Η αναφορά στην Ελλάδα ως «δυνητικό αγοραστή» των μαχητικών F-35 από τον επικεφαλής της αρμόδιας υπηρεσίας του Πενταγώνου (περισσότερα εδώ) ήταν η πρόγευση. Το «κυρίως πιάτο» ήρθε στην αεροπορική βάση της Ανδραβίδας όπου πραγματοποιήθηκε η τελική φάση της πολυεθνικής αεροπορικής άσκησης μεσαίας κλίμακας «Ηνίοχος 2019», με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Ιταλίας, του Ισραήλ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Εκεί, στις ομιλίες τους, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης και ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, έγιναν λίγο πιο συγκεκριμένοι για το ενδεχόμενο αγοράς των προηγμένων μαχητικών της Lockheed Μartin από την Ελλάδα.
«Πέρα από την αναβάθμιση των F16, είμαστε στη διαδικασία να επιλέξουμε και το καινούργιο αεροπλάνο που θα έχει η Ελλάδα, ώστε να μπούμε σιγά σιγά στη νέα γενιά αεροσκαφών», ανακοίνωσε επισήμως ο υπουργός Αμυνας, αναγνωρίζοντας ότι η σχετική δήλωση του αντιναυάρχου Γουίντερ στο Κογκρέσο, βοηθάει σε αυτή την προοπτική.
«Θα το εξετάσουμε, όλες τις συνιστώσες, και θα δούμε τι θα γίνει», συμπλήρωσε ο κ. Αποστολάκης ανοίγοντας για τα καλά το θέμα της απόκτησης των F-35 από τη χώρα μας.
Εμπόδιο το κόστος
Σύμφωνα με το Reuters, η μέση τιμή ενός F-35 αγγίζει τα 85 εκατ. δολ. και μπορεί να μειωθεί στα 80 εκατ. δολ. το 2020, με την ανώτατη να εκτινάσσεται στα 130 εκατ. δολ., κάνοντάς το το ακριβότερο αεροσκάφος που εξάγουν οι ΗΠΑ.
Κατά την άποψη ορισμένων αναλυτών αποτελεί αμφιλεγόμενη επιλογή για την Ελλάδα καθώς ειδικεύεται στην καταστροφή επίγειων στόχων και όχι στην κατάρριψη αντίπαλων αεροσκαφών, ενώ ούτως ή άλλως δεν είναι σχεδιασμένο για να εντοπίζει και να καταστρέφει άλλα F-35.
Πέραν όμως του υψηλού κόστους αγοράς, ως stealth αεροσκάφος (δύσκολα δηλ. ανιχνεύσιμο από τα αντίπαλα ραντάρ) το F-35 έχει υπερβολικά υψηλό κόστος πτήσης ανά ώρα, καθιστώντας σχεδόν απαγορευτική τη χρήση του για τις (σχεδόν καθημερινές) αναχαιτίσεις τουρκικών αεροσκαφών.
Από την πλευρά του, ο κ. Πάιατ, αφού επανέλαβε πως η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ θεωρεί την Ελλάδα έναν πολύ σημαντικό σύμμαχο, επεσήμανε ότι η αναβάθμιση των F-16, που έχει ήδη ξεκινήσει, την βοηθά να περάσει από ένα αεροσκάφος τέταρτης γενιάς σε ένα αεροσκάφος πέμπτης γενιάς και αποτελεί ένα πρώτο βήμα για να αποκτήσει και τα F-35.
Oι δηλώσεις αυτές έρχονται λίγες εβδομάδες μετά το «πάγωμα» της παράδοσης των F-35 στην Τουρκία, κατόπιν σχετικής απόφασης του Κογκρέσου, ως αντίποινα στην επιμονή της Αγκυρας για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400.
Οι υπουργοί Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και Άμυνας Πάτρικ Σάναχαν αναμένεται να υποβάλουν νέα έκθεση για το θέμα στο Κογκρέσο έως την 1η Νοεμβρίου 2019.
Μέχρι στιγμής έχουν παραδοθεί στην Τουρκία δύο αεροσκάφη F-35 και μέχρι τα τέλη Μαρτίου αναμένετο να παραδοθούν άλλα δύο, χωρίς ωστόσο να γίνει κάτι τέτοιο.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως, πως είναι εξαιρετικά απίθανο να ακυρωθεί στο σύνολό της η παράδοση των αμερικανικών μαχητικών δεδομένου ότι η Τουρκία συμμετέχει στο πρόγραμμα από το 1999 και εταιρείες της έχουν εμπλοκή στην κατασκευή τμημάτων του αεροσκάφους.
Στην αεροπορική βάση της Ανδραβίδας βρέθηκαν για να παρακολουθήσουν την τελική φάση της άσκησης «ΗΝΙΟΧΟΣ 2019» (στην οποία εκτός από F-35 συμμετείχαν διάφοροι τύποι F-16, Φάντομ, Τορνέιντο, Μιράζ-2000 / συνολικά 77 αεροσκάφη) σύσσωμη η στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας, οι πρεσβευτές ΗΠΑ, Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, εκπρόσωπος της πρεσβείας της Ιταλίας και παρατηρητές από άλλες χώρες.