί την εφαρμογή της δεύτερης φάσης μέσα στις επόμενες έξι εβδομάδες. Με βάση το σχέδιο, η κατάπαυση του πυρός θα συνεχιστεί για όσο διάστημα συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ σημείωσε, δε, πως «συνεργάστηκε» με τον διάδοχό του, ο οποίος θα ορκιστεί και θα αναλάβει τα καθήκοντά του την Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, για την επίτευξη της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα.
«Θα ήθελα επίσης να σημειώσω ότι αυτή η συμφωνία επιτεύχθηκε από τη δική μου κυβέρνηση, αλλά οι όροι της θα εφαρμοστούν στο σύνολό τους από την επόμενη κυβέρνηση. Τις τελευταίες ημέρες, η ομάδα μου και η ομάδα του Τραμπ μιλούσαν σαν μια ομάδα», έκανε γνωστό ο ο ίδιος.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε τη συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς και προέτρεψε και τις δύο πλευρές «να την εφαρμόσουν πλήρως».
«Χαιρετίζω θερμά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων στη Γάζα. Οι όμηροι θα επανενωθούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα και η ανθρωπιστική βοήθεια μπορεί να φτάσει στους αμάχους στη Γάζα. Αυτό φέρνει ελπίδα σε μια ολόκληρη περιοχή, όπου οι άνθρωποι έχουν υπομείνει τεράστια δεινά για πάρα πολύ καιρό. Και τα δύο μέρη πρέπει να εφαρμόσουν πλήρως αυτή τη συμφωνία, ως σκαλοπάτι προς τη διαρκή σταθερότητα στην περιοχή και τη διπλωματική επίλυση της σύγκρουσης», ανέφερε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ανάρτησή της στο Χ.
Από την πλευρά της, η Υπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ Κάγια Κάλας δήλωσε μέσω της ίδιας πλατφόρμας: «Καλωσορίζω την κατάπαυση του πυρός και τη συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων. Αυτό είναι ένα τεράστιο, θετικό βήμα για τον τερματισμό της βίας. Είναι πλέον καιρός να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία για όλους τους ομήρους και τις οικογένειές τους, για τον λαό της Γάζας και για τον λαό της περιοχής».
Οι προϋποθέσεις
Το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε, πάντως, ότι απομένουν ακόμη να «επιλυθούν» κάποια ζητήματα στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς, αν και εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει θετική κατάληξη εντός ημέρας.
«Πολλά ζητήματα απομένουν να επιλυθούν στη συμφωνία αυτή και ελπίζουμε ότι οι λεπτομέρειες θα οριστικοποιηθούν απόψε», ανέφερε στην ανακοίνωσή του το πρωθυπουργικό γραφείο.
Εξάλλου, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ, η συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί δια ψηφοφορίας από την ισραηλινή κυβέρνηση.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ, διέκοψε την περιοδεία του στην Ευρώπη προκειμένου να συμμετάσχει στις κυβερνητικές συσκέψεις το βράδυ της Τετάρτης. Ο Σάαρ «θα επιστρέψει στο Ισραήλ απόψε για να συμμετάσχει στις συζητήσεις και τις ψηφοφορίες για το θέμα που αναμένεται να γίνουν στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας και σε κυβερνητικό επίπεδο», ανέφερε το ισραηλινό ΥΠΕΞ.
Η διαπραγματευτική ομάδα της Χαμάς στις συνομιλίες στη Ντόχα θα πρέπει επίσης να λάβει τη συγκατάθεση των διοικητών της οργάνωσης στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένου του Μοχάμεντ Σινουάρ, του οποίου ο αδελφός Γιαχία είχε ηγηθεί των τρομοκρατών πριν σκοτωθεί από το Ισραήλ τον Οκτώβριο.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε περιλαμβάνει την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας για έξι εβδομάδες, κατά την οποία οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν σταδιακά από τις κεντρικές περιοχές του θύλακα και οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι θα επιστρέψουν στη βόρεια Γάζα, σύμφωνα με αμερικανό αξιωματούχο που ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειές της και ο οποίος μίλησε στο Reuters.
Σε αυτήν την πρώτη φάση θα απελευθερώνεται μικρός αριθμός ομήρων, σταδιακά, στους οποίους περιλαμβάνονται όλες οι γυναίκες (και εκείνες που υπηρετούν στον ισραηλινό στρατό), τα παιδιά και οι άνδρες άνω των 50 ετών. Η Χαμάς θα αφήσει αρχικά ελεύθερες τις γυναίκες και τους νέους κάτω των 19 ετών και θα ακολουθήσουν οι άνδρες άνω των 50.
Παράλληλα, το Ισραήλ θα απελευθερώνει 30 παλαιστίνιους κρατουμένους για κάθε πολίτη όμηρο και 50 για κάθε στρατιωτίνα. Μέχρι το τέλος της πρώτης φάσης, το Ισραήλ θα απελευθερώσει επίσης όλες τις Παλαιστίνιες και τους ανήλικους κάτω των 19 ετών που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές μετά την 7η Οκτωβρίου 2023.
Ο συνολικός αριθμός των Παλαιστινίων που θα απελευθερωθούν θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ομήρων που θα αφήσει η Χαμάς. Μπορεί να κυμαίνεται από 990 έως και 1.650.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης ότι καθημερινά θα εισέρχονται στη Λωρίδα της Γάζας 600 φορτηγά που θα μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια. Τα 50 από αυτά θα εφοδιάζουν τον θύλακα με καύσιμα και τα 300 θα κατευθύνονται στις βόρειες περιοχές της Λωρίδας.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας θα ξεκινήσουν κατά τη 16η ημέρα της πρώτης φάσης και αναμένεται ότι θα περιλαμβάνουν την απελευθέρωση όλων των υπολοίπων ομήρων (περιλαμβάνονται και οι ισραηλινοί στρατιώτες), τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού.
Η τρίτη φάση θα περιλαμβάνει την επιστροφή όλων των νεκρών ομήρων και την έναρξη της ανοικοδόμησης της Γάζας, με την επίβλεψη της Αιγύπτου, του Κατάρ και των Ηνωμένων Εθνών.
Οι New York Times μετέδωσαν πως το πλαίσιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα είναι σε γενικές γραμμές παρόμοιο με το σχέδιο τριών φάσεων που είχε παρουσιαστεί από τον Τζο Μπάιντεν στα τέλη Μαΐου, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους με γνώση των διαπραγματεύσεων.
Μάλιστα την Τετάρτη, ο Γιόσι Φουξ, γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, έγραψε στο Χ ότι η τελευταία πρόταση ήταν η ίδια με εκείνη του Μαΐου.
Την εφαρμογή της συμφωνίας θα εγγυηθούν το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ.