Ανέβηκαν οι τόνοι κατά τη διάρκεια της Υπουργικής Συνόδου του ΝΑΤΟ την Πέμπτη (παρά το γεγονός ότι η συνεδρίαση έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης), καθώς ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, δεν επέτρεψε στον τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, να επαναλάβει από το βήμα του Συμβουλίου το γνωστό ανθελληνικό του παραλήρημα για την κατάσταση στον Εβρο και τις ανυπόστατες κατηγορίες της τουρκικής προπαγάνδας εις βάρος της Ελλάδας για το Μεταναστευτικό.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο κ. Δένδιας ζήτησε τον λόγο και απαντώντας σε όσα απαράδεκτα είχε πει προηγουμένως ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, ενημέρωσε τους υπόλοιπους συμμετέχοντες για τη «χωρίς προηγούμενο ενορχηστρωμένη επίθεση» που δέχθηκε στα σύνορά της η Ελλάδα, και την «παράλληλη εκστρατεία παραπληροφόρησης» από την πλευρά της Τουρκίας.
Αυτές οι μεθοδεύσεις, υπογράμμισε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, καταστρατηγούν τις αξίες της Συμμαχίας.
Με αφορμή μάλιστα το αίτημα Τσαβούσογλου περί έμπρακτης στήριξης του ΝΑΤΟ στην Τουρκία στο μέτωπο της Συρίας, ο κ. Δένδιας σχολίασε πως «όλοι οι σύμμαχοι δικαιούνται να ζητούν την αλληλεγγύη του ΝΑΤΟ, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι οι ίδιοι θα τιμούν τις δεσμεύσεις τους».
Κατά τις ίδιες πηγές, ο κ. Τσαβούσογλου ζήτησε να προβεί σε δευτερολογία ως τελευταίος ομιλητής, αλλά με δεδομένο ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τη διαδικασία, σηκώθηκε εκνευρισμένος και αποχώρησε πριν από το κλείσιμο της τηλεδιάσκεψης από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Ας καταλάβει η Τουρκία ότι δεν υπάρχει “cherry picking”»
Ο Νίκος Δένδιας περιέγραψε κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στην ΕΡΤ (δείτε το video εδώ) την αντιπαράθεση που είχε με τον τούρκο ομόλογό του, για την οποία μάλιστα η τουρκική πλευρά επιχείρησε -όπως συνηθίζει- να παρουσιάσει μία διαφορετική εκδοχή.
«Δεν θέλω να δραματοποιώ τα πράγματα. Όμως εδώ υπάρχει μια πολύ βασική παρανόηση από την πλευρά της Τουρκίας. Η συμμαχία και η αλληλεγγύη μεταξύ των συμμάχων χωρών δεν είναι κατ’ επιλογήν. Δεν είναι κατά θέμα ξεχωριστά. Είναι συνολική. Όλοι βοηθάμε όλους σε όλα τα θέματα που καλύπτει η ευρύτερη ατζέντα της συμμαχίας.
»Δεν μπορεί λοιπόν ενώ ένα κράτος μέλος συμμαχίας, ένας σύμμαχος, να ζητάει τη βοήθεια όλων των υπολοίπων μελών σε ένα θέμα που τον αφορά – η Τουρκία ας πούμε ζητάει βοήθεια της συμμαχίας για τα θέματα που έχουν να κάνουν με τη Συρία – και από την άλλη, το ίδιο κράτος μέλος της συμμαχίας να στρέφεται με τρόπο ελάχιστα φιλικό, για να μην πω άλλη πολύ πιο ακριβή έκφραση, κατά άλλου κράτους μέλους της συμμαχίας, ή και κατά μιας ένωσης κρατών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία ανήκουν πάρα πολλά κράτη μέλη της συμμαχίας.
»Αυτά δεν είναι συμβατά μεταξύ τους και αυτό η Τουρκία πρέπει να το καταλάβει. Υπάρχει μια αγγλική έκφραση, “cherry picking”. Δεν μπορείς να επιλέγεις πιο κεράσι θα πάρεις που σε βολεύει και το άλλο να το αφήνεις επειδή εσένα δεν σου αρέσει.
»Σε αυτό ο κ. Τσαβούσογλου θεώρησε ότι έπρεπε να ανταπαντήσει. Και βεβαίως από εκεί και πέρα με ανάγκασε και εμένα να τοποθετηθώ ευθέως για τα ζητήματα που αφορούν την προσπάθεια της Τουρκίας στον Έβρο και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με τη χρήση των μεταναστευτικών ροών ως πολιορκητικού κριού εναντίον των συνόρων της Ελλάδας και της Ευρώπης. Την εργαλειοποίηση δηλαδή του ανθρώπινου πόνου. Βεβαίως φαντάζομαι δεν περιμένατε να αρέσει στην Τουρκία αυτό το πράγμα», περιέγραψε ο υπουργός Εξωτερικών αναφερόμενος σε όσα έγιναν κατά τη διάρκεια της Υπουργικής Συνόδου του ΝΑΤΟ.
Ο κ. Δένδιας κλήθηκε να σχολιάσει και όσα μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης για το επεισόδιο, ότι σύμφωνα με τον κ. Τσαβούσογλου, υπήρξαν χώρες σύμμαχοι, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αγγλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία οι οποίες στάθηκαν στο πλευρό της Τουρκίας, πλην της Ελλάδας που συνέδεσε τη συμμαχική αλληλεγγύη με την συμπεριφορά της γείτονος σε Αιγαίο και Εβρο.
«Δεν πρόκειται να μιλήσω εδώ για λογαριασμό άλλων υπουργών κρατών μελών, αλλά πάλι βέβαια η τουρκική πλευρά θέλει να βλέπει τα πράγματα με ένα τρόπο που την εξυπηρετεί και κυρίως να τα αναμεταδίδει με ένα τρόπο που την εξυπηρετεί», απάντησε ο υπουργός για να γίνει πιο στη συνέχεια πιο συγκεκριμένος:
«Υπήρξαν τουλάχιστον τέσσερις χώρες οι οποίες συνέδεσαν την υποχρέωση της Τουρκίας να μην αποστεί των υποχρεώσεων από τη συμφωνία του Μαρτίου του 2016 με την Ευρωπαϊκή Ένωση με τα ευρύτερα θέματα τα οποία συζητούσαμε. Δεν ήταν μόνο η Ελλάδα.
»Και σε αυτές τις συναντήσεις δεν έχει σημασία μόνο τι ρητά λέει κανείς. Σημασία έχει τι μπορεί να διαβαστεί μέσα από τον τρόπο που τοποθετείται.
»Στο ζήτημα του Μεταναστευτικού υπάρχει μια ευρεία κατανόηση για τις ελληνικές απόψεις. Ευρύτατη κατανόηση για τις ελληνικές απόψεις.
»Το εάν τώρα στο πλαίσιο της συμμαχίας πολλοί επιλέγουν να μην το πούνε ρητά, εφόσον το έχουν πει σε ένα άλλο φόρουμ, όπως π.χ. στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό δεν πρέπει να ανακουφίζει την Τουρκία. Η Τουρκία είναι φανερό ότι σε αυτό το θέμα εξετέθη στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης. Εξετέθη. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
»[…] Η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι η Ελλάδα θα ήθελε να έχει μαζί της καλές σχέσεις. Αλλά οι καλές αυτές σχέσεις με την Τουρκία περνάνε μέσα από την τήρηση των συμπεφωνημένων και των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Υπό αυτές τις συνθήκες η Ελλάδα και η Τουρκία μπορεί να είναι δυο γειτονικές και πολύ φιλικές χώρες. Και η Τουρκία πρέπει αυτό να το καταλάβει. Είναι προς όφελός της. Δεν είναι προς ζημία της. Αντίθετα προς ζημία της είναι να κάνει αυτά τα οποία επιχειρεί να κάνει στο Αιγαίο και στον Εβρο. Αυτά δεν είναι επιβοηθητικά για την τουρκική υπόθεση
»Η Ελλάδα είναι μια χώρα που θα ήθελε να έχει φιλικές σχέσεις με την Τουρκία, έστω και εάν η Τουρκία αυτό δεν της το καθιστά ιδιαίτερα εύκολο. Από εκεί και πέρα, ελπίζω να φανεί καθαρά ότι η προσπάθεια να ασκηθεί πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της ενίσχυσης των μεταναστευτικών ροών και το λέω κομψά, δεν είναι απλώς ενίσχυση. Είδαμε όλοι τι έγινε στον Έβρο και είδαμε όλοι τι έγινε στο Ανατολικό Αιγαίο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία σε κανέναν ότι αυτές οι ροές ενορχηστρώθηκαν απολύτως και ενισχύθηκαν από την τουρκική πλευρά. Εργαλειοποιήθηκε ο ανθρώπινος πόνος. Αυτή είναι η αλήθεια και αυτό δεν είναι παραδεκτό στην κοινωνία του 21ου αιώνα.
»Ελπίζω λοιπόν η τουρκική πλευρά να το δει καθαρά αυτό, γιατί θέλω να είμαι δίκαιος και ειλικρινής. Η Τουρκία στην αρχή τουλάχιστον της συριακής κρίσης προσέφερε, φιλοξένησε ανθρώπους, βοήθησε ανθρώπους. Πώς λοιπόν μια χώρα η οποία επαίρεται γι’ αυτό το οποίο προσέφερε τότε έρχεται στον αντίποδα και εργαλειοποιεί τον ανθρώπινο πόνο, με αποτέλεσμα να μας δίνει ευθέως το δικαίωμα να μιλήσουμε για άσκηση πίεσης, για εκβιασμό και για όλα αυτά τα οποία αναγκάζομαι με λύπη μου να πω και να γράψω στους Financial Times.
»Η ελληνική κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός και εγώ δεν επιλέξαμε να εκθέσουμε την Τουρκία. Η Τουρκία επέλεξε να τοποθετηθεί δια του υπουργού Εξωτερικών στην ίδια εφημερίδα κατηγορώντας με ψευδέστατες ειδήσεις την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να με αναγκάσει να απαντήσω με το συγκεκριμένο άρθρο στους Financial Times» (δείτε την απάντηση του κ. Δένδια μέσω των FT εδώ).
Δήλωση Δένδια μετά το πέρας της Υπουργική Συνόδου
Οπως ανέφερε σε γραπτή του δήλωση μετά το πέρας της συνόδου ο κ. Δένδιας, κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης «εξετάσθηκε ενδελεχώς ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, μέσω της σημαντικής τεχνογνωσίας του σε θέματα αλυσίδων εφοδιασμού, σχεδιασμού πολιτικής προστασίας αλλά και διαχείρισης κρίσεων.
»Συζητήσαμε, ακόμα, για τη δυνατότητα αύξησης της συμβολής του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των ροών παράτυπης μετανάστευσης, υπό το φως της πρόσφατης έξαρσης των ροών προς τη χώρα μας.
»Λαμβάνοντας, μάλιστα, υπ’ όψιν την πανδημία του κορονοϊού, η οποία προσθέτει ένα επιπλέον δεδομένο στην αντιμετώπιση της ανεξέλεγκτης μετακίνησης ανθρώπων. Αναφέρθηκα, επίσης, στις πρόσφατες εξελίξεις στον Έβρο και στην εργαλειοποίηση ανθρώπων, η οποία υπονομεύει τις αξίες της Συμμαχίας.
»Εξετάσθηκε ακόμη η κατάσταση στη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, καθώς και οι εξελίξεις στη Γεωργία και την Ουκρανία, για τις οποίες εκφράσαμε την στήριξή μας στην ευρωατλαντική τους προοπτική.
Τέλος, συζητήθηκε η εντολή της Διαδικασίας Διαλογισμού, όπου προσβλέπουμε στην από κοινού με τους Συμμάχους μας εξέταση, υπό την καθοδήγηση του Βορειο-Ατλαντικού Συμβουλίου, του μέλλοντος της Συμμαχίας μας».