Απαισιόδοξος εμφανίστηκε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μετά τις συνομιλίες της συμμαχίας με τους Ρώσους για το ουκρανικό ζήτημα, στις Βρυξέλλες.
Ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι «ο κίνδυνος για μία νέα ένοπλη σύγκρουση στην Ευρώπη είναι υπαρκτός», καθώς οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν χωρίς κάποια ουσιαστική ένδειξη προόδου για την αποτροπή της σύγκρουσης. «Οι διαφορές ΝΑΤΟ – Ρωσίας δεν είναι εύκολο να γεφυρωθούν», παραδέχθηκε.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, δήλωσε ότι η Ρωσία παρουσίασε τις προτάσεις της που έδωσε στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο, σχετικά με την απόσυρση δυνάμεων του ΝΑΤΟ από τους ανατολικούς συμμάχους του.
Από την πλευρά τους, οι 30 σύμμαχοι του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσαν την πολιτική των «ανοιχτών θυρών» και το δικαίωμα του κάθε έθνους να επιλέγει τον δικό του δρόμο και ξεκαθάρισαν ότι δεν θα σταματήσουν να προστατεύουν και να υπερασπίζονται ο ένας τον άλλον, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίας στρατευμάτων στο ανατολικό τμήμα της συμμαχίας.
Ταυτόχρονα, «τόσο η Ρωσία όσο και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ εκφράζουν την ανάγκη για επανέναρξη του διαλόγου και τη διερεύνηση ενός προγράμματος συναντήσεων», είπε ο Στόλτενμπεργκ, σημειώνοντας ότι το ΝΑΤΟ θέλει να θέσει «συγκεκριμένες προτάσεις στο τραπέζι». Σημείωσε, επίσης, ότι το ΝΑΤΟ θέλει να βελτιώσει τον πολιτικό και στρατιωτικό δίαυλο επικοινωνίας με τη Ρωσία, με τη δυνατότητα επανίδρυσης γραφείων στη Μόσχα και στις Βρυξέλλες, αντίστοιχα.
Ο Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι το ΝΑΤΟ εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τον ρωσικό στρατό που έχει συσσωρευτεί μέσα και γύρω από την Ουκρανία και καλεί τη Ρωσία να αποκλιμακώσει αμέσως την κατάσταση και να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των γειτόνων της. Επιπλέον, το ΝΑΤΟ καλεί τη Ρωσία να τηρήσει όλες τις διεθνείς υποχρεώσεις της.
«Ο διάλογός μας είναι δύσκολος, αλλά ακόμα πιο απαραίτητος», είπε και πρόσθεσε ότι οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θέλουν να βρουν μια πολιτική δίοδο προς τα εμπρός.
Επειτα από τέσσερις ώρες συνομιλιών, ο ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάντερ Γκρούσκο, είπε ότι η διαδικασία διεύρυνσης του ΝΑΤΟ ενέχει «απαράδεκτους» κινδύνους, τους οποίους η Μόσχα θα αντιμετωπίσει, επισημαίνοντας ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να κατανοήσει ότι οι κίνδυνοι που εγκυμονεί η προσθήκη περισσότερων μελών στη συμμαχία υπερτερούν των πιθανών πλεονεκτημάτων, όπως και ότι η αποκλιμάκωση των εντάσεων στην Ουκρανία θα ήταν δυνατή.
Είπε επίσης ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να λάβει στρατιωτικά μέτρα, «αν τα πολιτικά δεν είναι αρκετά για να εξουδετερώσουν την απειλή που αντιμετωπίζει η χώρα».
Ο ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, υπενθυμίζοντας ότι «το 1997 τις πόρτες του ΝΑΤΟ χτυπούσε μόνο μία χώρα, που έχει κοινά σύνορα με την Ρωσία, η Πολωνία», ενώ «σήμερα στο ΝΑΤΟ μπήκαν πολλά κράτη, τα εδάφη των οποίων χρησιμοποιούνται με προφανή τρόπο για την επέκταση της ισχύος προς την κατεύθυνση της Ρωσίας από διάφορες γεωγραφικές κατευθύνσεις και σε στρατηγικό βάθος», επισήμανε ότι «αυτό επιδεινώνει σοβαρά την ασφάλειά μας και δημιουργεί για τη Ρωσία απαράδεκτους κινδύνους τους οποίους θα αντιμετωπίσουμε».
Παράλληλα, τόνισε ότι η κατάσταση είναι «πολύ επικίνδυνη» και ότι δεν είναι ακόμη σαφές πώς θα ξεπεραστούν τα εμπόδια για να σημειωθεί πρόοδος και ότι μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ δεν υπάρχει μια κοινή θετική ατζέντα, όπως υπήρχε παλαιότερα. Αυτό οφείλεται, όπως είπε, «στην αναστροφή προς το παλαιό ΝΑΤΟ» η οποία αποσκοπεί να περιορίσει την Ρωσία.
Είπε επίσης ότι η Μόσχα περιμένει να λάβει γραπτές απαντήσεις από το ΝΑΤΟ σχετικά με τις προτάσεις που έκανε για νομικές εγγυήσεις ασφαλείας και να ακούσει από τη συμμαχία πώς θα τις εφαρμόσει, ή –αν όχι– γιατί δεν μπορεί να το κάνει.
«Η θετική ημερήσια διάταξη που υπήρχε, καταπολέμηση της τρομοκρατίας, συνδρομή των δυνάμεων για την κοινή ασφάλεια στο Αφγανιστάν, καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών, καταπολέμηση της πειρατείας και πολλά άλλα, όλα αυτά, ανήκουν στο παρελθόν και αντιλαμβανόμαστε γιατί αυτό έγινε, επειδή μια τέτοια συνεργασία δεν εντάσσεται στη νέα αυτή αναστροφή προς το παλαιό ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Γκρούσκο.
«Νομίζω ότι (αυτή η συνάντηση) ήταν απολύτως απαραίτητη. Κατ’ αρχάς, υπήρξαν κάποιες ανακατατάξεις. Αν δεν υπήρχε αυτή η συνεδρίαση, δεν θα ήταν δυνατόν να τεθούν αυτά τα ζητήματα στην πλήρη τους διάσταση, έμεναν πάντα κατά κάποιο τρόπο σε δεύτερο πλάνο, αλλά με τον τρόπο που συζητήθηκαν σήμερα, δεν θυμάμαι τέτοια ευθύτητα και οξύτητα. Ηταν μια συζήτηση από καρδιάς», είπε.
Η αμερικανίδα απεσταλμένη Γουέντι Σέρμαν είπε ότι δεν άκουσε κάτι διαφορετικό από τους Ρώσους στις Βρυξέλλες, σε σχέση με τις συνομιλίες των δύο πλευρών στη Γενεύη, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ και όλοι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν αποδέχονται τους όρους του Κρεμλίνου.
«Είπαμε στους Ρώσους: κάποια από τα πράγματα που θέσατε στο τραπέζι, δεν τα συζητούμε καν. Δεν θα συμφωνήσουμε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα μπορεί να επεκταθεί. Η πολιτική των ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ ήταν πάντα κεντρική για τη συμμαχία»
Την Πέμπτη, οι συνομιλίες συνεχίζονται στη Βιέννη, μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.
Μετά και από αυτό, οι αντιμαχόμενες πλευρές θα επιστρέψουν στις πρωτεύουσές τους και οι ηγεσίες θα αποφασίσουν αν επιθυμούν να συνεχιστεί ο πολιτικός διάλογος.
Η Σέρμαν άφησε το παράθυρο του διαλόγου ανοιχτό, λέγοντας ότι υπάρχουν ακόμα πράγματα στα οποία μπορούν όλοι να συμφωνήσουν και να βρουν λύσεις για την ασφάλεια όλων.
«Οι Ρώσοι δεν θα κερδίσουν τον ανταρτοπόλεμο»
Μιλώντας στον Guardian, ο πρώην υπουργός Αμυνας της Ουκρανίας, Αντρέι Ζαγκορόντνιουκ, είπε ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία φαίνεται αδύνατο να αποτραπεί πλέον. «Οι Ρώσοι έχουν δημιουργήσει όλη αυτή τη φασαρία και κάτι πρέπει να κάνουν. Οι δηλώσεις τους είναι επιθετικές και προσβλητικές».
Ο ίδιος είπε ότι δεν θεωρεί ότι η εισβολή θα είναι μεγάλης κλίμακας. Αν και θα είναι εύκολο για τους Ρώσους να καταλάβουν εδάφη, σύντομα θα βρεθούν αντιμέτωποι με έναν ανταρτοπόλεμο, τον οποίο δεν μπορούν να νικήσουν, είπε.
«Το 90% των Ουκρανών δεν θέλουν τη Ρωσία. Η αντίσταση εναντίον τους θα είναι τεράστια εδώ». Ο ουκρανικός στρατός θα χωριστεί σε μικρές ομάδες ανταρτών, πρόσθεσε. «Θα είναι σαν αυτό που έκαναν οι Ρώσοι με τον Ναπολέοντα, το 1812. Ο πόλεμος θα είναι σκληρός και μακρύς σε διάρκεια»
Ο Ζαγκορόντνιουκ προέβλεψε ότι το Κρεμλίνο θα επιλέξει έναν υβριδικό πόλεμο, ένα μείγμα κυβερνοεπιθέσεων, επιθέσεων σε κρίσιμες υποδομές, όπως εργοστάσια ενέργειας, και μια μαζική εκστρατεία παραπληροφόρησης με στόχο την υποταγή της Ουκρανίας.
Η ουκρανική κυβέρνηση προειδοποίησε ότι η Ρωσία ετοιμάζει ένα επεισόδιο προβοκάτσιας μέσα στην Ουκρανία, το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιήσει για να δικαιολογήσει μια μεγαλύτερη επίθεση. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι μια βίαιη επίθεση στη ρωσική πρεσβεία ή το προξενείο, για την οποία η Μόσχα θα μπορούσε να κατηγορήσει ακροδεξιούς Ουκρανούς.
Στο μεταξύ, το Κίεβο επιβεβαίωσε ότι ο Τζο Μπάιντεν ενέκρινε επιπλέον βοήθεια στρατιωτικής φύσεως, με συστήματα ραντάρ και θαλάσσιο εξοπλισμό, ενώ το Πεντάγωνο είχε ήδη στείλει άλλα όπλα και πυρομαχικά τον Δεκέμβριο.