Στις εργασίες της συνόδου COP27 στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου συμμετείχε την Τρίτη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης λαμβάνοντας μέρος στην εκδήλωση υψηλού επιπέδου για την πρωτοβουλία της Κύπρου και της Αιγύπτου όσον αφορά τον συντονισμό δράσεων κατά της κλιματικής αλλαγής στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή και συμπροεδρεύοντας σε στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου για την ασφαλή πρόσβαση στο νερό.
Επιπλέον, στο περιθώριο της διάσκεψης, ο Πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον ειδικό απεσταλμένο του προέδρου των ΗΠΑ για το κλίμα Τζον Κέρι, με τον οποίο συζήτησαν τη συνεργασία Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών σε θέματα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και για την επίτευξη του στόχου περί μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών έως το 2050.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον Κέρι, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και ο οποίος το 2004 ήταν ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για την προεδρία, για την προετοιμασία της διοργάνωσης της Διεθνούς Διάσκεψης «Our Ocean Conference» το 2024 στην Ελλάδα, αλλά και για τη στήριξη της χώρας μας στην πρωτοβουλία «Green Shipping Challenge» των ΗΠΑ και της Νορβηγίας, η οποία ανακοινώθηκε κατά την COP27 και έχει στόχο την ενθάρρυνση κυβερνήσεων, λιμένων και ναυτιλιακών εταιρειών να προχωρήσουν με συγκεκριμένα βήματα στην απανθρακοποίηση του ναυτιλιακού τομέα, το αργότερο έως το 2050.
Χαιρέτισε, δε, τις πρωτοβουλίες των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος της ναυτιλίας, τονίζοντας τον κομβικό ρόλο της ελληνόκτητης ποντοπόρου ναυτιλίας -της μεγαλύτερης στον κόσμο- για την επιτυχία οποιουδήποτε στόχου ανάπτυξης βιώσιμων λύσεων στον τομέα.
Ακόμη, ο Πρωθυπουργός ενημέρωσε τον συνομιλητή του για τις πρωτοβουλίες της Αθήνας ως προς τη διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων ενέργειας και για τη μετατροπή της χώρας μας σε κόμβο μεταφοράς ενέργειας που συνδέει την Αφρική και την ανατολική Μεσόγειο με την ανατολική Ευρώπη.
Νωρίτερα, ο Πρωθυπουργός έλαβε μέρος με τον πρόεδρο της Αιγύπτου και οικοδεσπότη της συνόδου COP27 Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη στην εκδήλωση υψηλού επιπέδου για την Πρωτοβουλία της Κύπρου και της Αιγύπτου «Coordinating Climate Change Actions in the Eastern Mediterranean & Middle East».
Στην παρέμβασή του, ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας και του συντονισμού για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στην ανατολική Μεσόγειο, με έμφαση στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις και στη διαχείριση φυσικών καταστροφών.
«Είναι ανάγκη να συνεργαστούμε περαιτέρω όσον αφορά την ενεργειακή διασύνδεση. Πρόκειται για ζήτημα που έχει εξέχουσα σημασία για εμάς. Φυσικά εξετάζουμε, με τον πρόεδρο Σίσι, να αναπτύξουμε μια νέα, σημαντική διασύνδεση μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου, ώστε να είμαστε σε θέση να μεταφέρουμε φθηνή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές -που θα παράγεται σε αυτό το μέρος του κόσμου- όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις ευρωπαϊκές αγορές που αποζητούν πιο φθηνή ενέργεια που προέρχεται από ΑΠΕ», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.
Αναφερόμενος στις προκλήσεις που προκαλεί η κλιματική κρίση στο πεδίο της πολιτικής προστασίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στάθηκε στην ανάγκη διεύρυνσης των διακρατικών συνεργασιών.
«Ολοι αντιμετωπίζουμε καταστροφικά καιρικά φαινόμενα. Κάποιοι από μας αντιμετωπίζουμε συχνότερα πυρκαγιές, άλλοι μπορεί να αντιμετωπίζουν περισσότερες πλημμύρες. Και είναι σχετικά εύκολο και αποτελεσματικό να συνεργαζόμαστε όσον αφορά το να μοιραζόμαστε πόρους στον τομέα της πολιτικής προστασίας. Για παράδειγμα, στις δασικές πυρκαγιές που βιώσαμε αυτό το καλοκαίρι -ευτυχώς ήταν πολύ λιγότερο καταστροφικές από τις φωτιές του προηγούμενου καλοκαιριού- η Ιορδανία αντέδρασε πολύ γρήγορα και μας έστειλε ένα ελικόπτερο. Το ίδιο κάναμε με το Ισραήλ και το αντίστροφο. Θα παρότρυνα λοιπόν την ομάδα να εξετάσει τη δυνατότητα μιας πιο στενής συνεργασίας στον τομέα της πολιτικής προστασίας», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Το κάνουμε αυτό σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης και πιστεύω ότι θα ήταν ένα πολύ καλό μήνυμα για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό RescEU να συμμαχήσει με χώρες στην περιοχή για να υπάρξουν κι άλλοι πόροι κοινής χρήσης, για να μπορούμε να ανταποκριθούμε σε συμβάντα που ξέρουμε ότι θα είναι όλο και πιθανότερα», προσέθεσε ο Πρωθυπουργός.
Η εν λόγω πρωτοβουλία ανακοινώθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία το 2018 και υποστηρίχθηκε εξ αρχής από την Ελλάδα. Οδήγησε στην κατάρτιση «Πλαισίου Πολιτικών και Μέτρων για την Κλιματική Κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή», το οποίο περιλαμβάνει έξι αλληλοϋποστηριζόμενους πυλώνες δράσεων. Στόχος της η κατάρτιση Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης από τις χώρες της περιοχής, το οποίο θα εδράζεται στους έξι αυτούς πυλώνες.
Τέλος, στο πλαίσιο των εργασιών της COP27, ο Πρωθυπουργός συμπροήδρευσε, μαζί με τον Πρόεδρο της Σενεγάλης και Προεδρεύοντα στην Αφρικανική Ενωση, Μακί Σαλ, στη στρογγυλή τράπεζα υψηλού επιπέδου για την ασφαλή και απρόσκοπτη πρόσβαση στο νερό.
Στις τοποθετήσεις του, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η περιορισμένη πρόσβαση στο καθαρό νερό και οι ξηρασίες συνδέονται άρρηκτα με την κλιματική αλλαγή και επηρεάζουν μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, προσθέτοντας πως τα φαινόμενα αυτά αγγίζουν ολόκληρη η Μεσογειακή λεκάνη. Τόνισε ότι οι ξηρασίες αποτελούν μία πολυεπίπεδη πρόκληση που συμβάλλει σε μεταναστευτικές ροές και μετακινήσεις πληθυσμών και επισήμανε την ανάγκη να υλοποιηθούν συνεργασίες και κοινές πρωτοβουλίες για την αποτελεσματική διαχείριση υδάτινων πόρων.
«Χωρίς ενεργειακή ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει ενεργειακή μετάβαση»
Αναυλτικά η παρέμβαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο πλαίσιο της συνόδου της 27ης Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP27):
«Αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι,
Συναντιόμαστε σήμερα στο Σαρμ ελ Σέιχ εν μέσω μιας οξείας ενεργειακής κρίσης, η οποία πυροδοτήθηκε από τον απρόκλητο πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.
Θα ήθελα σήμερα να σας μιλήσω ως ένας “ριζοσπάστης ρεαλιστής”. Ριζοσπάστης διότι πιστεύω ιδιαίτερα στην ενεργειακή μετάβαση. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Είναι αναπόφευκτη. Η ενεργειακή μετάβαση δεν αφορά μόνο την άμβλυνση των κινδύνων, συνιστά μία ευκαιρία. Και είναι μία στρατηγική αναγκαιότητα.
Η παραγωγή ενέργειας με περιορισμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σημαίνει ενεργειακή ασφάλεια. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Ουδείς μπορεί να “κλείσει τον διακόπτη” της αιολικής και της ηλιακής μας ενέργειας.
Αλλά αυτή η ενεργειακή μετάβαση θα μάς επιτρέψει επίσης να επαναπροσδιορίσουμε το οικονομικό μοντέλο της Ελλάδας. Επί δεκαετίες είμασταν καθαρός εισαγωγέας ενέργειας. Τα εμπορικά μας ισοζύγια και η ανταγωνιστικότητά μας έχουν πληγεί. Αυτό αλλάζει.
Η μελλοντική μας ανταγωνιστικότητα θα βασίζεται στους άφθονους αιολικούς και ηλιακούς πόρους. Η Ελλάδα είναι ήδη πρωτοπόρος σε ό,τι αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Σχεδόν το ήμισυ της ηλεκτρικής μας ενέργειας προέρχεται σήμερα από τον άνεμο, τον ήλιο και το νερό.
Εχουμε εγκατεστημένη ισχύ από αιολική και ηλιακή ενέργεια που υπερβαίνει τα 10 GW. Και βρισκόμαστε μεταξύ των δέκα κορυφαίων χωρών στην παγκόσμια κατάταξη όσον αφορά τη διείσδυση της αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Τον προηγούμενο μήνα πετύχαμε ένα σημαντικό ορόσημο όταν, για πέντε ώρες, μια ηλιόλουστη μέρα του Οκτωβρίου με ανέμους, η ηλιακή και αιολική ενέργεια κάλυψαν το 100% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια.
Εν τω μεταξύ, η κατανάλωση άνθρακα μειώθηκε κατά σχεδόν 80% σε λιγότερο από 10 χρόνια. Η ενέργεια που καταναλώνουμε σήμερα εκπέμπει 30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σύγκριση με το 2005.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Μόλις ψηφίσαμε τον πρώτο Κλιματικό Νόμο και δεσμευτήκαμε να πετύχουμε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2050. Θέλουμε να διπλασιάσουμε την παραγωγική δυνατότητα των μονάδων ΑΠΕ μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Θέλουμε να γίνουμε καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στην υπόλοιπη Ευρώπη. Θέλουμε να συμβάλλουμε στη μεταφορά ενέργειας και υδρογόνου από τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη.
Συζητάμε με την Αίγυπτο για την κατασκευή καλωδίου 3 GW για τη μεταφορά φτηνής ηλεκτρικής ενέργειας από τη βόρειο Αφρική στην Ευρώπη, που θα παράγεται από τον ήλιο.
Στόχος μας είναι να βρεθούμε στο κέντρο ενός νέου διαδρόμου που θα επαναχαράξει τον ενεργειακό χάρτη στην Ευρώπη.
Αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να διαχειριστούμε και τη σημερινή κρίση. Χωρίς ενεργειακή ασφάλεια δεν υπάρχει ενεργειακή μετάβαση. Οπως πολλές άλλες χώρες, πρέπει προσωρινά να αυξήσουμε την παραγωγή λιγνίτη. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εισάγουμε περισσότερο Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο. Και επενδύουμε σε υποδομές φυσικού αερίου, ώστε να ενισχύσουμε την ενεργειακή ασφάλειά μας και αυτή των γειτόνων μας.
Παράλληλα, θα πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τους πολίτες μας ώστε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της σοβαρής κρίσης που σχετίζεται με το κόστος διαβίωσης.
Προσωπικά, δεν βλέπω κάποια αντίφαση ανάμεσα στη διασφάλιση του παρόντος και την επένδυση στο μέλλον. Οι πολίτες μας δεν θα μας στηρίξουν σε διαφορετική περίπτωση.
Για τον λόγο αυτό χρειαζόμαστε ριζοσπαστισμό και ρεαλισμό. Πιστεύω ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός. Αυτό είναι το μήνυμά μου σήμερα.
Σας ευχαριστώ πολύ».