Ηταν μια αξιοσημείωτη στιγμή στα χρονικά του φαγητού, ίσως ακόμη και της ανθρωπότητας: κατάστημα στη Σιγκαπούρη άρχισε να πουλάει κρέας που καλλιεργείται σε εργαστήριο, απευθείας στο ευρύ κοινό τον περασμένο Μάιο, σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times.
Οι κρεοπώλες και οι σεφ της πόλης της Σιγκαπούρης σοτάρουν πλέον φιλέτα κοτόπουλου, το 3% των οποίων προέρχεται από κύτταρα του πτηνού και το υπόλοιπο 97% από φυτικές πρωτεΐνες. Το τελικό μαγειρεμένο προϊόν μοιάζει οπτικά και γευστικά με αυθεντικό κοτόπουλο.
Τα τελευταία χρόνια η Σιγκαπούρη έχει αναδειχθεί ως κόμβος για αυτό το ουτοπικό –για κάποιους δυστοπικό– μέλλον. Η πόλη-κράτος, που είναι μικρότερη σε έκταση από την πόλη της Νέας Υόρκης, έχει ξοδέψει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για να μελετήσει νέους τρόπους παραγωγής τροφίμων, καθώς διαθέτει πολύ λίγη γη για καλλιέργεια και εισάγει το 90% των τροφίμων της.
Η χώρα ενέκρινε έντομα για ανθρώπινη κατανάλωση και έδωσε γενναιόδωρες επιδοτήσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις καλλιέργειας κρέατος. Εγινε η πρώτη στον κόσμο που ενέκρινε το τεχνητά καλλιεργημένο κρέας για εμπορική πώληση το 2020 (με τις ΗΠΑ να την ακολουθούν δύο χρόνια αργότερα) και έκτοτε έχει εγκρίνει μια σκόνη πλούσια σε πρωτεΐνες που συντίθεται από τον αέρα, και ένα παρασκεύασμα που δεν απαιτεί ζωικά κύτταρα για την καλλιέργεια κρέατος σε εργαστήριο.
Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε επιτυχία της Σιγκαπούρης θα μπορούσε να έχει διεθνή σημασία. Ωστόσο για πολλούς ειδικούς το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο δεν έχει καταφέρει να τηρήσει την υπόσχεσή του να αντικαταστήσει το παραδοσιακό κρέας και να περιορίσει την κλιματική αλλαγή μειώνοντας τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από την κτηνοτροφία.
Η τιμή μιας σακούλας 110 γραμμαρίων καλλιεργημένου κρέατος στα κρεοπωλεία της πόλης είναι 7,20 δολάρια Σιγκαπούρης (περίπου 4,90 ευρώ) και είναι ενδεικτική του υψηλού κόστους παραγωγής του. Εν μέρει εξαιτίας αυτού του γεγονότος, η νέα χρηματοδότηση για νεοφυείς επιχειρήσεις κρεάτων που καλλιεργούνται στο εργαστήριο έχει αρχίσει να στερεύει.
Τα κοτόπουλα που σερβίρεται στα λίγα τοπικά κρεοπωλεία και καταστήματα τροφίμων ξεκινούν με ένα μικρό δείγμα κυττάρων. Αυτά τοποθετούνται σε δοχεία από ανοξείδωτο χάλυβα ελεγχόμενης θερμοκρασίας –γνωστά ως βιοαντιδραστήρες– σε ένα εργοστάσιο που διευθύνεται από τοπική εταιρεία. Ταΐζονται με ένα μείγμα αμινοξέων, λιπών, βιταμινών και μετάλλων για να αντικατοπτρίζουν τα θρεπτικά συστατικά που πρέπει να τρώει ένα κοτόπουλο.
Μόλις καλλιεργηθεί ένας σημαντικός αριθμός κυττάρων, συλλέγονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία με φυτικές πρωτεΐνες στο Food Tech Innovation Center της Σιγκαπούρης. Το τελικό γευστικό αποτέλεσμα, σε σχέση με την αυθεντική γεύση του μαγειρεμένου κοτόπουλου, κυμαίνεται ανάμεσα στο 70% με 90%, σύμφωνα με τους γευσιγνώστες.
Η Σιγκαπούρη έχει ένα διαρκές άγχος για τη διασφάλιση του μέλλοντός της. Το νερό κυριαρχούσε στις ανησυχίες της χώρας – τώρα στο προσκήνιο έρχεται το φαγητό. Η ανησυχία αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν η Μαλαισία, μια από τις μεγαλύτερες πηγές τροφίμων της Σιγκαπούρης, απαγόρευσε την εξαγωγή κοτόπουλων στην πόλη-κράτος.
Για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση της Σιγκαπούρης επικεντρώνεται στη βελτίωση της βιωσιμότητας της παραγωγής εναλλακτικών πρωτεϊνών. Σε μια πρόσκληση για επιχορηγήσεις έρευνας, η Υπηρεσία Τροφίμων της Σιγκαπούρης ανακοίνωσε ότι ο «φιλόδοξος» στόχος της είναι να μειώσει το κόστος παραγωγής του καλλιεργούμενου κρέατος από 120 δολάρια (110 ευρώ) το κιλό σε 6 έως 17 δολάρια (5,5 έως 15,5 ευρώ) μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ορισμένοι στις επιχειρήσεις καλλιέργειας κρέατος πιστεύουν ότι το κοτόπουλο θα μπορούσε να πωλείται προς 30 δολάρια (27,60 ευρώ) το κιλό μέχρι τότε. Αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει να υπάρξει ευρεία συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα παρόμοια με τον Gavi – τον οργανισμό που πρόσφερε φθηνά εμβόλια επειδή τα αγόραζε χύμα από τα αποθέματα για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Εν τω μεταξύ, διάφορες ευρωπαϊκές εταιρείες παρασκευής εργαστηριακού κρέατος αρχίζουν να επενδύουν μεγάλα ποσά στη χώρα. Η Meatable, μια ολλανδική εταιρεία που ελπίζει να πουλάει τεχνητά καλλιεργημένα προϊόντα όπως λουκάνικα, ζυμαρικά και χοιρινό κρέας, σχεδιάζει να επενδύσει περίπου 88 εκατ. δολάρια (81,12 εκατ. ευρώ) στη Σιγκαπούρη.