Αυτόπτης μάρτυρας του φονικού χτυπήματος του ισχυρού σεισμού των 7,6 Ρίχτερ στην Ιαπωνία ήταν ο διακεκριμένος σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος, ο οποίος βρίσκεται στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου εδώ και λίγους μήνες, ως επισκέπτης ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Τοχόκου.
Ο κ. Παπαδόπουλος, μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, αποκάλυψε ότι τους ήρθε ειδοποίηση στα κινητά ένα λεπτό πριν χτυπήσει ο Εγκέλαδος, ανοίγοντας μια συζήτηση για το αν μπορεί ένα τέτοιο σύστημα προειδοποίησης –έστω για μερικές κρίσιμες δεκάδες δευτερολέπτων– να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα, χώρα επίσης σεισμογενής, αν και όχι στον βαθμό που είναι η Ιαπωνία.
«Σήμερα (Δευτέρα) το απόγευμα βρισκόμασταν με τους συνεργάτες μου σε μεγάλη καφετέρια λόγω Πρωτοχρονιάς. Στις 04.11 λάβαμε σε όλα τα κινητά προειδοποίηση για επερχόμενο σεισμό. Το μήνυμα έλεγε να μείνουμε ήρεμοι και να καλυφθούμε. Σε σχεδόν ένα λεπτό κατέφθασαν τα σεισμικά κύματα και μας δόνησαν για αρκετή ώρα. Ο κόσμος έδειξε εξαιρετική ψυχραιμία», περιέγραψε ο σεισμολόγος, για να συμπληρώσει: «Αμέσως η Μετεωρολογική Υπηρεσία και το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο NHK ανακοίνωσαν τον σεισμό. Μέγεθος 7,6 Ρίχτερ, στην πλευρά της Ιαπωνικής Θάλασσας, περίπου 230 χιλιόμετρα δυτικά από εμάς. Στη σεισμική εστία ο σεισμός ξεκίνησε στις 4.10. Αλλά μέχρι να φθάσουν σε μας τα σεισμικά κύματα χρειάστηκαν σχεδόν δύο λεπτά. Αυτά τα δύο λεπτά εκμεταλλεύτηκε το σύστημα και έστειλε την έγκαιρη προειδοποίηση».
«Τα υπερταχέα τρένα-σφαίρες, τα γνωστά shinkasen που κινούνται με μεγάλες ταχύτητες έως και 500 χιλιόμετρα την ώρα, σταμάτησαν αυτόματα σε τρεις περιφέρειες στην ευρύτερη επικεντρική περιοχή. Οι ιαπωνικοί σιδηρόδρομοι διαθέτουν δικό τους σύστημα προειδοποίησης και σταματούν αυτά τα τρένα για λόγους ασφαλείας. Ταυτόχρονα, η Μετεωρολογική Υπηρεσία ανακοίνωσε την ένταση που είχε ο σεισμός σε δεκάδες περιοχές σε όλη την Ιαπωνία. Αυτό επιτυγχάνεται γιατί σ’ αυτή τη χώρα υπάρχει πυκνότατο δίκτυο εντασιομέτρων, δηλαδή ειδικών συσκευών που υπολογίζουν αμέσως την ένταση του σεισμού σε κάθε τοποθεσία. Σε καμία άλλη χώρα δεν υπάρχει τέτοιο δίκτυο. Παράλληλα, εκδόθηκε προειδοποίηση για τσουνάμι τρία λεπτά μετά τη γένεση του σεισμού με δημόσια ανακοίνωση και πάλι στο ΝΗΚ, όπου προβλήθηκαν χάρτες με τις ακτογραμμές που απειλούνται και με τα αναμενόμενα ύψη του κύματος. Η ενημέρωση για την εξέλιξη του τσουνάμι μέσα από τις ενημερωτικές εκπομπές του ΝΗΚ υπήρξε συνεχής επί ώρες και μεταδιδόταν σε δύο γλώσσες, την ιαπωνική και την αγγλική».
Μπορεί όμως να υπάρξει μια τέτοια προειδοποίηση στην Ελλάδα;
«Στην Ελλάδα θέλουμε ακόμα δουλειά στην ενημέρωση για τον σεισμό και αυτό κάνουμε, είμαστε σε ένα επαρκές επίπεδο. Το μήνυμα δεν ήρθε λίγο πριν από τον σεισμό στην Ιαπωνία. Ο σεισμός έγινε και όταν γίνεται ένας σεισμός δίνεται προειδοποίηση», εξήγησε από την πλευρά του, μιλώντας το πρωί της Δευτέρας, στο Mega, ο Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
Οπως εξήγησε, επειδή τα σεισμικά κύματα τρέχουν με 2-2,5 χιλιόμετρα/δευτερόλεπτο, και τα ηλεκτρονικά σήματα τρέχουν με 300.000 χιλιόμετρα/δευτερόλεπτο, όταν είμαστε σε μακρινές αποστάσεις και γίνεται ο σεισμός, έρχεται πρώτα το ηλεκτρονικό σήμα και μετά τα κύματα του σεισμού.
«Είχε ξεκινήσει ο σεισμός και το σήμα ήρθε νωρίτερα, όταν ήμασταν σε μακρινές αποστάσεις. Όταν είμαστε σε κοντινή απόσταση 10-20 χιλιόμετρα, έρχονται ταυτόχρονα ο σεισμός και το μήνυμα, αυτό δεν μας διευκολύνει. Αλλά όταν είμαστε σε αποστάσεις 30, 40, 100 χιλιόμετρα, τότε το ηλεκτρονικό σήμα έρχεται πρώτο και στη συνέχεια αντιλαμβανόμαστε τη δόνηση», τόνισε ο κ. Λέκκας.
«Αν γίνει σεισμός στην Αταλάντη δεν είναι σίγουρο ότι προλαβαίνουμε για να στείλουμε το μήνυμα γιατί η απόσταση δεν είναι πολύ μεγάλη, για να επεξεργαστούμε τα σήματα θέλουμε κάποιον χρόνο, κάποια δευτερόλεπτα κρίσιμα, γύρω στα 10-15 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια φεύγει το σήμα. Εάν προλάβει να έρθει πρώτο το σήμα και το αντιληφθούμε το σήμα, τότε μπορούμε να κάνουμε τις βασικές αρχές προστασίας. Όταν είναι πάνω από 50 χιλιόμετρα, μας δίνεται ο χρόνος να κάνουμε κάποια βασικά πράγματα και να προστατευθούμε. Την εντολή την δίνουμε αλλά προκύπτουν τεράστιες νομικές ευθύνες όταν φύγει ένα σήμα και δεν γίνει σεισμός», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
«Η εκπαίδευση και οι υποδομές που να μην καταρρέουν είναι σημαντικά. Θεωρούμε ότι είμαστε σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο αντισεισμικής θωράκισης στην χώρα και κάνουμε επιπλέον βήματα προχωρώντας σε υποχρεωτικό προσεισμικό έλεγχο σε όλα τα δημόσια κτίρια της χώρας που έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί σε έναν χρόνο», σημείωσε κλείνοντας ο κ. Λέκκας.