Κόβει ταχύτητα η ελληνική οικονομία έπειτα από την «έκρηξη» ανάπτυξης μετά την πανδημία. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, προβλέπει μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας 2,5% το 2024 –η χώρα πάντως εξακολουθεί να καταγράφει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με τους περισσότερους εταίρους της στη ζώνη του ευρώ. Την ίδια στιγμή ο ΟΟΣΑ, στην εξαμηνιαία έκθεσή του βλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2% το 2024 και 2,5% το 2025. Επίσης ο Οργανισμός αναφέρει ότι οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν 5,2% το 2024 και 6,2% το 2025. Αναφορικά με τον πληθωρισμό, η ΤτΕ σε προκαταρκτική της εκτίμηση βλέπει μείωση στο 3,5% το 2024, ενώ με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή της Eurostat, η έκθεση του ΟΟΣΑ προβλέπει ακόμη χαμηλότερο πληθωρισμό, στο 2,8%.
Λίγες ημέρες πριν την έκδοση της Ενδιάμεσης Έκθεσης για τη Νομισματική Πολιτική της Τραπέζης της Ελλάδος, ο διοικητής της ΤτΕ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2024.
Όπως ανέφερε σε δημοσίευμά του το Politico, σε συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Στουρνάρας, δήλωσε ότι, σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις της ΤτΕ, η ελληνική οικονομία θα μεγεθυνθεί με ρυθμό 2,4% εφέτος και 2,5% ετησίως το 2023 και το 2024.
Κατά τον τελευταίο γύρο των επίσημων προβλέψεων του Ιουνίου, η Τράπεζα της Ελλάδος είχε εκτιμήσει ρυθμό ανάπτυξης 2,2% για το τρέχον έτος, 3,0% για το 2024 και 2,7% για το 2025.
Τουριστική ζήτηση
Τα μεγέθη αυτά αποτυπώνουν σημαντική επιβράδυνση της οικονομίας μετά την ισχυρή ανάκαμψη από την πανδημία. Το ΑΕΠ κατέγραψε άνοδο 8,4% το 2021 και 5,6% πέρυσι, σε μεγάλο βαθμό χάρη στην ανάκαμψη της τουριστικής ζήτησης μετά την πανδημία. Αλλά ακόμη και αν «κατεβάσει» ταχύτητα, η ελληνική οικονομία θα εξακολουθήσει να καταγράφει υψηλότερους ρυθμούς σε σχέση με τους περισσότερους εταίρους της στη ζώνη του ευρώ.
Αυτοί οι ρυθμοί ανάπτυξης διασφαλίζουν ότι ο λόγος χρέους/ΑΕΠ της Ελλάδος θα συνεχίσει να μειώνεται δραστικά. Μετά την κορύφωσή του πολύ πάνω από 200%, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει πλέον διαμορφωθεί σε περίπου 165% και θα μειωθεί σε 144,7% έως το 2025, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας.
Η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπεται να δημοσιεύσει τις επίσημες προβλέψεις της στην τακτική Ενδιάμεση Έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική τον Δεκέμβριο.
Οι επικαιροποιημένες προβλέψεις δείχνουν επίσης ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί σε χαμηλότερη τροχιά. Η προκαταρκτική εκτίμηση για το 2023 παραμένει στο 4,3%, αλλά φαίνεται πλέον ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί σε 3,5% το 2024 και σε 2,2% το 2025, αντί 3,8% και 2,3% αντίστοιχα, όπως αναμενόταν στις προηγούμενες προβλέψεις.
Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας είναι ελαφρώς πιο απαισιόδοξες σε σχέση με τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης.
Αναφερόμενος στην πορεία των επιτοκίων ο « κ. Στουρνάρας υποστήριξε – σύμφωνα με το δημοσίευμα – ότι η Πρόεδρος της ΕΚΤ φαίνεται να συμμερίζεται την άποψή του για το χρονοδιάγραμμα μιας πρώτης μείωσης των επιτοκίων.
«Η κυρία Λαγκάρντ υπονόησε ότι δεν μπορούμε να μειώσουμε τα επιτόκια τα δύο επόμενα τρίμηνα», είπε ο κ. Στουρνάρας, αναφερόμενος στην πρόσφατη ανεπίσημη επιστροφή στην παροχή καθοδηγητικών ενδείξεων (forward guidance). «Αυτό σημαίνει ότι στην αρχή του γ΄ τριμήνου του 2024 ίσως θα μπορούσαμε», πρόσθεσε. «Αυτή είναι η δική μου ερμηνεία».
Εκθεση ΟΟΣΑ
Ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας 2,4% εφέτος και 2% το 2024, προβλέπει ο ΟΟΣΑ με την εξαμηνιαία έκθεσή του (Economic Outlook) που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Για το 2025 προβλέπει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα ενισχυθεί στο 2,4%.
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να επιβραδυνθεί λόγω του υψηλού κόστους διαβίωσης και των ζημιών από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές, αλλά να ενισχυθεί σταδιακά στον βαθμό που θα μειώνεται ο πληθωρισμός και καθώς η συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης θα στηρίζει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί 1,4% εφέτος και 1,6% το 2025 από 3,1% το 2023.
Επιχειρηματικό περιβάλλον
Η βελτίωση στο επιχειρηματικό περιβάλλον και η αύξηση των εκταμιεύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ καθώς και η ενίσχυση των συνθηκών της παγκόσμιας οικονομίας θα στηρίξουν τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν 5,2% το 2024 και 6,2% το 2025 μετά από αύξηση 6,4% εφέτος και οι εξαγωγές (αγαθών και υπηρεσιών) κατά 0,9% και 3,3%, αντίστοιχα, μετά από αύξηση 3,1% εφέτος. «Η διευθέτηση των σημερινών καθυστερήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα ενισχύσει τις επενδύσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν από 1% του ΑΕΠ εφέτος στο 2% το 2025».
«Τα επιτεύγματα όσον αφορά στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τη μείωση του χρέους έχουν αποτυπωθεί στο αξιόχρεο της Ελλάδας, το οποίο επανήλθε στην επενδυτική βαθμίδα τον Σεπτέμβριο του 2023», σημειώνει ο ΟΟΣΑ.
Για τον πληθωρισμό, ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι η μείωσή του θα είναι αργή λόγω μισθολογικών πιέσεων, καθώς σημειώνονται ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό. Συγκεκριμένα, με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή της Eurostat, ο πληθωρισμός προβλέπεται να υποχωρήσει από 4,3% σε μέσα επίπεδα εφέτος στο 2,8% το 2024 και περαιτέρω στο 2,4% το 2025. Ο δομικός πληθωρισμός – που δεν περιλαμβάνει τις τιμές ενέργειας, τροφίμων, αλκοόλ και καπνού – αναμένεται να μειωθεί από 5,7% εφέτος στο 3,2% το 2024 και το 2,5% το 2025. Για τους μισθούς σημειώνεται ότι αυξήθηκαν 4,3% σε ετήσια βάση στο β’ τρίμηνο εφέτος. «Ένας πιο επίμονος πληθωρισμός ή νέες διαταραχές στις ενέργεια και την προσφορά, αποτελούν βασικούς κινδύνους και θα μπορούσαν να μειώσουν την κατανάλωση και την αύξηση των επενδύσεων», σημειώνει η έκθεση.
Μεταρρυθμίσεις
Ο Οργανισμός σημειώνει ότι, με την παραγωγικότητα της εργασίας να παραμένει χαμηλή, θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις ώστε να αρθούν τα εμπόδια σε επενδύσεις, ιδιαίτερα στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, και για τη βελτίωση των δεξιοτήτων, ώστε να αυξηθεί το βιοτικό επίπεδο και να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα.
Οι πρόσφατες πυρκαγιές και πλημμύρες τονίζουν την ανάγκη προσαρμογής σε ένα θερμότερο κλίμα, κυρίως με τη διεύρυνση της ασφαλιστικής κάλυψης των ακινήτων. «Η προώθηση ευρύτερης ασφάλισης για όλα τα κτίρια θα μπορούσε να περιορίσει το μέγεθος των δημοσιονομικών υποχρεώσεων από τα όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και να βοηθήσει στην επιτάχυνση της ανοικοδόμησης μετά τις ζημιές».
Πλεόνασμα και έσοδα
Η Ελλάδα αναμένεται να επιτύχει αυξανόμενα πρωτογενή πλεονάσματα, σημειώνει η έκθεση, από 1,1% του ΑΕΠ το 2023 στο 2,1% το 2025, κάτι που θα συμβάλει στην ταχεία μείωση του δημόσιου χρέους από 163% του ΑΕΠ εφέτος στο 152% το 2025. Ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι το επίπεδο του χρέους παραμένει υψηλό παρά τις καλοδεχούμενες μειώσεις που έγιναν. Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων τουλάχιστον 1,5% του ΑΕΠ πιο μακροπρόθεσμα και η στήριξη ισχυρής ανάπτυξης είναι σημαντικά για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, τονίζει.
Η αύξηση των φορολογικών εσόδων και η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων για την ενέργεια και τα τρόφιμα, οι οποίες ανέρχονται σε 1% του ΑΕΠ το 2023, δημιουργεί κάποιο δημοσιονομικό χώρο για νέες δημοσιονομικές παρεμβάσεις, σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό. «Μέτρα ύψους 0,7% του ΑΕΠ το 2023 και 1,1% το 2024 αυξάνουν τα εισοδήματα των συνταξιούχων, των δημοσίων υπαλλήλων και των ομάδων με χαμηλό εισόδημα, αν και οι παλαιότερες συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις αναμένεται να συγκρατήσουν τις δημόσιες δαπάνες», σημειώνεται. Οι δημόσιες δαπάνες για αποζημιώσεις από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες εκτιμώνται στο 0,3% του ΑΕΠ εφέτος.