Το φαΐ του μέλλοντος θα το φάμε οπωσδήποτε και θα μας αρέσει κιόλας. Θα είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες και θα προέρχεται από έντομα. Θα υπάρχουν, επίσης, όλα τα καλά: «κρέας» που δεν θα είναι ζωικής προέλευσης, «ψάρια» εργαστηρίου και «γάλα» φτιαγμένο από κύτταρα ζύμης. Θα αλλάξουμε διατροφικές συνήθειες χάριν του κλίματος, αφού για την τρέχουσα περιβαλλοντική καταστροφή ευθύνεται η παραγωγή των κανονικών τροφίμων. Τα παραπάνω έγραψε η οικολογικά ευαισθητοποιημένη Corriere della Sera, υπογραμμίζοντας ότι τα νέα πιάτα θα έρθουν στο τραπέζι μας πολύ νωρίτερα από όσο φανταζόμαστε.
Τα θαύματα αυτά ήδη γίνονται με την τεχνολογία. Το πράγμα επείγει, διότι η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι οι δύο συνθήκες που επιβάλλουν την αλλαγή στη δίαιτα των ανθρώπων, έγραψαν οι Ιταλοί. «Είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει». Το μενού, λοιπόν, συρρικνώνεται. Ομως, «έτσι θα εισέλθει η ανθρωπότητα σε ένα βιώσιμο μέλλον, με τις νέες τεχνολογίες που είναι απαραίτητες για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα και να κάνουμε ό,τι καλύτερο για το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία μας».
Η παραδοσιακή παραγωγή κρέατος, ψαριού, γάλακτος και των παραγώγων τους θα εκλείψει. Ηδη αποτελεί γεγονός η καλλιέργεια κρέατος και ψαριών σε βιοαντιδραστήρες, μάλιστα στη Σαγκάη πωλείται από το 2020 το λεγόμενο «καθαρό κρέας», ενώ στις ΗΠΑ αναλόγως καλλιεργούν τον σολομό και μια ισραηλινή startup έχει αναπτύξει παραγωγή γάλακτος μη προερχομένου από τις αγελάδες και τα αιγοπρόβατα, αλλά μέσω ζύμωσης τροποποιημένων κυττάρων ζύμης.
Στα πιάτα μας θα υπάρχουν ζωικά προϊόντα με χαμηλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως είναι οι τσούχτρες (μέδουσες) και τα έντομα, εδέσματα που καταναλώνουν εδώ και χρόνια μεγάλοι πληθυσμοί. Αυτά, βάσει των νέων τεχνολογικών καινοτομιών, θα γίνουν τροφές και για τον υπόλοιπο κόσμο. «Βέβαια, υπάρχει το πρόβλημα της αποδοχής τους από τους καταναλωτές, κάτι που πρέπει να λυθεί άμεσα».
Και τα λαχανικά που παραδοσιακά καταναλώνουμε θα πρέπει επίσης να υποστούν την κατάλληλη «τεχνολογική παρέμβαση». Η Corriere υποστηρίζει ότι ακόμη και αν το 100% των γαιών που τώρα σχετίζονται με τη ζωική παραγωγή (βοσκότοποι κ.λπ.) μετατραπεί σε μποστάνι, «στα λαχανικά πρέπει να εφαρμοστούν τεχνικές γενετικής βελτίωσης προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή βιωσιμότητα και η επάρκεια για ολόκληρο τον παγκόσμιο πληθυσμό».
Οι καινοτομίες στη γεωργία είναι πολλές πια. Στην Ολλανδία το Autonomus Greenhouse Challenge λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο: είναι διεθνής πρόκληση μεταξύ startups για τη βελτίωση των καλλιεργειών θερμοκηπίου μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης. «Θα μπορούσε η ‘‘γενιά Ζ’’ (οι γεννημένοι από το 1997 μέχρι το 2013) να παράγει τη δική της σαλάτα σε οικιακά υδροπονικά συστήματα ή ντομάτες σε κάθετο αστικό θερμοκήπιο πίσω από το σπίτι». Επίσης, στα πιάτα μας θα εισχωρήσουν τα φύκια, υλικό δημοφιλές στην κουζίνας της Απω Ανατολής.
Τροποποιήσεις και σε ανθρώπινα κύτταρα
«Πολλά βήματα προόδου έχουν γίνει με τη γενετική βελτίωση των καλλιεργειών, με το σύστημα Crispr/Cas9, το οποίο βασίζεται στη χρήση της πρωτεΐνης Cas9, ενός είδους μοριακού ψαλιδιού ικανού να κόψει ένα στοχευμένο DNA, το οποίο μπορεί να προγραμματιστεί για να πραγματοποιήσει συγκεκριμένες τροποποιήσεις στο γονιδίωμα ενός κυττάρου, είτε ζώου είτε ανθρώπου είτε φυτού. Μέσω αυτής της τεχνικής θα είναι δυνατή η παραγωγή φυτών πλουσιότερων σε θρεπτικά συστατικά, που έχουν λιγότερη ανάγκη από λιπάσματα, φυτοφάρμακα και νερό, ώστε να ικανοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερο τα κριτήρια περιβαλλοντικής, οικονομικής και διατροφικής βιωσιμότητας».
Το αφιέρωμα της Corriere στο φαΐ του μέλλοντός μας (και όχι μόνο σε αυτό) κλείνει με την επισήμανση ότι «στις χώρες της Δύσης η τάση είναι ήδη σε εξέλιξη» και «η βιομηχανία τροφίμων προσπαθεί να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση λαχανικών». Οσον αφορά τις «φυτικές δίαιτες», ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επικροτεί και επαυξάνει: «Υποστηρίζουμε τον προσανατολισμό των πληθυσμών προς τις υγιεινές φυτικές δίαιτες, που μειώνουν ή εξαλείφουν την πρόσληψη ζωικών προϊόντων και μεγιστοποιούν τις ευνοϊκές επιπτώσεις του ολιστικού μοντέλου One Health στην υγεία του ανθρώπου, των ζώων και του περιβάλλοντος».
Κατόπιν όλων αυτών, ας κρατήσουμε την όρεξή μας για το μέλλον…