Η αρχή έγινε στον Αλιμο, στη Βούλα και στη Βουλιαγμένη: κάτοικοι και δημοτικές Αρχές διαπίστωσαν να ανεγείρονται ξαφνικά πολύ ψηλά κτίρια ωφελημένα από τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) και τα «μπόνους δόμησης» για τα λεγόμενα «πράσινα» ακίνητα, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας της περιοχής. Ακολούθησε ο δήμος Παπάγου-Χολαργού. Και τώρα ο δήμος Κηφισιάς, που επίσης απαιτεί την αναστολή έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών, παρατηρώντας ότι λόγω και του αμφιλεγόμενου πλέον νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος, στην περιοχή συντελείται τα τελευταία χρόνια ένα πρωτόγνωρο κύμα κατεδαφίσεων μονοκατοικιών και διπλοκατοικιών, προκειμένου να αντικατασταθούν από πολυκατοικίες .
Το βασικό επιχείρημα του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις πρόνοιες του ΝΟΚ και το μπόνους δόμησης ήταν πως το νέο πλαίσιο αποτελεί ένα κίνητρο προς τους κατασκευαστές ώστε να χρησιμοποιούν νέα και ακριβότερα υλικά που απαιτούνται για τα «πράσινα» κτίρια και να υπάρξει περιβαλλοντική αναβάθμιση πυκνοδομημένων αστικών περιοχών, με στόχο την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και τη βελτίωση των όρων διαβίωσης.
Ωστόσο, έως τώρα τα συγκεκριμένα ευεργετήματα του ΝΟΚ φαίνεται ότι χρησιμοποιούνται σε περιοχές που ούτε πυκνοδομημένες είναι, ούτε σοβαρό πρόβλημα στους όρους διαβίωσης έχουν –αντιθέτως θεωρούνται περιοχές-«φιλέτα» και οι παραπάνω όροφοι των κτιρίων, πολύ πάνω δηλαδή από το υφιστάμενο πολεοδομικό καθεστώς, προσφέρουν τεράστια κέρδη, αλλά αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της γειτονιάς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Αλιμο υπήρξε οικοδομική άδεια για οκταώροφη οικοδομή με ύψος 25,9 μέτρα (έναντι 17 μ. που ισχύει στην περιοχή) και 969 τ.μ. (έναντι 820 τ.μ., βάσει του συντελεστή που ισχύει)! Στη δε εισήγηση του δημάρχου Κηφισιάς, Βασίλη Ξυπολυτά (διαβάστε εδώ), προς το Δημοτικό Συμβούλιο προκειμένου να αποφασιστεί η αναστολή έκδοσης των οικοδομικών αδειών που επικαλούνται άρθρα και πρόνοιες του ΝΟΚ, επισημάνθηκε ότι από την Πρωτοχρονιά του 2020 έχουν υποβληθεί 455 (!) αιτήματα «είτε για κατεδάφιση ακινήτων, είτε για ανέγερση νέων οικοδομών είτε για αναθεώρηση αδειών με βάση τις διατάξεις του ΝΟΚ».
Η απόφαση του Δήμου Κηφισιάς ακολουθεί απόφαση του E’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία τονίζεται πως είναι όχι μόνο αντισυνταγματικό αλλά και αντίθετο στην κοινοτική νομοθεσία να λαμβάνονται μέτρα που οδηγούν σε άκρατη ενίσχυση της δόμησης χωρίς προηγούμενη μελέτη ή εκτίμηση των επιπτώσεων.
Περαιτέρω, έκρινε το ΣτΕ, τα μέτρα αυτά του υπουργείου Περιβάλλοντος όχι μόνο δεν επιτελούν τον σκοπό τους –λ.χ. ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, μείωση κάλυψης– αλλά τελικά οδηγούν σε πλήθος προβλημάτων, όπως η αύξηση των αξιών των ακινήτων, η επιδείνωση του προβλήματος κατοικίας, η δημιουργία κύματος κατεδαφίσεων μονοκατοικιών και άλλα. Και οδηγούν στον πλουτισμό των ωφελουμένων, εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Η απόφαση παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του ΣτΕ.
Στην υπόθεση, όπως επεσήμανε η «Καθημερινή» στο ρεπορτάζ του Γιώργου Λιάλιου, παρενέβη και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), αλλά από την άλλη πλευρά: υποστηρίζει τον ΝΟΚ, υπερασπίζεται τα μπόνους δόμησης και κατηγορεί το μεν ΣτΕ ότι κρίνει τεχνικά θέματα, τους δε δημάρχους που διαμαρτύρονται ότι… εξυπηρετούν συμφέροντα μειοψηφιών.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός εξέδωσε μακροσκελή ανακοίνωση, στην οποία ανακάλυψε ατομικά και άλλα συμφέροντα και με μια δόση λαϊκισμού υποστήριξε ότι αυτοί που διαμαρτύρονται είναι οι «προνομιούχοι» (οι οποίοι ως συνήθως είναι ο εύκολος στόχος).
«Είναι ώρα να πούμε αλήθειες: κανείς από όσους φωνασκούν για τα ύψη των κτιρίων δεν νοιάζεται για το περιβάλλον. Νοιάζονται απλώς να εξυπηρετήσουν ατομικά ή συλλογικά συμφέροντα. Κάποιοι για να μη χτιστούν κοντά τους άλλα κτίρια, κάποια ρετιρέ για να μη χάσουν τη θέα τους, κάποιοι για να αυξήσουν την αξία της υφιστάμενης περιουσίας τους, κάποιοι για να εξυπηρετήσουν μικροκομματικά συμφέροντα», ανέφερε.
Οσο για τους δημάρχους που προχώρησαν σε αναστολή έκδοσης αδειών, ο κ. Στασινός υποστήριξε πως δεν έχουν καμία αρμοδιότητα. «Δεν θα επιτρέψουμε να πισωγυρίσει η χώρα στο αμαρτωλό παρελθόν της εξάρτησης από έναν δήμαρχο ή έναν υπάλληλο για την εξυπηρέτηση του πολίτη, την εποχή τού “με έναν τενεκέ λάδι κάνεις τη δουλειά σου στην πολεοδομία”, στην εποχή του ρουσφετιού, του γρηγορόσημου και του “αν ξέρεις τον δήμαρχο”», σημείωσε. Και προσέθεσε
«Ποιοι φωνάζουν; Ξεκίνησαν κάποιοι στο Ψυχικό και στην Εκάλη, συνεχίζουν τώρα στον Αλιμο και σε Βάρη – Βούλα – Βουλιαγμένη. Είδατε εσείς μήπως διαμαρτυρίες στο Κερατσίνι, στην Κοκκινιά, στην Αγία Βαρβάρα, στο Αιγάλεω, στο Περιστέρι, σε κάποια περιοχή της Δυτικής Αθήνας ή της Δυτικής Αττικής;».
Ακολούθησε την Παρασκευή και εξώδικο του ΤΕΕ το οποίο «υπερασπίζεται τη νομιμότητα», όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωσή του.
Συγκεκριμένα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, διά του προέδρου του, Γιώργου Στασινού, απέστειλε εξώδικη δήλωση – πρόσκληση – διαμαρτυρία προς τους Δήμους Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και Αλίμου με την οποία τους ζητά, για λόγους ασφάλειας δικαίου καθώς και πρόδηλης εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος, να προβούν άμεσα στην ανάκληση των αποφάσεων που έχουν λάβει περί αναστολής των οικοδομικών αδειών στην χωρική περιφέρεια των Δήμων τους, «επιφυλασσόμενοι άλλως για το σύνολο των εννόμων συνεπειών σας». Μάλιστα το ΤΕΕ κοινοποιεί το εξώδικο και προς τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής προκειμένου να προβεί στην ακύρωση των αποφάσεων, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του και ειδικότερα του ελέγχου νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ.
Το ΤΕΕ ζητά να ακυρωθούν αποφάσεις με τις οποίες οι δήμαρχοι των περιοχών ζητούν από τις Υπηρεσίες Δόμησης να επιβάλλουν στους μηχανικούς την κατάθεση επιπλέον δικαιολογητικών που δεν προβλέπει ο νόμος και εντέλλουν τους αρμόδιους υπαλλήλους να μην εκδίδουν άδειες δόμησης που περιλαμβάνουν χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ.
Στο εξώδικο τονίζεται ότι «ουδεμία αρμοδιότητα έχει ο Δήμαρχος, αλλά και εν γένει τα όργανα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού, να εκδίδουν αποφάσεις περί αναστολής των οικοδομικών αδειών στην χωρική αρμοδιότητα του Δήμου τους», επομένως κάθε τέτοια απόφαση αναστολής έχει εκδοθεί από αναρμόδιο όργανο και οι αποφάσεις χαρακτηρίζονται ακυρωτέες ως μη νόμιμες, για λόγους ασφάλειας δικαίου.
Στο εξώδικο το ΤΕΕ επισημαίνει ότι το ζήτημα της συνταγματικότητας των άρθρων του ΝΟΚ, δυνάμει των οποίων χορηγούνται κίνητρα προσαύξησης του επιτρεπόμενου ύψους κτιρίων, έχει παραπεμφθεί (αρ.απ. 310/2024 του Ε Τμήματος) για κρίση ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπου και εκκρεμεί. Το ΤΕΕ τονίζει ότι σε κάθε περίπτωση μόνο τα αρμόδια όργανα της διοίκησης, που σε καμία περίπτωση δεν είναι οι ΟΤΑ, μπορούν να εξετάσουν και να λάβουν τυχόν απαιτούμενα μέτρα, αν απαιτείται, μέχρι την οριστική κρίση του δικαστηρίου.