– «Κόουτς, τι έχει συμβεί; Τι δεν πάει καλά;».
– «Τι δεν πάει καλά;»…
Αυτός ο μίνι διάλογος Δημήτρη Μελισσανίδη – Μιγκέλ Καρντόσο, τα μεσάνυχτα στα αποδυτήρια της ΑΕΚ, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής. Ο διοικητικός ηγέτης της «Ενωσης» πήγε να ζητήσει εξηγήσεις για το νέο «φιάσκο», έτοιμος να ακούσει κάθε πιθανή δικαιολογία. Το μόνο που δεν περίμενε από τον προπονητή, ήταν να κάνει πως δεν βλέπει τα χάλια της ομάδας του. Ή -ακόμη χειρότερα- να μην τα βλέπει στ’ αλήθεια.
Ο Καρντόσο αποχωρεί από την ΑΕΚ μόλις 90 μέρες μετά την πρόσληψή του. Πρόλαβε να την καθοδηγήσει σε τέσσερα επίσημα ματς, όλα κι όλα, εκ των οποίων κέρδισε μόνον ένα. Με το 1-3 του πρώτου αγώνα κόντρα στην Τράμπζονσπορ, την περασμένη εβδομάδα στο ΟΑΚΑ, ο «Δικέφαλος» έχασε -εκτός θεαματικού απροόπτου- την πρόκριση στους ομίλους του Europa League. Λίγα 24ωρα αργότερα, το βράδυ της Κυριακής, ηττήθηκε σε πρεμιέρα πρωταθλήματος για πρώτη φορά μετά τη «μαύρη» σεζόν του υποβιβασμού. Από την Ξάνθη (1-2), που στις 28 προηγούμενες αναμετρήσεις τους στην Αθήνα δεν είχε καταφέρει, ποτέ, να τον νικήσει.
Ο Πορτογάλος είχε υποσχεθεί να μεταμορφώσει την κυνική, αντιτουριστική ΑΕΚ του Μανόλο Χιμένεθ σε μια επιθετική, θεαματική ομάδα. Αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Ο Μελισσανίδης ήταν αποφασισμένος να του δώσει πίστωση χρόνου και να του συγχωρήσει τα άσχημα αποτελέσματα, που κάθε τέτοια προσπάθεια συνεπάγεται. Αρκεί να έβλεπε μια κάποια πρόοδο. Η ΑΕΚ, όμως, εμφανιζόταν χειρότερη, από παιχνίδι σε παιχνίδι. Ο Καρντόσο δεν είχε Plan B, και επέμενε σε ένα σχέδιο που -ήταν φανερό- οι παίκτες του δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν. Επιπλέον, τα πλάνα του δεν «χωρούσαν» τον πιο χαρισματικό ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ: τον Μάρκο Λιβάγια.
Στο πρώτο επίσημο ματς της σεζόν, στην Κραϊόβα, τον άφησε στον πάγκο. Επρεπε να τραυματιστεί ο Κλωναρίδης, για να τον βάλει μέσα. Κι όταν τον πέρασε στον αγώνα, ως αλλαγή, ο Κροάτης τον εξέθεσε. Με ένα γκολ και μια ασίστ, «καθάρισε» το παιχνίδι: το ένα και μοναδικό που κέρδισε (2-0) η ΑΕΚ επί των ημερών του πορτογάλου προπονητή. Στη ρεβάνς με τους Ρουμάνους, ο Λιβάγια (που δεν ήταν χειρότερος από τους συμπαίκτες του) αντικαταστάθηκε στο 58′. Εναντίον της Τράμπζονσπορ σκόραρε το γκολ της ομάδας του. Αλλά χθες, ο Καρντόσο τον άφησε, πάλι, εκτός ενδεκάδας. Ο καυγάς Λιβάγια – Καρντόζο (μετά τη δεύτερη αναμέτρηση με την Κραϊόβα) ήταν η αρχή του τέλους του προπονητή. Ο παίκτης τα έβαλε μαζί του, επειδή είχε καταλάβει ότι ο προϊστάμενός του… μετρούσε μέρες στα Σπάτα.
Σε τέσσερα ματς, είναι ζήτημα αν η ΑΕΚ έπαιξε ένα υποφερτό 45λεπτο. Ο Πορτογάλος, όμως, στις συνεντεύξεις Τύπου τα παρουσίαζε όλα ωραία και καλά. Ηταν ο μόνος που έβλεπε την ομάδα να βελτιώνεται. Αυτή, ακριβώς, είναι η στιγμή που ένας προπονητής πρέπει να πηγαίνει. Γιατί είναι αδύνατο να διορθώσει κάτι που πιστεύει πως λειτουργεί σωστά. Ακόμη και χθες, μετά το ιστορικό «στραπάτσο», ήταν… στον κόσμο του. Οταν ο ρεπόρτερ του Novasports, που βρισκόταν στον αγωνιστικό χώρο του ΟΑΚΑ, του ζήτησε να σχολιάσει τις έντονες αποδοκιμασίες της εξέδρας εναντίον του, εκείνος προτίμησε να προσβάλει τη νοημοσύνη όσων είχαν παρακολουθήσει το ματς: «Νομίζω πως όταν μείναμε με 10 παίκτες, το παιχνίδι έγινε δύσκολο. Μέχρι τότε είχαμε πλήρη έλεγχο. Μετά προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε τον έλεγχο. Αν δεν κάνω λάθος, μετά την κόκκινη η Ξάνθη είχε δύο σουτ, τα γκολ που δεχθήκαμε. Αν σκεφτούμε ότι είχαμε το ματς της Πέμπτης και παίξαμε με παίκτη λιγότερο, είχαμε τις φάσεις αλλά, δυστυχώς, δεχθήκαμε τα γκολ».
Ο Πορτογάλος έφυγε νύχτα. Στην κυριολεξία. Ηταν περασμένες 2 τα ξημερώματα, όταν πείστηκε ότι δεν κινδυνεύει από τους εξαγριωμένους οπαδούς της ΑΕΚ, που είχαν αποχωρήσει. Μαζί του απολύθηκε (και, ταυτοχρόνως, παραιτήθηκε) ο Νίκος Λυμπερόπουλος. Ο τεχνικός διευθυντής της ΑΕΚ, που είχε εισηγηθεί την πρόσληψή του. Αυτό που τον «τράβηξε» στο βιογραφικό του Καρντόσο ήταν το ότι, τη σεζόν 2017-2018, είχε οδηγήσει τη Ρίο Αβε στην πέμπτη θέση του πορτογαλικού πρωταθλήματος – την ψηλότερη που κατέκτησε, ποτέ. Σε ένα… ρεσιτάλ αφέλειας, αγνόησε το «πριν» και το «μετά».
Πριν, δεν είχε ξαναδουλέψει ως πρώτος προπονητής. Μετά, δεν στέριωσε πουθενά. Στη γαλλική Ναντ δεν έκλεισε ούτε τέσσερις μήνες. Το ίδιο και στην ισπανική Θέλτα. Την ανέλαβε στις 12 Νοεμβρίου 2018 και απομακρύνθηκε στις 3 του περασμένου Μαρτίου. Πλέον, ο Καρντόσο μετρά τρεις απολύσεις μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, σε τρεις διαφορετικές χώρες – μπορεί να είναι και πανευρωπαϊκό ρεκόρ.
Ο Πορτογάλος είχε τη φήμη του προπονητή που του αρέσει το θεαματικό ποδόσφαιρο. Η ΑΕΚ, που του χρόνου τέτοιο καιρό θα ετοιμάζεται να μπει στο καινούργιο της γήπεδο, ήθελε να γίνει πιο ελκυστική στα μάτια των οπαδών της. Κατανοητό. Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν συνέχισε τη συνεργασία της με τον Μανόλο Χιμένεθ – δεν είχε κανένα άλλο παράπονο από ‘κείνον. Το λάθος της ήταν -και σε αυτό δεν φταίει μόνον ο Λυμπερόπουλος- ότι πίστεψε πως θα μπορούσε να το πετύχει χωρίς να ξοδέψει πολλά χρήματα. Προσλαμβάνοντας, απλώς, έναν (επίσης χαμηλού κόστους) τεχνικό, που είχε τη «συνταγή». Δεν γίνονται αυτά.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ανάπτυξη του παιχνιδιού από την άμυνα με κοντινές, γρήγορες πάσες. Την εφαρμόζουν η Μάντσεστερ Σίτι και η Λίβερπουλ. Με μεγάλη επιτυχία, αλλά και με αμυντικούς που κοστίζουν -ο κάθε ένας τους- όσο ολόκληρος ο ακριβότερος ελληνικός σύλλογος. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι ο Καρντόσο είναι ο τρίτος καλύτερος προπονητής του Κόσμου, πίσω από τον Γκουαρντιόλα και τον Κλοπ, ήταν αδύνατον να κάνει αυτό το «build-up» από πίσω, με τον Σβάρνα, τον Οικονόμου και τον Βράνιες (με όλο τον σεβασμό στους τρεις καλούς ποδοσφαιριστές).
Ασφαλώς και είχε μοιραστεί τη φιλοσοφία του με την ΑΕΚ – άλλωστε τις περισσότερες από τις προθέσεις του τις είχε αναλύσει δημοσίως. Το ότι κανείς δεν τον ρώτησε «με ποιούς παίκτες θα τα κάνεις όλα αυτά;» οφείλεται, προφανώς, στην ανάγκη των ανθρώπων να πιστεύουν ό,τι τους αρέσει να ακούν.
Παρά το διετές του συμβόλαιο, ο Καρντόσο δεν συμπλήρωσε τέσσερις μήνες δουλειάς ούτε στην Ελλάδα. Η ΑΕΚ θα αλλάξει προπονητή για έβδομη φορά μετά τη σεζόν 2015-2016, που επέστρεψε στη Σούπερ Λιγκ. Αλλά είναι φανερό, πλέον, πως έχει ανάγκη από περισσότερους Λιβάγια. Οχι από άλλους Καρντόσο.