Σημαιοστολισμένα πολεμικά πλοία στον κόλπο της Σμύρνης, ένα λαμπρό γεγονός για την τοπική κοινωνία | ΜΜΑ
Επικαιρότητα

Σμύρνη 1900-1922: Το τέλος μιας κοσμοπολίτικης μητρόπολης

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την Καταστροφή, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών προβάλλεται το Σάββατο 19 Μαρτίου το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού, το οποίο μέσα από νέο υλικό που βρέθηκε σε αρχεία των ΗΠΑ και της Ευρώπης, παρουσιάζει την ιστορία της Σμύρνης από μια διαφορετική οπτική
Protagon Team

Πώς ήταν η Σμύρνη στις αρχές του 20ού αιώνα; Πώς ζούσαν οι Ελληνες δίπλα στις άλλες κοινότητες; Γιατί ήταν τόσο μοναδικό αυτό το κοσμοπολίτικο λιμάνι της Μεσογείου που ακόμη και σήμερα συνδέεται στη μνήμη μας με τη χαρά της ζωής για τα καλά χρόνια και τους θρήνους για την Καταστροφή που ήρθε ξαφνικά τον Σεπτέμβριο του 1922;

Εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία, μοναδικό οπτικό υλικό από την πιο κοσμοπολίτικη πόλη της Ανατολής, επιστρέφουν στο φως έπειτα από τέσσερα χρόνια έρευνας στην Αμερική και την Ευρώπη.

Το ντοκιμαντέρ «Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900-1922» της βραβευμένης Μαρίας Ηλιού (στην ελληνική και αγγλική γλώσσα) προβάλλεται το Σάββατο 19 Μαρτίου στις 8:00 το βράδυ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ιππήλατο τραμ και αραμπάδες στον μεγάλο δρόμο που διασχίζει την προκυμαία της Σμύρνης | ΜΜΑ

Ιστορικοί από την Αμερική και την Ευρώπη μιλούν για τη μεγάλη Ιστορία, ενώ Σμυρνιοί, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, αφηγούνται τα προσωπικά τους βιώματα. Μάλιστα, τρεις από αυτούς, ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες σε σχέση με τα γεγονότα, από την ελληνική, την αρμενική και την τουρκική πλευρά, από την εποχή του κοσμοπολιτισμού ως τα χρόνια της Καταστροφής.

Το ντοκιμαντέρ τεκμηριώνεται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης. Δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες της Σμύρνης και από τα αρχεία της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, των Πανεπιστημίων του Πρίνστον και του Χάρβαρντ, του Near East Relief, του Imperial War Museum, της Pathé, της Albert Kahn Fondation αλλά και από ιδιωτικές συλλογές.

Δύο κυρίες με παρασόλ και κομψά καπέλα. Τέτοιες εικόνες ήταν μάλλον ο κανόνας στην μητρόπολη της Ανατολής | ΜΜΑ

Στην ταινία συμμετέχουν ως ομιλητές οι Giles Milton (συγγραφέας του βιβλίου «Χαμένος Παράδεισος» και βασικός ομιλητής της ταινίας), Αλέξανδρος Κιτροέφ (Haverford College), Θάνος Βερέμης (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Βικτώρια Σολομωνίδου (Fellow, King’s College και δεύτερης γενιάς, με καταγωγή από τη Σμύρνη), Ελένη Mπαστέα (New Mexico University και τρίτης γενιάς, με καταγωγή από τη Σμύρνη), Leyla Neyzi (Sabanci University) και Jack Nalbantian (γεννημένος στη Σμύρνη).

Για την ηχητική επένδυση της ταινίας η μοντέζ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο συνθέτης Νίκος Πλατύραχος βασίστηκε σε τραγούδια από τη Σμύρνη και σε επιτυχίες της εποχής για να γράψει την πρωτότυπη μουσική για το φιλμ.

Οθωμανική βρύση στη Σμύρνη, πιθανότατα πλησίον τεμένους. Το φέσι που φορά το αγόρι και ο κύριος που πίνει νερό θα εξαφανιστεί από το 1925 και μετά, όπως άλλωστε και η μαντήλα για τις γυναίκες, στο πλαίσιο της προσπάθειας του Μουσταφά Κεμάλ για το εξευρωπαϊσμό του τουρκικού πληθυσμού | ΜΜΑ

Συντελεστές

Σενάριο – Σκηνοθεσία: Μαρία Ηλιού, Ιστορικός σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ, Μουσική: Νίκος Πλατύραχος, Μοντάζ: Αλίκη Παναγή, Διεύθυνση φωτογραφίας: Allen Moore, Ηχος: John Zecca, Μιξάζ: Γιώργος Μικρογιαννάκης, Παραγωγή: ΠΡΩΤΕΑΣ & PROTEUS NY INC

Χορηγοί του ντοκιμαντέρ: Argyros Family Foundation, Nicholas J. & Anna K. Bouras Foundation, James Chanos, Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση Α.Ε., Ιδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, Ιδρυμα Μποδοσάκη, Marianthi Foundation.

Προβολή στο Μέγαρο Μουσικής με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Κοινωνικού και Πολιτιστικού Εργου (ΚΙΚΠΕ).

Συνεργαζόμενοι φορείς: Πρωτέας & Proteus NY INC, Μουσείο Μπενάκη, Ιδρυμα Fulbright.

Eισιτήρια και πληροφορίες

Σάββατο 19 Μαρτίου (20:00, Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη)

Θα τηρηθούν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα υγειονομικής προστασίας