Η ατμόσφαιρα στο καφενείο της Βουλής ήταν περίεργη. Και αποπνικτική. Η Βουλή των Ελλήνων είναι το μοναδικό δημόσιο κτίριο εντός του οποίου επιτρέπεται το κάπνισμα ή, για την ακρίβεια, καταστρατηγείται με αυθάδεια ο κανονισμός απαγόρευσης. Ομως την Κυριακή, εκτός από κάπνα, στην ατμόσφαιρα υπήρχε και κάτι άλλο.
Για να είμαι ειλικρινής περίμενα να δω πρόσωπα σκυθρωπά. Βουλευτές που καπνίζουν με το βλέμμα και το ηθικό χαμηλά. Νόμιζα ότι θα δω ανθρώπους να συζητούν χαμηλόφωνα ή, τέλος πάντων, με τη συστολή που απαιτούσε η περίσταση. Τι διάολο, αυτή ήταν, στην κυριολεξία, η ψηφοφορία του αιώνα -έστω κουρεμένος κατά ένα χρόνο.
Και όμως, η ατμόσφαιρα στο καφενείο της Βουλής είχε, εκτός από κάπνα, κάτι από τον κυνισμό ή, αν θέλετε, την παραίτηση των ανθρώπων που βρίσκονται εκεί για να υπηρετήσουν τον λαό. Οχι, δεν υπήρχε κάτι δραματικό. Δεν υπήρχε τίποτα και αυτό, αν το καλοσκεφτείτε, είναι συγκλονιστικό. Στα προηγούμενα μνημόνια δεν ήταν έτσι. Υπηρχε ένταση, ίντριγκα, συζητήσεις. Σε αυτό ήταν αλλιώς. Δεν το λες βέβαια «αδιαφορία». Πιθανότητα είναι η ρεαλιστική ανάγνωση της πραγματικότητας. Δηλαδή τι μπορεί πια να κάνει ένας βουλευτής; Ομως σε αυτή τη συνεδρίαση δεν μας ενδιέφερε η θέση του βουλευτή στην κοινοβουλευτική διαδικασία. Μας ενδιέφεραν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Και, όπως μάθαμε στη συνέχεια, η Βασιλική Κατριβάνου που δεν ψήφισε τον «κόφτη» και τα 99 χρόνια.
Στη Βουλή οι βουλευτές κυκλοφορούν πάντα με δύο πρόσωπα. Η συμπεριφορά εντός της ολομέλειας έχει πάντα αποστάσεις από το ύφος με το οποίο βγαίνουν για καφέ και τσιγάρο. Στο κυλικείο μπαίνουν συχνά στη λειτουργία off the record. Στην αίθουσα της ολομέλειας εκδηλώνεται πάντα η συσπείρωση του κοπαδιού. Κάπως έτσι ήταν και αυτή τη φορά.
Ακουγες, στο καφέ, τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να λένε ότι ναι, τα μέτρα είναι βαριά, πλην όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή, ούτε οι ίδιοι έχουν την πρόθεση να ρίξουν την κυβέρνηση. Δεν μπορείς να τους δώσεις άδικο. Οταν φτάνεις σε τέτοιες ψηφοφορίες χρειάζεσαι τεράστιο θάρρος ή αλήτικο θράσος για να μη δώσεις τη ψήφο σου. Οχι ακριβώς Κατριβάνου, αλλά κάπου προς τα εκεί. Και αν, όντως, δεν θέλεις να πιάσεις με τα χέρια σου το μνημόνιο, φεύγεις εγκαίρως, όπως, ας πούμε, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Οσοι ψήφισαν την Κυριακή, ήξεραν πολύ καλά τι έκαναν και για ποιο λόγο το έκαναν. Δεν είναι μόνο η συνείδηση. Είναι και η βολή. Ενας παλαιός κοινοβουλευτικός του αστικού χώρου μου έλεγε ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε τόσο «λαϊκή» Βουλή -το βλέπεις αυτό και από το θεωρείο. Είναι, λοιπόν, λογικό οι άνθρωποι να ενδιαφέρονται, εκτός από το να σώσουν τη χώρα, να διατηρήσουν τους καλούς μισθούς και τα προνόμια που απολαμβάνουν. Ολοι έτσι έκαναν, τι διαφορετικό έχουν αυτοί; Είναι Αριστεροί; Ελάτε τώρα…
Μέσα στην αίθουσα της ολομέλειας, η έδρα ανήκει πρώτα στο κόμμα, μετά στον βουλευτή. Και το έβλεπες στη συσπείρωση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Εφταναν σχεδόν στα όρια του τσαμπουκά. Οι λοιδορίες προς τον Μητσοτάκη, τα χειροκροτήματα προς τον Καμμένο και η αποθέωση του Τσίπρα (ειδικά της… γενναιοδωρίας του με το ΕΚΑΣ) έδειχναν τη διάθεση των ανθρώπων να υπερασπιστούν την πραγματικότητα που τους κάνει να αισθανθούν καλύτερα. Πως το είπε ο υπουργός Ξανθός; «Δεν θα μείνουμε στη γωνία της επαναστατικής καθαρότητας». Αυτό ακριβώς.
Το ενδιαφέρον, λοιπόν, σε αυτή τη ψηφοφορία, ήταν πρωτίστως ψυχολογικό και δευτερευόντως πολιτικό. Εβλεπες ανθρώπους να ψηφίζουν, κυνικά και υπερήφανα, αυτά τα οποία κατήγγειλαν προκειμένου να εκλεγούν. Βουλευτής της Αριστεράς να ψηφίζει την εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας για έναν αιώνα. Είναι ένα υπαρξιακό δράμα που μπορεί να το ξεπεράσει μόνο αν το αγνοήσει.
Νομίζω ότι έτσι μπορούν να εξηγηθούν τα γέλια στα υπουργικά έδρανα. Δεν ήταν μόνο τα χωρατά για τα οποία σε προδιαθέτει η γεύση της ισχύος -ξεχώρισαν σε αυτά οι Παππάς και Καμμένος που έδειχναν να το απολαμβάνουν. Ηταν και εκείνο το γέλιο της αμηχανίας που το έβλεπες να διαπερνά σαν ρίγος τις υπουργικές θέσεις. Ξεκινούσε από τον Πρωθυπουργό και έφτανε ως την αγριάδα του Πολάκη. Νωρίτερα έδειχναν κουρασμένοι, κάπως χαμένοι μέσα στα κινητά. Η άφιξη του Τσίπρα τους ξύπνησε. Τελείωσε η πρωθυπουργική ομιλία και άπαντες χειροκρότησαν όρθιοι. Ούτε ένας της συμπολίτευσης δεν έμεινε στη θέση του. Και καλά έκανε. Διότι ξέρουν πως σε αυτές τις περιπτώσεις, ή θα κρεμαστούν ο ένας πάνω στον άλλον ή θα τους κρεμάσουν χώρια.