Η ανάθεση της διοργάνωσης του εφετινού Κυπέλλου Εθνών Αφρικής στην Ακτή Ελεφαντοστού, το 2014, είχε προκαλέσει έκπληξη και απορίες. Μέχρι το 2011 η χώρα βίωνε αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και εμφύλιο σπαραγμό. Ανασφάλεια, αβεβαιότητα, μολυσματικές ασθένειες και ανείπωτη φτώχεια. Πώς θα μπορούσε να φιλοξενήσει το σπουδαιότερο ποδοσφαιρικό γεγονός της «Μαύρης Ηπείρου» με 24 ομάδες και 52 αγώνες, διάρκειας ενός μηνός;
Κι όμως, η πρώην γαλλική αποικία είναι έτοιμη για το 34ο Κόπα Αφρικα, το πρώτο που το κόστος του θα ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο δολάρια (περίπου 910 εκατ. ευρώ). Για τις ανάγκες της διοργάνωσης κατασκευάστηκαν τέσσερα στάδια, νέοι αυτοκινητόδρομοι, νοσοκομεία και ένα αεροδρόμιο στην Αμπιτζάν, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Εκεί θα διεξαχθεί, το βράδυ του Σαββάτου (13/1), και το ματς της πρεμιέρας του τουρνουά. Η εθνική ομάδα της Ακτής Ελεφαντοστού θα αναμετρηθεί με την αντίστοιχη της Γουϊνέας – Μπισάου στο νεόδμητο γήπεδο των 60.000 θέσεων «Αλασάν Ουαταρά», το οποίο φέρει το όνομα του προέδρου της χώρας.
Τα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ακτή Ελεφαντοστού θυμίζουν -σε πολύ μικρότερη κλίμακα- τον κατασκευαστικό οργασμό στο Κατάρ πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022. Μόνο που, το εμιράτο του Περσικού Κόλπου είναι πάμπλουτο. Ενώ στην αφρικανική χώρα, σχεδόν ο μισός πληθυσμός ζει κάτω από το όριο της φτώχειας – η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι 3 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ακτή Ελεφαντοστού διαβιώνουν με δυο ευρώ την ημέρα (1,70 στερλίνες). Πού βρέθηκαν και πώς ξοδεύτηκαν τόσα χρήματα για ένα ποδοσφαιρικό τουρνουά;
«Αυτή η επένδυση δεν έγινε μόνο για το Κύπελλο Εθνών Αφρικής», τονίζει ο πρόεδρος της τοπικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Ιντρις Ντιαλό. «Οι δρόμοι και τα νοσοκομεία θα μείνουν στη χώρα και θα εξυπηρετούν τους κατοίκους της». Και πάλι. Θα ήταν αδύνατο για την κυβέρνηση της Ακτή Ελεφαντοστού να διαθέσει τέτοια ποσά, αν δεν υπήρχε ένας… χρυσός χορηγός. Η Κίνα.
Το στάδιο «Αλασάν Ουαταρά», το οποίο θα φιλοξενήσει και τον τελικό της διοργάνωσης, είναι «δώρο» του κινέζου Προέδρου, Σι Τζινπίνγκ. «Για να επισφραγιστεί η σχέση φιλίας μεταξύ των δυο χωρών», εξηγούν ιβοριανοί αξιωματούχοι. Το προδίδει και η αρχιτεκτονική του. Μοιάζει με τη «Φωλιά του Πουλιού», που φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου (2008). Αλλά και το γήπεδο στην παραθαλάσσια πόλη, Σαν-Πέντρο, είναι «δώρο» της Κίνας. Που χρηματοδότησε και πολλές από τις υποδομές: αυτοκινητόδρομους, γέφυρες και τη σήραγγα στην Αμπιτζάν, που εγκαινιάστηκε μόλις την περασμένη Τετάρτη, παρουσία πολλών υπουργών (του χρόνου θα διεξαχθούν εκλογές στη χώρα).
Η γενναιοδωρία των Κινέζων προς τους Ιβοριανούς αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής που εφαρμόζουν εδώ και αρκετά χρόνια, γνωστής ως «διπλωματία των σταδίων». Εχουν χρηματοδοτήσει την κατασκευή δεκάδων αθλητικών εγκαταστάσεων σε περισσότερες από 30 αφρικανικές χώρες, με στόχο να ενισχύσουν την πολιτική τους επιρροή στην ήπειρο και να τονώσουν τις εμπορικές τους συναλλαγές. Το 2016, όταν έμπαιναν τα θεμέλια του σταδίου «Ουαταρά», η αξία των κινεζικών εξαγωγών στην Ακτή Ελεφαντοστού ήταν 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Σήμερα, ανέρχεται στα 3,2 δισεκατομμύρια. Στην ίδια χρονική περίοδο, οι εισαγωγές επταπλασιάστηκαν.
Ενα μέρος των δαπανών για την κατασκευή των σταδίων πληρώθηκε από γαλλικό πετρελαϊκό κολοσσό. Που, προφανώς, είχε τους λόγους του να βοηθήσει την Ακτή Ελεφαντοστού στη διοργάνωση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής.
Ολη η χώρα είναι γεμάτη από πόστερ που γράφουν «Akwaba» (το «καλώς ήρθατε» στην τοπική γλώσσα), και από αφίσες με τη φωτογραφία του Προέδρου Ουαταρά. Οπως εκτιμάται, τους αγώνες θα παρακολουθήσουν, στο σύνολο, πάνω από ένα εκατομμύριο θεατές. Και θα τους μεταδώσουν μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα σε όλο τον Κόσμο, ακολουθώντας τα ίχνη αρκετών σούπερ-σταρ των γηπέδων που θα αγωνιστούν με τις εθνικές τους ομάδες. Οπως ο Μοχάμεντ Σαλάχ, ο Ασράφ Χακίμι, ο Βίκτορ Οσιμεν, ο Σόφιαν Αμραμπατ και ο Ριάντ Μαχρέζ.
Οι Ιβοριανοί δεν κρύβουν τη φιλοδοξία τους, η επιτυχία του τουρνουά να αποτελέσει αφετηρία για τη δημιουργία μιας κοινοπραξίας πολλών αφρικανικών κρατών, τα οποία θα διεκδικήσουν τη συνδιοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2038.