Οργή στην Τουρκία προκαλούν οι συζητήσεις για καθιέρωση της Κύπρου σε βασικό εταίρο του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο, πόσο μάλλον οι αναφορές σε σχέδια μελλοντικής ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Συμμαχία του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Το σχέδιο για μια ενδεχόμενη ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΝΑΤΟ, όταν οι πολιτικές συνθήκες το επιτρέψουν, ανέπτυξε σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Καθημερινής» ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης στον ομόλογό του των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου.
Πρόκειται για ένα λεπτομερές, καλά μελετημένο σχέδιο, μακροπρόθεσμου προσανατολισμού, αποτελούμενο από πολλά αλληλοεξαρτώμενα στάδια, το οποίο σύμφωνα πάντα με πληροφορίες της εφημερίδας, έχει ήδη γίνει ασμένως αποδεκτό από την Ουάσιγκτον.
Στην πρώτη του αντίδραση μάλιστα, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν, το χαρακτήρισε «win win», εκτιμώντας ότι«οι προοπτικές που θα δημιουργούσε μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν τεράστιες».
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε συζητήσει ξανά το σχέδιό του και με την πρώην υφυπουργό Βικτόρια Νούλαντ πριν από την αποχώρησή της από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και εν συνεχεία με υψηλόβαθμο αξιωματούχο του αμερικανικού Πενταγώνου το περασμένο καλοκαίρι.
Η επίσημη παρουσίασή του όμως σε τόσο υψηλό επίπεδο, όπως έγινε στις 30 Οκτωβρίου, αποδεικνύει πως πρόκειται για ένα σχέδιο που έχει πολιτικά ωριμάσει στο μυαλό του κ. Χριστοδουλίδη, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την Ουάσιγκτον το συζήτησε και στο Βουκουρέστι, με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας.
Πρώτος στόχος και κίνηση προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του πλάνου, αποτελεί η θεσμοθέτηση της σχέσης της Κυπριακής Δημοκρατίας με το ΝΑΤΟ, με τη συμμετοχή της σε σημαντικό οργανισμό που θεωρείται προθάλαμος της ένταξης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
«Δομή του ΝΑΤΟ, χωρίς ένταξη στο ΝΑΤΟ»
Την ενόχληση των Τούρκων ακόμη και στο άκουσμα των σχεδίων σύνδεσης ή ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, μετέφερε σε ρεπορτάζ του για τον ΣΚΑΪ ο ανταποκριτής στην Κωνσταντινούπολη, Μανώλης Κωστίδης.
Το ίδιο έντονες εν τω μεταξύ είναι και οι αντιδράσεις στη γείτονα για τη διαρκώς ενισχυόμενη, όπως παρατηρούν, στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στα εδάφη της ελεύθερης Κύπρου.
«Αν η Τουρκία έλεγε ναι στην ένταξη των Ελληνοκυπρίων στο ΝΑΤΟ, θα σήμαινε πως υποχωρεί από όλες τις θέσεις της και όλα όσα λέει για τους Τουρκοκυπρίους. Όμως ενώ δεν υπάρχει ένα τέτοιο σχέδιο, οι Ελληνοκύπριοι με θράσος κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, διότι οι Ελληνοκύπριοι στη νότια Κύπρο έφεραν τη μεγαλύτερη συμμαχική χώρα», ανέφερε σε τηλεοπτική του εμφάνιση ο Ντενίζ Τανσί, καθηγητής πανεπιστημίου Γεντίτεπε, για να προσθέσει:
«Οι Ελληνοκύπριοι δεν έχουν ανάγκη να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ έχουν επεκτείνει τις βάσεις τους εκεί, έχουν στρατιωτική παρουσία. Αυτό είναι παράνομο […] Είναι μια δομή του ΝΑΤΟ χωρίς την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Δεν έχει την ταμπέλα του ΝΑΤΟ». «Βέβαια, θα μπορούσε να πει κάποιος τι κάνουν οι ΗΠΑ στη βόρεια Συρία με το PKK, τι κάνουν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα;» κατέληξε στο σχόλιό του ο τούρκος καθηγητής.
- Από το αρχείο του Protagon: Γιατί η Κύπρος πρέπει να μπει στο ΝΑΤΟ
Την ίδια ώρα στις ΗΠΑ, το Αμερικανικό Ελληνικό Ινστιτούτο (AHI) προτρέπει τον απερχόμενο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, να αξιοποιήσει τον εναπομείναντα χρόνο της προεδρικής του θητείας για να αναβαθμίσει ακόμα περισσότερο το επίπεδο της συνεργασίας με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Και στην κατεύθυνση αυτή τον καλεί να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα καθιερώσουν την Κύπρο ως βασικό εταίρο του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μεταξύ των προτάσεων, περιλαμβάνεται η είσοδος στον Μεσογειακό Διάλογο (MD) αλλά και η εξεύρεση επιπλέον συνεργειών μέσω των εξειδικευμένων προγραμμάτων συνεργασίας (ITPPs) που διαθέτει η Συμμαχία.
Οπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Πέτρος Κασφίκης, στην επιστολή του, το AHI επικροτεί τα βήματα που έγιναν την τελευταία τετραετία για να ενισχυθεί η εταιρική σχέση μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Λευκωσίας. Χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται η καθιέρωση του πρώτου Στρατηγικού Διαλόγου, η υπογραφή του οδικού χάρτη για διμερή αμυντική συνεργασία, η αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας και η κοινή προσπάθεια για την δημιουργία του θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου στη Γάζα.
«Κύριε πρόεδρε, έχετε ήδη εργαστεί για να ενισχύσετε τους κρίσιμους δεσμούς μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ και των εταίρων του ΝΑΤΟ στον Ινδο-Ειρηνικό ωκεανό – σας προτρέπουμε να κάνετε το ίδιο στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ένα γεωπολιτικό κομβικό σημείο και η έλλειψη δράσης για την αντιμετώπιση της αποσταθεροποιητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας στέλνει ένα μήνυμα που μπορεί να ενθαρρύνει περαιτέρω επιθετικότητα», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Σε αυτό το πλαίσιο, εκφράζεται απογοήτευση για το γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη σημαντικής προόδου τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με τις ενέργειες της Τουρκίας που αντιτίθενται στα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η ελληνοαμερικανική οργάνωση υπενθυμίζει τη μακροχρόνια εμπλοκή που είχε ο πρόεδρος Μπάιντεν ως γερουσιαστής με τα συγκεκριμένα θέματα. Το συγκεκριμένο γεγονός είχε καλλιεργήσει προσδοκίες για μια πιο αποφασιστική στάση στην αντιμετώπιση πιεστικών προκλήσεων όπως η συνεχιζόμενη κατοχή της Κύπρου.
«Επί πέντε δεκαετίες, η παράνομη κατοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει ένα άλυτο πρόβλημα. Οι επιπτώσεις αυτής της παρατεταμένης κρίσης εκτείνονται πέρα από την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς η κατοχή επηρεάζει τη σταθερότητα σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, η κατοχή υπονομεύει τα συμφέροντα της περιφερειακής πολιτικής των ΗΠΑ που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια, την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και το εμπόριο», σημειώνεται στην επιστολή.
Υπό αυτό το πρίσμα, το AHI υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη διευκόλυνση του διαλόγου και στην παροχή της απαραίτητης υποστήριξης για την επανένωση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως αναφέρεται, υπάρχει μια πραγματική ανάγκη για μια συνολική προσέγγιση που θα δίνει προτεραιότητα στη διπλωματική εμπλοκή, θα υποστηρίζει τα δικαιώματα των Κυπρίων και θα προωθεί μια λύση στο θέμα της κατοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας με βάση το κράτος δικαίου, το Διεθνές Δίκαιο και το αμερικανικό δίκαιο.
Τέλος, το Αμερικανικό Ελληνικό Ινστιτούτο ευχαριστεί τον πρόεδρο Μπάιντεν για την υπηρεσία και τη δέσμευση που επέδειξε στη προώθηση των θεμάτων που έχουν σημασία για την ελληνοαμερικανική κοινότητα.
«Καθώς ατενίζουμε το μέλλον» καταλήγει η επιστολή του ΑΗΙ, «ελπίζουμε ότι θα δώσετε προτεραιότητα στην επίλυση της κατοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε το έθνος να είναι επιτέλους ελεύθερο και να ζει με ειρήνη. Ελπίζουμε επίσης να χρησιμοποιήσετε τις ημέρες που σας απομένουν στην εξουσία για να αντιμετωπίσετε τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι τελευταίοι μήνες της θητείας σας αποτελούν μια κρίσιμη ευκαιρία για να κάνετε μια διαφορά που θα έχει διάρκεια και σας προτρέπουμε να την εκμεταλλευτείτε».