Είχε πολλές ιστορίες δόξας να διηγηθεί ο Ολυμπιακός. Των Ανδριανόπουλων. Του «Θρύλου» των 50s. Της ομαδάρας του Μπούκοβι. Της χρυσής εποχής του Γουλανδρή. Των τεσσάρων σερί τίτλων του Νταϊφά. Των «αυτοκρατοριών» του Κόκκαλη και του Μαρινάκη, που σάρωσαν 32 εγχώριους τίτλους από το 1997 μέχρι σήμερα. Αλλά αυτή της 29ης Μαΐου 2024 ονειρευόταν να τη γράψει εδώ και 65 χρόνια: από τον πρώτο του ευρωπαϊκό αγώνα, στις 13 Σεπτεμβρίου 1959 εναντίον της Μίλαν (2-2).
Πλέον, 356 ματς μετά, το όνειρο της πρώτης ευρωπαϊκής κούπας στην Ελλάδα έγινε πραγματικότητα. Οι φωτογραφίες του αρχηγού της ομάδας, Κώστα Φορτούνη, που σηκώνει το τρόπαιο στον ουρανό της Νέας Φιλαδέλφειας, και του αρχισκόρερ της διοργάνωσης, Αγιούμπ Ελ Κααμπί, που πετυχαίνει το «χρυσό» γκολ με μια απίθανη βουτιά στη δύση της παράτασης -αλήθεια, πώς το έκανε;- είναι από χθες οι πιο εμβληματικές εικόνες στην 99χρονη ιστορία του Ολυμπιακού. Μέχρι τις επόμενες.
Οι οπαδοί που βίωσαν αυτόν τον άθλο θα διηγούνται στις επόμενες γενιές την απίστευτη ιστορία ενός προπονητή από τη Χώρα των Βάσκων, ο οποίος στα 63 του βγήκε από την Ισπανία για πρώτη φορά, για να αναλάβει -καταμεσής της σεζόν- μια ομάδα πληγωμένη, χωρίς ελπίδα, που μέσα σε λίγους μήνες είχε αλλάξει δυο προπονητές, δυο τεχνικούς διευθυντές και αρκετούς παίκτες, και κατάφερε να την οδηγήσει στον παράδεισο. Λέμε συχνά ότι στο ποδόσφαιρο, τους τίτλους τους κερδίζουν ή τους χάνουν οι παίκτες. Ο Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ μας υποχρεώνει να το ξανασκεφτούμε.
Οταν αφίχθη στον Πειραιά, στα μέσα Φεβρουαρίου, οι «ερυθρόλευκοι» είχαν αποκλειστεί από το Κύπελλο Ελλάδας, είχαν μείνει απελπιστικά πίσω στη διεκδίκηση του τίτλου στο πρωτάθλημα, και ούτε ο πιο αισιόδοξος υποστηρικτής τους δεν θα στοιχημάτιζε ότι η ομάδα θα προχωρούσε μακριά στην Ευρώπη. Η περίοδος των μεταγραφών είχε τελειώσει – δεν θα έρχονταν ενισχύσεις μέσα στη σεζόν. Η ταπείνωση (1-4) του Ολυμπιακού από τη Μακάμπι Τελ Αβίβ στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» έμοιαζε με χαριστική βολή. Τη μέρα εκείνη το ημερολόγιο έγραφε 7 Μαρτίου. Αν κάποιος έλεγε ότι στις 29 Μαΐου, οι ίδιοι ποδοσφαιριστές θα έπαιζαν στον τελικό του Κόνφερενς Λιγκ και θα τον κέρδιζαν, θα τον περνούσαν για τρελό.
Πώς κατόρθωσε να αλλάξει τη μοίρα του εφετινού Ολυμπιακού σε χρόνο – ρεκόρ και να γίνει σύνθημα στα χείλη των οπαδών του; Θύμισε στους παίκτες του την αξία του απλού. Αυτή ήταν, ανέκαθεν, η φιλοσοφία του: «Στο ποδόσφαιρο, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να παίζεις όσο πιο απλά μπορείς. Οταν παίζεις απλά, είναι πιο δύσκολο να κάνεις λάθη». Ούτε περίπλοκα συστήματα, ούτε εξεζητημένες τακτικές, ούτε τίποτα. Ενα σχέδιο που όλοι μπορούν να κατανοήσουν, ένα σωστό man management -πάντα έβρισκε τρόπους να παίρνει το «κάτι παραπάνω» από τους ποδοσφαιριστές του-, πειθαρχία και μερικές δόσεις αυτοπεποίθησης. Το 6-1 επί της Μακάμπι, στις 13 Μαρτίου, γύρισε τον διακόπτη.
Ο Μεντιλίμπαρ το έχει ξανακάνει. Ανέλαβε τη Σεβίλλη τον Μάρτιο του 2023, τη χειρότερη στιγμή της ιστορίας της (είχε φτάσει στο σημείο να κινδυνεύει με υποβιβασμό), και την οδήγησε στην κατάκτηση του Γιουρόπα Λιγκ. «Ολα διορθώνονται», είχε πει στη διοίκηση του ισπανικού συλλόγου όταν τον κάλεσε να σώσει την ομάδα από την καταστροφή, προσφέροντάς του συμβόλαιο συνεργασίας λίγων μηνών. Ηταν η μόλις δεύτερη χρονιά του στην Ευρώπη, στα 30 χρόνια της καριέρας του. Η τρίτη ήταν η εφετινή. Ευτυχώς για τον Ολυμπιακό, η Σεβίλλη έκανε το λάθος να τον απολύσει, τον περασμένο Οκτώβριο, επειδή τα πρώτα αποτελέσματα της νέας σεζόν (2023-2024) δεν ήταν τα αναμενόμενα. Για να βρεις μια χρυσή λίρα στον δρόμο, πρέπει κάποιος να τη χάσει.
Είναι σκληρός, φωνακλάς, αθυρόστομος και δεν μιλάει Αγγλικά (παρότι η σύζυγός του είναι καθηγήτρια ξένων γλωσσών). Είναι και κάπως… ντεμοντέ. Απεχθάνεται την τεχνολογία και τα data της στατιστικής, που έχουν κατακυριεύσει το σπορ. Οπως συνηθίζει να λέει, «όλο για νούμερα μιλάμε, και ελάχιστα για ποδόσφαιρο». Αλλά είναι και ευθύς, ειλικρινής και δίκαιος. Ενδιαφέρεται για τους παίκτες του, τους προστατεύει, τους συμβουλεύει. Εχει έναν χαρακτήρα που τους κερδίζει.
«Ο Μεντιλόπουλος είναι ήδη ιστορία για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο», γράφει η Marca για τον Μεντιλίμπαρ. Δυο διαδοχικούς ευρωπαϊκούς τίτλους με δυο διαφορετικές ομάδες είχε κατακτήσει μόνον ο Ράφα Μπενίτεθ: το Κύπελλο UEFA με τη Βαλένθια (2004) και το Τσάμπιονς Λιγκ με τη Λίβερπουλ (2005). Σχεδόν πάντα εργαζόταν σε ομάδες που πάλευαν για να αποφύγουν τον υποβιβασμό. Εστω αργά, κατάφερε να κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση. Και το χθεσινό του παράσημο είναι πιο αστραφτερό από το περσινό. Γιατί ο Ολυμπιακός του έγινε η πρώτη ομάδα εκτός των Big-5 πρωταθλημάτων που θριάμβευσε σε διοργάνωση της UEFA μετά το 2011, τότε που η Πόρτο είχε κατακτήσει το Γιουρόπα Λιγκ.
Φαίνεται πως ο Ολυμπιακός βρήκε τον αρχιτέκτονα που θα σχεδιάσει τις επόμενες επιτυχίες του. Αλλά και ο Μεντιλίμπαρ, ένα σύλλογο που μπορεί να υπηρετήσει τις φιλοδοξίες του. Για πρώτη φορά στην καριέρα του δέχτηκε να υπογράψει νέο συμβόλαιο χωρίς να περιμένει το τέλος της σεζόν.