Εξήντα χρόνια μετά την περίφημη «βρετανική εισβολή» στα αμερικανικά τσαρτ, η Beatlemania επανέρχεται για μια τελευταία παράσταση. Ο ένας εκ των δύο εν ζωή «Σκαθαριών», Πολ ΜακΚάρτνεϊ, επαναφέρει στη μνήμη των παλαιότερων (και συστήνει στους νεότερους) τη χρυσή εποχή των Beatles, σε δύο καλλιτεχνικά μέτωπα – τη μουσική και τη φωτογραφία.
Η νοσταλγία για τα χρόνια της αθωότητας, με τα καινοτόμα τραγούδια και την κοριτσίστικη υστερία απέναντι στους τέσσερις γίγαντες από το Λίβερπουλ θα σημαδέψει τη φετινή χρονιά, σχεδόν έξι δεκαετίες μετά την πρώτη προσγείωση του αεροπλάνου τους στη Νέα Υόρκη. Με ένα νέο τραγούδι και μια ιστορική έκθεση ακυκλοφόρητων φωτογραφιών, ο Μακάρτνεϊ γυρίζει πίσω στον χρόνο.
Στη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας της άνοιξης του 2023, οι Beatles κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα του πλανήτη. Ολα ξεκίνησαν με την ανακοίνωση του Πολ, ότι σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα τελευταίο τραγούδι της θρυλικής μπάντας, που «ξέθαψε» από μία μισοφαγωμένη κασέτα, με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ).
Ο βετεράνος μουσικός είπε ότι χρησιμοποίησε προηγμένη τεχνολογία για να διασώσει τη φωνή του αείμνηστου συνθέτη του τραγουδιού, Τζον Λένον, από ένα πρόχειρο demo. Η Τεχνητή Νοημοσύνη «ξεχώρισε» τα φωνητικά του Τζον και ο Πολ «λουστράρισε» το κομμάτι, σε αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε «τελικό δίσκο των Beatles».
Ο 80χρονος Μακάρτνεϊ εξηγεί ότι η νέα τεχνολογία ήταν «σε θέση να εξάγει τη φωνή του Τζον από μια άθλια κασέτα. Είχαμε τη φωνή του και ένα πιάνο και τα ξεχωρίσαμε με ΤΝ. Είπαμε στο μηχάνημα, “αυτή είναι η φωνή, αυτή είναι μια κιθάρα – τώρα εξαφάνισε την κιθάρα”. Οταν λοιπόν καταλήξαμε να κάνουμε αυτό που θα είναι ο τελευταίος δίσκος των Beatles, είχαμε ένα demo του Τζον, και μπορέσαμε να πάρουμε τη φωνή του και να την καθαρίσουμε μέσω αυτού του προγράμματος».
Σύμφωνα με πληροφορίες της Telegraph, το τραγούδι, που μάλλον θα έχει τίτλο «Now And Then», είναι ένα από τα πολλά σε μια κασέτα που ηχογραφήθηκε από τον Λένον πριν από τη δολοφονία του τον Δεκέμβριο του 1980, και δόθηκε στον Πολ από τη σύζυγο του τραγουδιστή, Γιόκο Ονο, τη δεκαετία του 1990.
Κάποια τραγούδια είχαν προηγουμένως ανακτηθεί από την ηχογράφηση, αλλά η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε στο ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Πίτερ Τζάκσον για τους Beatles, «Get Back», ώστε να αναγνωρίσει και να απομονώσει τις φωνές των μεμονωμένων μελών του συγκροτήματος, παρείχε το τεχνικό άλμα προς τα εμπρός που απαιτείται για την εξαγωγή των φωνητικών του Λένον από το «Now And Then».
Το κομμάτι έχει αποδειχθεί πιο δύσκολο να «λουστραριστεί» από εκείνα που κυκλοφόρησαν τα τότε τρία εν ζωή «Σκαθάρια» στη σειρά CD «Anthology» του 1995, λόγω της κακής ποιότητας της αρχικής έκδοσης και της εγκατάλειψης των ηχογραφήσεων. Ο ΜακΚάρτνεϊ είχε εκφράσει την επιθυμία του να κυκλοφορήσει το κομμάτι με τον 75χρονο παραγωγό Τζεφ Λιν, ο οποίος είχε διασώσει προηγούμενο υλικό του Λένον – λέγοντας το 2012, ότι θα κυκλοφορούσε το τραγούδι «μια από αυτές τις μέρες».
Η κυκλοφορία του «Now And Then» είναι το πρώτο μέρος της τελευταίας παράστασης των Beatles που σχεδιάζει φέτος ο Πολ Μακάρτνεϊ. Ακολουθούν μια έκθεση φωτογραφίας και ένα νέο βιβλίο. Και τα δύο θα έχουν ως επίκεντρο 200 ακυκλοφόρητες φωτογραφίες της διετίας 1963–1964, που τράβηξε ο ίδιος ο Πολ και ξαναβρήκε ανάμεσα στα αρχεία της εταιρίας παραγωγής του, το 2020.
Η έκθεση με τίτλο «Paul McCartney, Photographs 1963-64: Eyes of the Storm», θα παρουσιαστεί στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου, που ανακαινίστηκε πρόσφατα, ενώ το βιβλίο με τις φωτογραφίες που θα κυκλοφορήσει ακολούθως, θα έχει τον ίδιο τίτλο – «1964: Τα Μάτια της Θύελλας».
Τα ενσταντανέ παρακολουθούν τον μπασίστα και τα υπόλοιπα μέλη των Beatles από το 1963 έως το 1964, όταν το συγκρότημα απογειωνόταν, μετακομίζοντας από τα σκοτεινά γραφικά σπίτια του Λίβερπουλ στις μεγαλουπόλεις του Λονδίνου και του Παρισιού, και κορυφώθηκε με το ηλεκτρικό ντεμπούτο τους στις ΗΠΑ – που έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη, την Ουάσιγκτον και το Μαϊάμι.
Με τους Beatles να απολαμβάνουν μια «τέταρτη καριέρα» (η δεύτερη ήταν στη δεκαετία του ’80, μετά τη δολοφονία του Λένον και η τρίτη το 1995, μετά την κυκλοφορία της σειράς «Anthology») σε πλατφόρμες όπως το TikTok και το YouTube, το «Now And Then», που θα κυκλοφορήσει αργότερα φέτος, θα ενθουσιάσει μια ακμάζουσα βάση θαυμαστών και οπαδών τους από την «Γενιά Ζ» – τη γενιά των γεννημένων ανάμεσα στο 1997 και το 2012.
Γνωρίζουμε ότι οι φρενήρεις θαυμαστές του συγκροτήματος ήταν πάντα ενθουσιασμένοι με τους τέσσερις νεαρούς, αλλά οι φωτογραφίες του ΜακΚάρτνεϊ δείχνουν ότι αυτή η γοητεία ήταν αμοιβαία. Εκτός από τις στιγμές χαλάρωσης της μπάντας μεταξύ των συναυλιών, περιλαμβάνουν στιγμιότυπα του πλήθους που προσέλκυαν, τραβηγμένες από το πίσω παρμπρίζ αυτοκινήτων, ή από τα παράθυρα ξενοδοχείων – φευγαλέες εικόνες, που εξιστορούν μια εξαιρετική στιγμή όπως μαρτυρήθηκε μέσα από τα μάτια ενός άνδρα που βρέθηκε στην καρδιά του φαινομένου.
Το «Eyes of the Storm» πήρε το όνομά του από τα μάτια που ήταν παντού. «Ποιος κοιτάζει ποιον;» γράφει ο ΜακΚάρτνεϊ στον πρόλογο του βιβλίου. «Η κάμερα φαίνεται να αλλάζει πάντα, με εμένα να τους φωτογραφίζω, τον Τύπο να μας φωτογραφίζει και εκείνους τους χιλιάδες χιλιάδων ανθρώπους εκεί έξω, που θέλουν να απαθανατίσουν αυτή την καταιγίδα», αναφέρει ρεπορτάζ του BBC.
Τα αρχεία της έκθεσης περιλαμβάνουν πλάνα των Fab–4 που τραβήχτηκαν από μεγάλους φωτογράφους, όπως ο Ντέιβιντ Μπέιλι και ο Ντον Μακάλιν, αλλά αυτές οι νέες φωτό, όπου η κάμερα έχει μεταφερθεί πίσω στον πρωταγωνιστή, προσφέρουν μια μοναδική εικόνα. «Η ουσιαστική διαφορά είναι ότι πρόκειται για την οπτική του για το συγκρότημα, και αυτό που τους συμβαίνει. Ποτέ δεν προορίζονταν να δημοσιοποιηθούν ή να κοινοποιηθούν. Είναι ιδιωτικές», εξηγεί η επιμελήτρια της έκθεσης, Ρόζι Μπρόντλι.
Στο Λίβερπουλ, συναντάμε τη νεαρή τραγουδίστρια Σίλα Μπλακ, ενώ στο Παρίσι, ο ΜακΚάρτνεϊ φαίνεται εκστασιασμένος με τη γαλλίδα ηθοποιό και pin-up, Σοφί Αρντί. Οι οικείες φωτογραφίες του συγκροτήματος παρέχουν επίσης σπάνιες ματιές στο γκρουπ μέσα από την κλειδαρότρυπα, καθώς ο Τζον σκουπίζεται μετά από μια βουτιά, για παράδειγμα, ή ο Τζορτζ βάζει αντηλιακό.
Παράλληλα, γνωρίζουμε τους πρωταγωνιστές των παρασκηνίων, που βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτή η τρέλα: τους roadies, τον οδηγό, τον μάνατζερ, τον σωματοφύλακα – που απαθανατίστηκαν να καπνίζουν, να διαβάζουν, να κοιμούνται, ή να χαζεύουν τα αγόρια κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος. «Κάναμε χαζομάρες. Αυτό μας κρατούσε υγιείς», γράφει ο ΜακΚάρτνεϊ.
Ο Πολ, ένα παλικάρι της εργατικής τάξης που μέχρι τότε έκανε διακοπές σε φτηνά θέρετρα του Ηνωμένου Βασιλείου, ήταν μόλις 21 ετών το 1963 – και οι φωτογραφίες του αντικατοπτρίζουν τον επαρχιωτισμό και την περιέργειά του για τους νέους κόσμους που ανακάλυπτε. Η καινοτομία που του πρόσφεραν τα ταξίδια είναι ξεκάθαρη από τις πολλές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μέσα από αεροπλάνα, και από τα τουριστικά στιγμιότυπα από την Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι και από τον Λευκό Οίκο.
Πλάνα από αφίσες και διαφημιστικές πινακίδες με το όνομα του συγκροτήματος, υποδηλώνουν μια δειλή υπερηφάνεια για τη διασημότητα ενός γκρουπ τόσο μακριά από την έδρα του. «Κοιτάζοντας αυτές τις φωτογραφίες τώρα, δεκαετίες αργότερα, διαπιστώνω ότι υπάρχει ένα είδος αθωότητας σε αυτές», γράφει ο ΜακΚάρτνεϊ. «Ολα ήταν καινούργια για εμάς σε αυτό το σημείο».
Οι φωτογραφίες του «Eyes of the Storm» τραβήχτηκαν με Pentax 35 χιλιοστών, και περιλαμβάνουν μοντέρνες εκτυπώσεις από αρνητικά και μεγενθυμένες εικόνες που λαμβάνονται από φύλλα επαφής. Ορισμένες φωτογραφίες, όπως του Ρίνγκο που χαμογελά και μια αυτοπροσωπογραφία του Πολ στον καθρέφτη, είναι θολές. Μερικές φορές αυτό γινόταν σκόπιμα, ενώ άλλοτε απλά δεν υπήρχε χρόνος. «Κινούμασταν με τέτοια ταχύτητα που έπρεπε απλά να τραβάς διαρκώς!» γράφει ο Πολ.
Η έκθεση «Paul McCartney, Photographs 1963-64: Eyes of the Storm» θα παρουσιαστεί στη βρετανική Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου, από τις 28 Ιουνίου έως την 1η Οκτωβρίου 2023. Το βιβλίο, «1964: Eyes of the Storm», εκδίδεται ήδη από την Penguin.
Θα είναι η κυκλοφορία του νέου τραγουδιού και η φωτογραφική έκθεση του Μακάρτνεϊ οι τελευταίες προσθήκες στην θρυλική καριέρα των Σκαθαριών»; Τα δύο εν ζωή μέλη του συγκροτήματος παραμένουν καλλιτεχνικά ενεργά στα 80 τους, αλλά το πέρασμα του χρόνου είναι αμείλικτο.
Τα δύο αυτά events παρουσιάζουν τεράστιο ιστορικό ενδιαφέρον, αλλά κινούνται στο χώρο της νοσταλγίας. Οι Beatles ανήκουν ήδη στην Ιστορία και η τεράστια συνεισφορά τους στην ποπ κουλτούρα είναι εξασφαλισμένη. Ολα δείχνουν ότι ήρθε η ώρα της τελευταίας υπόκλισης. Η αυλαία πέφτει, αλλά το χειροκρότημα δεν δείχνει να σταματά. Ο θαυμασμός και το standing ovation έχουν αρκετές γενιές μπροστά τους πριν ξεθωριάσουν στον απόηχο της χρυσής δεκαετίας.