Εμφανίζεται πάντοτε κάπου στη μέση της γιορτής. Συνήθως, την πρώτη Παρασκευή μετά την τελετή έναρξης. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, όλοι μιλούν γι’ αυτόν. Γιατί είναι ο «βασιλιάς» των Ολυμπιακών Αγώνων. Κανένα άλλο άθλημα, ποτέ, δεν θα καταφέρει να του πάρει τα σκήπτρα.
Ο Στίβος έχει ιστορία σχεδόν τριών χιλιετιών. Τα περισσότερα από τα σημερινά αγωνίσματά του, αν δεν προέρχονται απευθείας από εκείνα των Ολυμπιακών της αρχαιότητας, είναι παραλλαγές τους. Αλλά, την αίγλη του δεν την οφείλει μόνο σε αυτή την αιώνια παράδοση. Από τα αρχαία χρόνια κρατάει η σκούφια και άλλων αθλημάτων. Γιατί, λοιπόν, η πάλη -για παράδειγμα- δεν έχει την ίδια δημοφιλία;
Το ακαταμάχητο… σεξ-απίλ του Στίβου έχει αποτελέσει αντικείμενο δεκάδων ερευνών. Πολλές από αυτές έγιναν για λογαριασμό άλλων Ολυμπιακών αθλημάτων, που θέλησαν να μάθουν το μυστικό του: «τι είναι αυτό που τον κάνει να αρέσει περισσότερο από ‘μας;». Κάποιες άλλες παραγγέλθηκαν από τους συνήθεις χορηγούς του αθλητισμού. Με τη μια ή την άλλη μέθοδο, όλες κατέληξαν -λίγο ώς πολύ- στα ίδια συμπεράσματα.
Τη γοητεία του, ο Στίβος την οφείλει -κυρίως- στην ποικιλία των αγωνισμάτων του. Δρόμοι, άλματα, ρίψεις. Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο μακριά, πιο δυνατά. Μια ευρύτατη γκάμα, για όλα τα γούστα. Την οφείλει, επίσης, στη σημειολογία κάποιων ρεκόρ του. Το «κατοστάρι» του αναδεικνύει τον ταχύτερο άνθρωπο του κόσμου. Ο Μαραθώνιος, εκείνον με τη μεγαλύτερη αντοχή. Το άλμα επί κοντώ, αυτόν που μπορεί να πετάξει πιο ψηλά. Η σφαιροβολία, η δισκοβολία ή ο ακοντισμός, τα πιο ρωμαλέα χέρια. Τα μικτά αγωνίσματα -το δέκαθλο στους άντρες και το έπταθλο στις γυναίκες-, τον «υπεραθλητή» και την «υπεραθλήτρια». Πράγμα που εξηγεί και το γιατί οι χορηγοί «τρελαίνονται» με τον Στίβο.
Επιπλέον, τα στιβικά αγωνίσματα διεξάγονται σε ένα μεγάλο, ανοιχτό, μεγαλοπρεπές στάδιο. Οχι σε ένα μικρό, κλειστό γυμναστήριο ή κολυμβητήριο. Αυτό το ντεκόρ, προσθέτει πρεστίζ. Αλλά, υπάρχει και το πρακτικό μέρος: κανένα άλλο άθλημα δεν μπορεί να προσκαλέσει τόσες δεκάδες χιλιάδες θεατών. Το στάδιο «João Havelange» -έδρα της ποδοσφαιρικής ομάδας Μποταφόγκο- που θα φιλοξενήσει τον Στίβο στο Ρίο ντε Τζανέιρο, έχει διαμορφωθεί έτσι, ώστε να χωράει 60.000 ανθρώπους.
Υπάρχει και μια σειρά πιο… πεζών λόγων, για τους οποίους ο Στίβος κλέβει την παράσταση. Οι κανόνες των αγωνισμάτων του είναι απλοί και κατανοητοί για τον περιστασιακό τηλε/θεατή. Αντιθέτως με την ξιφομαχία -για παράδειγμα- ή με τη σκοποβολή, όπου όλη η Ελλάδα προσπαθούσε να καταλάβει τι πρέπει να κάνει η Αννα Κορακάκη για να πάρει μετάλλιο. Οι προσπάθειες των αθλητών είναι ορατές ακόμη και στην παραμικρή τους λεπτομέρεια. Ενώ στην κολύμβηση, τις κρύβει το νερό.
Δεν είναι τυχαίο, που εκεί «παίζουν» οι μεγαλύτεροι πρωταγωνιστές των Αγώνων
Τέλος, στον Στίβο διαδραματίζονται ταυτοχρόνως πολλά αγωνίσματα. Ο θεατής έχει τη δυνατότητα να εστιάσει στην πιο ενδιαφέρουσα -γι’ αυτόν- δράση. Τα κενά διαστήματα, που θα τον κάνουν να βαρεθεί, είναι ελάχιστα.
Η «μητέρα των μαχών», εδώ και πολλά χρόνια, είναι το σπριντ των 100 μέτρων. Εκείνη η ημέρα πουλάει τα ακριβότερα εισιτήρια των Αγώνων, μετά τις τελετές έναρξης και λήξης. Εκείνες τις στιγμές, η τηλεθέαση κορυφώνεται. Αν και ο Μαραθώνιος θεωρείται ως το πιο «δραματικό» από τα στιβικά αγωνίσματα, και το Επί Κοντώ ως το πιο θεαματικό, αυτή η «κούρσα της μιας ανάσας» -δέκα δευτερόλεπτα υπόθεση- συγκεντρώνει το παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Δεν είναι τυχαίο, που εκεί «παίζουν» οι μεγαλύτεροι πρωταγωνιστές των Αγώνων: Ο Τζαμαϊκανός Γιουσέιν Μπολτ, ο ταχύτερος άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος θα επιχειρήσει το «triple triple», δηλαδή να κερδίσει για τρίτη διαδοχική φορά (μετά τους Αγώνες του Πεκίνου και του Λονδίνου), τρία χρυσά μετάλλια (στα 100 μ., στα 200 μ. και στα 4×100 μ.). Ο 34χρονος Τζάστιν Γκάτλιν, ο μεγαλύτερος σε ηλικία σπρίντερ που είδαμε ποτέ σε Ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ, που φιλοδοξεί να νικήσει Μπολτ. Και η Σέλι Ανν Φρέιζερ Πράις, από την Τζαμάϊκα, που θέλει να πετύχει κάτι μοναδικό: να γίνει η πρώτη γυναίκα με τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια στα 100 μ.
Αλλά, ανάμεσα στους 1.100 άνδρες και τις 900 γυναίκες (από 200 χώρες) που θα διαγωνιστούν στον Στίβο, δεν θα βρίσκεται μια μεγάλη μορφή: η Ρωσίδα Γελένα Ισινμπάγιεβα, η κορυφαία αθλήτρια στην ιστορία του άλματος επί κοντώ. Η «τσαρίνα των αιθέρων», όπως την αποκαλούν, η οποία έχει καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ 28 φορές στον ανοιχτό και τον κλειστό Στίβο, αρνήθηκε να αγωνιστεί στο Ρίο με τη σημαία των Ολυμπιακών Αγώνων -και όχι με εκείνη της Ρωσίας- μετά το γνωστό σκάνδαλο ντόπινγκ που απέκλεισε τους ρώσους αθλητές.
Οι ΗΠΑ είναι -μακράν- η μεγαλύτερη δύναμη στον Ολυμπιακό Στίβο. Οι Αμερικανοί έχουν κατακτήσει σχεδόν ένα στα τρία μετάλλια που απονεμήθηκαν στις προηγούμενες διοργανώσεις, και περίπου το 34% των χρυσών στο σύνολο των στιβικών αγωνισμάτων. Αμερικανός ήταν και ο πρώτος χρυσός Ολυμπιονίκης του σύγχρονου Στίβου: ο Τζέιμς Κόνολι, ο οποίος πρώτευσε στο τριπλούν στην Αθήνα του 1896. Ο πιο πρόσφατος είναι ο Στέφεν Κίπροτιτς, από την Ουγκάντα, που νίκησε στον μαραθώνιο του Λονδίνου το 2012.
Τα ανδρικά αγωνίσματα, τα οποία με τη σημερινή τους μορφή διαμορφώθηκαν -εν πολλοίς- στους Αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη, είναι 24. Τα αγωνίσματα των γυναικών μπήκαν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το 1928, στο Αμστερνταμ. Σήμερα, έπειτα από κάποιες προσθαφαιρέσεις, είναι 23. Σε σχέση με τα ανδρικά, λείπουν μόνον τα 50 χλμ βάδην, ενώ υπάρχουν και δυο διαφορές: τα 110 μ. με εμπόδια των ανδρών είναι 100 μ. με εμπόδια στις γυναίκες, και το δέκαθλο είναι έπταθλο. Διαφέρουν, επίσης, τα βάρη στις ρίψεις (της σφαίρας, του δίσκου κ.λπ.) και τα ύψη των εμποδίων.
Επειδή ο Στίβος είναι εξαιρετικά δημοφιλής (και) στην Ευρώπη -και το Ρίο ντε Τζανέιρο πέφτει πολλές ώρες μακριά της-, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή φρόντισε, στο αγωνιστικό πρόγραμμα του Στίβου να υπάρχει μία καινοτομία: κάθε μέρα, από σήμερα μέχρι το φινάλε της 21ης Αυγούστου, τουλάχιστον ένας μεγάλος τελικός θα διεξάγεται το πρωί (ώρα Βραζιλίας), για να τον βλέπουν σε πιο βολικές ώρες οι ευρωπαίοι τηλεθεατές.
Ετσι, ο τελικός του τριπλούν ανδρών θα γίνει στις 09.50 το πρωί, ο τελικός των 3.000 μ. στιπλ γυναικών στις 11.15, και ο τελικός των 10.000 μ. γυναικών στις 11.10. Οι αθλητές γκρίνιαξαν λίγο, όμως οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν μεγάλη αδυναμία στην τηλεόραση. Και στους χορηγούς.
Τα πρωινά προγράμματα του Στίβου -που θα περιλαμβάνουν οκτώ τελικούς εντός Σταδίου- θα αρχίζουν συνήθως στις 09:30 (15:30 Ελλάδος), ενώ τα απογευματινά στις 20:30 τοπική ώρα (02:30 ξημερώματα της επομένης για μας).
Η Ελλάδα έχει αξιόλογη παράδοση στον Στίβο. Στις προηγούμενες διοργανώσεις έχει κατακτήσει 29 μετάλλια: έξι χρυσά, 12 αργυρά και 11 χάλκινα. Η αλήθεια είναι, πως 11 από αυτά τα κέρδισε στην Αθήνα του 1896, όπου οι 250 από τους 313 αθλητές ήταν Ελληνες. Αλλά, και πάλι. Φιγουράρουμε στην 26η θέση του καταλόγου με τις 97 χώρες που έχουν πάρει τουλάχιστον ένα μετάλλιο στον Στίβο, ξεπερνώντας μεγάλες δυνάμεις του αθλητισμού, όπως η Κίνα και η Γερμανία.
Τώρα, στο Ρίο, θα εμφανιστούν 26 έλληνες αθλητές. Με καλές ελπίδες για διάκριση -ακόμη και για μετάλλιο- ιδίως στα άλματα. Στο επί κοντώ γυναικών, ο προκριματικός (Κατερίνα Στεφανίδη και Νικόλ Κυριακοπούλου) θα διεξαχθεί σε βολική ώρα για την Ελλάδα: στις 15.45 της 16ης Αυγούστου. Ο τελικός, όμως, στις 02.30 τα ξημερώματα της 20ής Αυγούστου. Τα προκριματικά του τριπλούν (Βούλα Παπαχρήστου) θα γίνουν στις 15.40 της 13ης Αυγούστου, ενώ ο τελικός στις 02.30 τα ξημερώματα ανήμερα της Παναγίας. Ο προκριματικός του επί κοντώ ανδρών (Κώστας Φιλιππίδης) στις 02.20 τα ξημερώματα της 14ης Αυγούστου, και ο τελικός στις 02.35 ξημερώματα 16ης Αυγούστου.
Τα φώτα της γιορτής των Μεγάλων Αγώνων θα τα σβήσει ο Μαραθώνιος. Οπως πάντα. Στις 21 Αυγούστου. Το τελευταίο αγώνισμα του Στίβου, και το μοναδικό εκείνη την ημέρα. Οπως πάντα. Πάντα τον τελευταίο λόγο τον έχει ο «βασιλιάς».