Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να ξεκινήσει την ιστορική διαδικασία έκδοσης κοινού χρέους για να χρηματοδοτηθεί το σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας από την πανδημία.
Οπως ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, «έλαβε επίσημα ειδοποιήσεις έγκρισης από το σύνολο των 27, κάτι που επιτρέπει στην Κομισιόν να διαθέσει ομόλογα εξ ονόματος της ΕΕ στις αγορές κεφαλαίων».
Το σχέδιο ανάκαμψης, ή «Next Generation EU», όπως αποκαλείται στην ανακοίνωση, «ξεκινά αύριο!» (σ.σ. σήμερα Τρίτη), καθώς «η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πλέον σε θέση να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση», ανέφερε ο Αντόνιο Κόστα, πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, η χώρα του οποίου ασκεί την προεδρία της ΕΕ.
Συνολικά, αναμένεται να χορηγηθούν 672 δισ. ευρώ σε ενισχύσεις ή δάνεια στα κράτη-μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθεί με την έκδοση κοινού χρέους, γεγονός χωρίς προηγούμενο, που αποκαλείται ενσάρκωση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
«Συγκεκριμένα, η Επιτροπή ξεκινά την 1η Ιουνίου τη διαδικασία έκδοσης χρέους με τη συμμετοχή μεγάλων διεθνών και ευρωπαϊκών τραπεζών, και η διάθεση των τίτλων θα γίνει εντός του μήνα», είπε ο γάλλος υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον.
Το ύψος της πρώτης έκδοσης αναμένεται να είναι «γύρω στα 10 δισεκατομμύρια ευρώ», διευκρίνισε και πρόσθεσε πως «η όρεξη της αγοράς αναμένεται να είναι μεγάλη και τα επιτόκια πολύ ευνοϊκά».
Την περασμένη Πέμπτη, τα κοινοβούλια της Αυστρίας και της Πολωνίας ενέκριναν τον μηχανισμό έκδοσης κοινού χρέους, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία επικύρωσης.
Η εφαρμογή του σχεδίου, που συμφωνήθηκε τον Ιούλιο του 2020 έπειτα από δύσκολες διαπραγματεύσεις, έχει επικριθεί επανειλημμένα για τη βραδύτητά της. Οι πρώτες εκταμιεύσεις, που αναμένεται να χρηματοδοτήσουν προγράμματα επενδύσεων των κρατών-μελών στους τομείς του ψηφιακού μετασχηματισμού και της πράσινης μετάβασης, προβλέπεται να γίνουν στην καλύτερη περίπτωση στα τέλη του Ιουλίου. Θα πρόκειται για προχρηματοδοτήσεις που θα αντιπροσωπεύουν το 13% των συνολικών ενισχύσεων. Η εκταμίευσή τους θα διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Οι χώρες της ΕΕ άρχισαν να υποβάλουν στα τέλη Απριλίου τα εθνικά τους σχέδια επενδύσεων, που είναι συνδεδεμένα με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν χρηματοδοτήσεις. Πλέον 22 από τα 27 μέλη έχουν καταθέσει τα σχέδιά τους στην Κομισιόν, που έχει στη διάθεσή της προθεσμία δύο μηνών για να τα μελετήσει και να τα εγκρίνει. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει κατόπιν έναν μήνα για να δώσει το δικό του πράσινο φως.
Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που κατέθεσαν το δικό τους σχέδιο, το οποίο έχει λάβει τα εύσημα των ευρωπαίων αξιωματούχων για την αρτιότητά του.
Η Ισπανία και η Ιταλία αναμένεται να είναι οι χώρες που θα ωφεληθούν περισσότερο, με χορηγήσεις περίπου 70 δισ. ευρώ για την καθεμιά, ακολουθούμενες από τη Γαλλία (περίπου 40 δισ. ευρώ).
Μεταξύ άλλων, τα κεφάλαια αυτά θα επιτρέψουν να προχωρήσουν προγράμματα όπως η ανακαίνιση κτιρίων, προκειμένου να γίνουν ενεργειακά πιο αποδοτικά, η δημιουργία δικτύων ταχυφορτιστών και φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η ανάπτυξη τηλεπικοινωνιακών δικτύων υψηλής ταχύτητας, υποδομών αποθήκευσης δεδομένων κ.λπ.