Στη σκιά του περιστατικού με την κρατική αεροπειρατεία του αεροσκάφους της Ryanair από τον λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο (προστατευόμενου της Μόσχας), πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα η προγραμματισμένη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ.
Παρά τη σοβαρότητα του επεισοδίου που προκάλεσε από τη μία την οργισμένη αντίδραση της Αθήνας («Αρκετά», είπε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ζήτησε κυρώσεις για τη Λευκορωσία) και μία μάλλον ειρωνική αντίδραση από την πλευρά της Μόσχας (εδώ), η συνάντηση Δένδια – Λαβρόφ έγινε σύμφωνα με την ανταπόκριση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, σε καλό κλίμα.
Υποδεχόμενος τον την ελληνική αντιπροσωπεία, ο κ. Λαβρόφ αναφέρθηκε στην ιστορική ιδιαιτερότητα των σχέσεων Ελλάδας – Ρωσίας, η οποία, όπως σημείωσε, αποτυπώνεται στη νότια Ρωσία. Εδώ, είπε απευθυνόμενος στον έλληνα ομόλογό του, «υπάρχουν μνημεία της ελληνικής αρχαιότητας και της κοινής μας ιστορίας, εδώ ζει μια δραστήρια ελληνική κοινότητα περίπου τριάντα χιλιάδων ατόμων, ελπίζω ότι θα αισθανθείτε εδώ σαν στο σπίτι σας».
Σήμερα, επίσης, σημείωσε ο Σεργκέι Λαβρόφ, γιορτάζεται στη Ρωσία η Ημέρα της Σλαβικής Γραφής και του Πολιτισμού, και όλοι «θυμόμαστε ότι Αγιοι Ισαπόστολοι, οι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος, οι οποίοι συνέταξαν το κυριλλικό αλφάβητο τον 9ο αιώνα και μετέφρασαν στη σλαβική γλώσσα τα πρώτα εκκλησιαστικά βιβλία, κατάγονταν από τη βυζαντινή πόλη της Θεσσαλονίκης».
Ετσι λοιπόν, κατέληξε στην εισαγωγική του τοποθέτηση, «ο τόπος και η ημέρα της συνάντησής μας έχουν σημαντική συμβολική σημασία από την άποψη της επιβεβαίωσης των στενών μας ιστορικών δεσμών».
Στις φιλοφρονήσεις του κ. Λαβρόφ απάντησε ο Νίκος Δένδιας ευχαριστώντας τον για τη χαρά και την τιμή να γίνει δεκτή η πρότασή του να επισκεφθεί την περιοχή, όπου υπάρχουν πληθυσμοί ελληνικής καταγωγής (η εν λόγω πρόταση είχε γίνει κατά την επίσκεψη του ρώσου ΥΠΕΞ στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2020).
«Το ελληνικό στοιχείο εμφανίστηκε σ’ αυτήν την περιοχή εδώ και 2.500 χρόνια και νομίζω», ανέφερε, «ότι είχε μια πολύ σημαντική συμμετοχή στη δημιουργία αυτού που είναι η μεγάλη σημερινή Ρωσία».
«Η αναφορά στην Ιστορία δείχνει το βάθος της σχέσης μας και είναι μεγάλη η ευκαιρία για μένα να συζητήσω μαζί σας και τα διμερή και τα περιφερειακά θέματα με την ελπίδα να δημιουργήσουμε μια ακόμη πιο δυνατή σχέση και να κατανοήσουμε τα ευρύτερα ζητήματα», κατέληξε στην αρχική του τοποθέτηση ο κ. Δένδιας, ο οποίος είχε αρχικώς μια ημίωρη κατ᾽ ιδίαν συνομιλία με τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών.
Σε ανακοίνωσή του το ρωσικό ΥΠΕΞ σημείωσε ότι πρόκειται για την τέταρτη συνάντηση των δύο υπουργών από το 2019 και ανέδειξε ως σκοπό της συνάντησης την προώθηση του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών, αλλά και «την υλοποίηση των συμφωνηθέντων μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου της ρωσικής κυβέρνησης Μιχαήλ Μισούστιν» κατά τη συνάντησή τους στην Ελλάδα στις 24 Μαρτίου και την τηλεφωνική τους επικοινωνία στις 5 Μαΐου».
«Οι υπουργοί θα “συντονίσουν τα ρολόγια τους” σε έναν ευρύ κύκλο διεθνών και περιφερειακών προβλημάτων, που παρουσιάζουν αμοιβαίο ενδιαφέρον, συμπεριλαμβανομένης της διευθέτησης του Κυπριακού, της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη συνεργασία των δύο χωρών στα πολυμερή φόρα, συμπεριλαμβανομένων τον ΟΗΕ, τον ΟΑΣΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, καθώς και τον ΟΣΕΠ.
»Οι προσεγγίσεις της Μόσχας και των Αθηνών στην πλειονότητα των διεθνών και περιφερειακών ζητημάτων είναι κοντινές και στις δύο πρωτεύουσες εκκινούν από την αναγκαιότητα επίλυσης των διαφωνιών, που προκύπτουν αποκλειστικά με πολιτικά-διπλωματικά μέσα και σε αυστηρή αντιστοιχία με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου», αναφέρεται στην ανακοίνωση όπου συνοψίζονται και οι οικονομικές σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας:
«Στο παρόν στάδιο πρώτιστης σημασίας είναι ο στόχος της υπέρβασης των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας στην οικονομική συνεργασία των χωρών μας. Βάσει των αποτελεσμάτων του 2020 ο όγκος των ελληνορωσικών εμπορικών ανταλλαγών μειώθηκε κατά 35,1%, στα 2,6 δισ. δολάρια […], ενώ αρνητικά είναι και τα στατιστικά στοιχεία του πρώτου διμήνου του 2021, που δείχνουν πτώση έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου κατά 497 εκατ. δολάρια ΗΠΑ (-35,2%), ωστόσο καταγράφεται αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία κατά 32,4 εκατ. δολάρια ΗΠΑ (+18,7%) […]. Η Ρωσία παραμένει παραδοσιακός και αξιόπιστος προμηθευτής ενεργειακών πηγών στην Ελλάδα, πρωτίστως φυσικού αερίου. Το 2020 έφθασαν στους Έλληνες καταναλωτές 3,02 δισ. κυβικά μέτρα φ.αερίου από τη Ρωσία (αύξηση κατά 25,2% έναντι του 2019). Κατά το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2021 ο όγκος του εξαγόμενου στην Ελλάδα ρωσικού φυσ. αερίου αυξήθηκε κατά 34,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αυτή τη στιγμή η Ρωσία καλύπτει άνω του 43% της κατανάλωσης φ.αερίου στην Ελλάδα».
Παράλληλα, «αναπτύσσεται η επενδυτική συνεργασία μεταξύ των χωρών μας. Ο όγκος των συσσωρευμένων απευθείας ρωσικών επενδύσεων στην ελληνική οικονομία έφθανε το τρίτο τρίμηνο του 2020 τα 649 εκατ. δολάρια ΗΠΑ, ενώ των ελληνικών στη Ρωσία τα 38 εκατ. δολ. ΗΠΑ. Στην Ελλάδα τώρα υλοποιούνται αρκετά μεγάλα επενδυτικά σχέδια με ρωσική συμμετοχή, κατασκευάζονται οι τουριστικές εγκαταστάσεις του ομίλου εταιρειών Mirum στην Κρήτη και σχεδιάζονται η έναρξη λειτουργίας πέντε υπεραγορών υπό το εμπορικό σήμα “MERE” της ρωσικής αλυσίδας Svetofor σε πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας».
«Επίκειται», επίσης, «η συνεδρίαση των ειδικών ομάδων εργασίας και η 13η συνεδρία της Μικτής Διυπουργικής Ελληνορωσικής Επιτροπής Οικονομικής, Βιομηχανικής και Επιστημονικής-Τεχνικής Συνεργασίας, η οποία θα γίνει φέτος στη Ρωσία.
»Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, θα αποτιμηθεί η κατάσταση της νομικής βάσης των διμερών σχέσεων, η οποία αριθμεί 50 κλαδικές συμβάσεις και συμφωνίες. Οι δύο υπουργοί σχεδιάζουν να επιταχύνουν τη διαδικασία των συμφωνιών, ώστε να προετοιμαστούν προς υπογραφή νέα νομικά κείμενα».
«Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στη Ρωσία θα υπηρετήσει την περαιτέρω εδραίωση της πολυμερούς συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας», καταλήγει η ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ.
Ο Νίκος Δένδιας δίπλα στους ομογενείς
Στο περιθώριο της συνάντησής του στο Σότσι με τον ρώσο ομόλογό του, ο υπουργός Εξωτερικών θα βρεθεί στην καρδιά του ποντιακού ελληνισμού της Ρωσίας, στους ομογενείς που ζουν στην Ανάπα και το Γκελεντζίκ στα παράλια της νότιας Ρωσίας .
«Περιμένουμε με μεγάλη χαρά την επίσκεψη του Υπουργού εξωτερικών της Ελλάδας, και το γεγονός, ότι αυτή η επίσκεψη είναι αφιερωμένη στην συνάντηση με τους Έλληνες των Περιφερειών Νότιας Ρωσίας του Κρασνοντάρ και της Σταυρούπολης», δήλωσε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Γκελεντζίκ, Αφλατόν Σολάχωφ.
Η περιοδεία Δένδια στις πόλεις και τα πέριξ αυτών χωριά με τους συμπαγείς ελληνικούς πληθυσμούς, ξεκινά από την Ανάπα και το αεροδρόμιο με το όνομα ενός μύθου της σοβιετικής αεροπορίας, του ελληνικής καταγωγής Βλαδίμηρου Κοκκινάκη.
Γεννημένος στις 12 Ιουνίου του 1904 στο Νοβοροσίσκ της Μαύρης Θάλασσας, ο ελληνικής καταγωγής πιλότος της ΕΣΣΔ, κατέρριψε 22 παγκόσμια ρεκόρ στην διεθνή αεροπλοϊα ενώ διετέλεσε πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αεροναυτικής. Γιος υπαλλήλου των σιδηροδρόμων Κωνσταντίνου Κοκκινάκη, του οποίου η οικογένεια καταγόταν από τη Χίο, ο Βλαδίμηρος Κοκκινάκης αναγνωρίστηκε ως εξαιρετικός πιλότος, ειδικευόμενος σε πτήσεις μεγάλου ύψους και μάλιστα το 1938 πέταξε σε μία απ’ ευθείας πτήση από τη Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ (Άπω Ανατολή) διάρκειας 24 ωρών και 36 λεπτών, κερδίζοντας τον τίτλο και το παράσημο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης.
Το 1962 επισκέφθηκε την Ελλάδα. Πέθανε το 1985, έχοντας γιορτάσει τα προηγούμενα γενέθλιά του (τα 79α), σε ύψος 8.000 μέτρων!
Ο Νίκος Δένδιας θα καταθέσει στεφάνι στην προτομή του Κοκκινάκη στο αεροδρόμιο της Ανάπας, το οποίο από τον Ιούνιο του 2020 φέρει το όνομά του.
Από εκεί την Τρίτη θα μεταβεί οδικώς στην πόλη Γκελεντζίκ και τα γυρω χωριά.
«Χαιρόμαστε ιδιαίτερα, που ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα μας γνωρίσει από κοντά, θα επισκεφτεί το Ελληνικό Κέντρο και το μουσείο μας, θα συνομιλήσει με Έλληνες που θα έρθουν να τον χαιρετήσουν», είπε ο κ. Σολάχωβ και στην ερώτηση, «τι θα θέλατε να ζητήσετε από τον κ.Δένδια», απάντησε:
«Μόνο την αγάπη της Ελλάδας. Δεν ζητάμε τίποτα εκτός από το να είμαστε κοντά σας και χρήσιμοι για την χώρα, που αισθανόμαστε ότι ανήκουμε ψυχικά και πνευματικά».
Το Γκελεντζίκ, καταγράφηκε στην ιστορία της ελληνικής της Διασποράς ως πόλη όπου στις 29-31 Μαρτίου το 1991 -πριν την κατάρρευση της ΕΣΣΔ- πραγματοποιήθηκε το πρώτο (και μοναδικό) Ιδρυτικό Συνέδριο των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης, με τη συμμετοχή 224 σύνεδρων από 56 ελληνικές κοινότητες της ΕΣΣΔ.
Στο σημερινό αστικό κέντρο Γκελεντζίκ σύμφωνα με την τελευταία απογραφή καταχωρήθηκαν περίπου 10.000 Έλληνες ενώ από το 2017 λειτουργεί Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο, στο οποίοι στεγαζεται μουσείο με αντικείμενα της καθημερινής ζωής των Ελλήνων της περιοχής.
Ο Σολάχωβ είναι ένας από τους πρωτεργάτες της πραγματοποίησης του προγράμματος της ελληνομάθειας στη Ρωσία και του θεσμού της αδελφοποίησης σχολείων της Ρωσίας και της Ελλάδας.
«Η αδελφοποίηση των σχολείων μας, βοηθάει πάρα πολύ στην ελληνομάθεια των παιδιών μας», τόνισε ο πρόεδρος Ελληνικού Κέντρου του Γκελεντζίκ.
Στο πλαίσιο της περιοδείας του ο Νίκος Δένδιας θα συναντηθεί στην Ανάπα με τον πρόεδρο του τοπικού Συλλόγου Ποντίων και διεκεκριμένου οινοποιού, “τσάρου του κρασιού”, στη Μαύρη Θάλασσα Βαλέριου Ασλανίδη, μια εμβληματική φυσιογνωμία του ποντιακού ελληνισμού της Μαύρης Θάλασσας και γενικότερα της Ρωσίας.
«Είναι μεγάλο γεγονός για όλους μας, η επίσκεψη του επικεφαλής του ΥΠΕΞ της Ελλάδας», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Ασλανίδης, για να συμπληρώσει: «Είναι ανάγκη, η Ελλάδα να στηρίξει τις εστίες του απανταχού Ελληνισμού, ειδικά στη Ρωσία, χώρα, όπου οι Έλληνες στο διάβα των τελευταίων διακόσιων χρόνων δημιούργησαν και άφησαν τα ίχνη τους σε όλους τομείς. Εμείς, από τη πλευρά μας, θέλουμε απλά να είμαστε κοντά, γιατί αν και πολίτες της Ρωσίας, τα βλέμματά μας πάντα είναι στραμένα στην Ελλάδα».
Ο Βαλέριος Ασλανίδης μίλησε ακόμη για εμφανή σημάδια αναγέννησης των ελληνικών κοινοτήτων στις παράλιες της Μαύρης Θάλασσας της Νότιας Ρωσίας, με πρώτο αυτό της εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού.
«Τα παιδιά μας και οι νέοι πλέον μιλούν πλέον εκτός την ποντιακή γλώσσα , νεοελληνικά, και αυτό μας δίνει την μεγαλύτερη πεποίθηση, ότι κρατάμε την εθνική μας ταυτότητα – είμαστε Έλληνες και ομιλούμε ελληνικά».
«Εστω μακριά από την Ελλάδα, κρατάμε δυνατά και με περηφάνια τα ηνία του Ελληνισμού εδώ, στην Μαύρη θάλασσα!», τόνισε και όπως έκανε γνωστό με αφορμή την επίσκεψη του κ. Δένδια, «τα παιδιά μας από το μουσικό-χορευτικό συγκρότημα ετοίμασαν ένα μικρό πρόγραμμα για τον έλληνα υπουργό και από τώρα ζήτησαν από μένα να μεσολαβήσω να βγουν φωτογραφίες μαζί του!».