Ηταν ο άνθρωπος που έμαθε στους Ελληνες να είναι φίλαθλοι, που τους σύστησε τον κλασικό αθλητισμό, το καλό ποδόσφαιρο βεβαίως –αλλά ο Γιάννης Διακογιάννης ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένας εμβληματικός αθλητικογράφος· ήταν κοσμοπολίτης, ευρυμαθής, το πρόσωπο –και βεβαίως η «φωνή»– μιας τόσο άλλης, τόσο εκλεπτυσμένης Ελλάδας, χαρακτηριστικά τόσο δυσεύρετα στις πρώτες δεκαετίες μετά τον πόλεμο. Αυτός ο αναμφίβολα διεθνής αλλά και τόσο ελληνικός θρύλος της δημοσιογραφίας έφυγε από τη ζωή το πρωί της Τρίτης σε ηλικία 91 ετών.
Το να πεις ότι ο Διακογιάννης υπήρξε ένας σπουδαίος δημοσιογράφος δεν λέει όλη την ιστορία. Υπήρξε, αν όχι ένα φαινόμενο, σίγουρα ένα σύμβολο. «Πώς μας ενώνει και πώς μας δονεί, του Διακογιάννη η φωνή» τραγουδούσε ο συγχωρεμένος Λουκιανός Κηλαηδόνης στο «Αρχίζει το ματς».
Ο Γιάννης Διακογιάννης ήταν ο άνθρωπος που ήξερε τηλεόραση πριν υπάρξει τηλεόραση στην Ελλάδα, που ήξερε τι σημαίνει Παγκόσμιο Κύπελλο όταν ακόμα η χώρα μας ήταν αιχμάλωτη στον κλειστοφοβικό μικρόκοσμό των μετεμφυλιακών χρόνων, ο άνθρωπος που μετέδιδε, πέρα από σκορ και επιδόσεις, ευγένεια, ήθος, εγκυκλοπαιδικές γνώσεις.
«Κυρίες, δεσποινίδες και κύριοι»: έτσι ξεκινούσε τις μεταδόσεις του για την κρατική τηλεόραση ήδη από τη δεκαετία του 1960 –αν το καλοσκεφτείς μια ασύλληπτη για την τόσο ανδροκρατούμενη εποχή εκείνη υποδήλωση ότι ο αθλητισμός είναι για όλους, φυσικά, και για τις κυρίες και τις δεσποινίδες.
Ο Γιάννης Διακογιάννης γεννήθηκε το 1931 στη Αθήνα όπου και ασχολήθηκε με τον αθλητισμό από την εφηβική ηλικία, με ιδιαίτερη αδυναμία στον στίβο. Μετά το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών, σπούδασε μουσική και αθλητική δημοσιογραφία στη Γαλλία – τον κέρδισε η δεύτερη, αλλά ούτε την πρώτη την ξέχασε.
«Αγαπώ τον στίβο, το ποδόσφαιρο, τον αθλητισμό, αλλά πάνω απ΄ όλα αγαπώ τη μουσική», έλεγε. «Ανάμεσα σε έναν τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου και τη Μαρία Κάλλας στο Ηρώδειο, θα ήθελα να δω, εκατό φορές πιο πολύ, τη Μαρία Κάλλας στο Ηρώδειο. Ανάμεσα στην Κάλλας και τον Πελέ, θα διάλεγα την Κάλλας».
Τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1952 από την εφημερίδα «Αθλητική Ηχώ» ως συντάκτης και ανταποκριτής της στο Παρίσι και στη συνέχεια ακολούθησαν το «Φως των Σπορ», η «Ελευθεροτυπία» και η «Μεσημβρινή», ενώ διετέλεσε και διευθυντής του αθλητικού τμήματος της εφημερίδας «Τα Νέα».
Από τον Σεπτέμβριο του 1966 έως το 1983 ήταν ο βασικός παρουσιαστής της εβδομαδιαίας αθλητικής τηλεοπτικής εκπομπής «Αθλητική Κυριακή» (αρχικά «Αθλητικά Νέα»), ενώ τον Σεπτέμβριο του 1969 είχε παρουσιάσει το 9ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αθλητισμού, που διεξήχθη στο στάδιο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» και αποτέλεσε την πρώτη μετάδοση αγώνων στίβου από ελληνικό τηλεοπτικό συνεργείο.
♦ Διαβάστε: Ο πρώτος Ελληνας που είδε Μουντιάλ σε live μετάδοση
Κάλυψε με ανταποκρίσεις του πάρα πολλές κορυφαίες διοργανώσεις, μεταξύ των οποίων Παγκόσμια Κύπελλα ποδοσφαίρου (ξεκινώντας από αυτό του 1954 στην Ελβετία και τερματίζοντας με αυτό του 1998 στη Γαλλία), διεθνείς αγώνες και παγκόσμια πρωταθλήματα στίβου, τελικούς ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών διοργανώσεων (όπως αυτό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1971 στο Γουέμπλεϊ μεταξύ Άγιαξ και Παναθηναϊκού) και άλλα. Το 2004 υπήρξε σχολιαστής στους αγώνες της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου ανδρών στο Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου όταν και το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα κατέκτησε το τρόπαιο.
Εργάσθηκε επίσης σε ιδιωτικό κέντρο αθλητικού ρεπορτάζ, ως καθηγητής δημοσιογραφίας. Από τα έργα του ξεχωρίζουν το τετράτομο «100 Χρόνια Ποδόσφαιρο» (Μίλητος, 2006), το «60 Χρόνια Μουντιάλ» (Λιβάνης, 1990), το «Οι Μεγάλες Μορφές του Αθλητισμού» (Κάκτος, 1979) κ.ά. Ήταν, ακόμη, παραγωγός μουσικών ραδιοφωνικών εκπομπών. Κόρη του ήταν η δημοσιογράφος Ρίκα Βαγιάνη, η αξέχαστη δικιά μας Ρίκα.
«“Μεγαλώσαμε μαζί του”, μου λένε όλοι, σαν συνεννοημένοι»
H Ρίκα Βαγιάννη, που έφυγε από κοντά μας και από κοντά του το καλοκαίρι του 2018, είχε περιγράψει εδώ στο Protagon, με τον χαρακτηριστικό της γλυκό και σκαμπρόζικο τρόπο, τον μπαμπά Γιάννη Διακογιάννη και τον δημοσιογράφο Γιάννη Διακογιάννη. Διαβάζαμε στο σημείωμά της «Νessouno, mai*: Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές»:
«“Μούχει σπάσει τα νεύρα”, μουρμούραγε η μάνα μου στις φιλενάδες της τα ολυμπιακά καλοκαίρια. Κρυφάκουγα. “Οτι τι, δηλαδή;” “Ποτέ, μα ποτέ, δεν είναι εδώ. Δεν έχω άντρα εγώ!”. “Μα λείπει για τους Αγώνες! Είναι αυτός λόγος διαζυγίου;”. Ποτέ δεν ήταν “εδώ” τέτοια εποχή, οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο σπίτι μας είχαν πάντα τον τίτλο της ίδιας ταινίας: “Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές” –και να σκεφτείτε πως η ταινία δεν είχε καν γυριστεί. Αν δεν είχαμε Ολυμπιακούς, είχαμε Μουντιάλ. Κι αν δεν είχαμε Μουντιάλ είχαμε Παγκόσμιο Στίβου, κι αν δεν είχαμε Παγκόσμιο Στίβου, είχαμε Τελικούς Κυπέλλου, Πρωταθλητριών, ή Κυπελλούχων ή Ουέφες, ή Πανευρωπαϊκό, και πάει λέγοντας.
» “Μεγαλώσαμε μαζί του”, μου λένε όλοι, σαν συνενοημένοι. “Μεγαλώσαμε με τη φωνή του”. Κι εγώ με τη φωνή του μεγάλωσα. Ποτέ δεν ήταν σπίτι. Κι όταν ήταν, πάλι δεν ήταν. Αν δεν είχε ταξίδια, είχε εφημερίδα, κι αν δεν είχε εφημερίδα, είχε εκπομπή, η “Αθλητική Κυριακή” και ο “Κόσμος της Μπάλας”. Κι αν δεν είχε εκπομπή, είχε γήπεδο, ή σύσκεψη και δεν ξέρω κι εγώ ποια άλλη ζουρλαμάρα. Δεν κατάφερε να με κάνει να αγαπήσω το γήπεδο. Θυμάμαι το δέος του μπροστά στον Πελέ και τον Κρόιφ. Ο μεγάλος αθλητής του έφερνε ρίγη, σε όποιο αγώνισμα κι αν κατέβαινε. (…) Μου έμαθε πως οι Ολυμπιακοί Κύκλοι συμβολίζουν τις ανθρώπινες φυλές – κι ο τελευταίος όλη την ανθρωπότητα: Ολοι μας, από ένας κρίκος στης ζωής την εύθραυστη, αλλά αιώνια αλυσίδα. Η πάσα ουσία είναι η ισότητα και η συνύπαρξη, αλλιώς δεν αγωνιζόμαστε, απλώς πηδάμε παλούκια, σαν τα πιθήκια, με το συμπάθιο κιόλας».
Υπήρξε ο πρώτος που τιμήθηκε για την εν γένει προσφορά του με το βραβείο «Ελένη Βλάχου» το 2003, ως δημοσιογράφος των «Νέων». Αποτελεί πιθανότατα τον μοναδικό Έλληνα αθλητικό δημοσιογράφο του οποίου το επώνυμο περιλήφθηκε σε στίχο τραγουδιού, συγκεκριμένα στο «Αρχίζει το ματς» σύνθεσης και εκτέλεσης του Λουκιανού Κηλαηδόνη το 1979.
Τον Ιανουάριο του 2017 ο Διακογιάννης παραδέχθηκε για πρώτη φορά δημόσια ότι είναι οπαδός του Παναθηναϊκού: «Παναθηναϊκός είμαι, Αθηναίος είμαι, Παναθηναϊκός είμαι. Έχω γνωρίσει τον Απόστολο Νικολαΐδη». Ο Διακογιάννης ήταν Παναθηναϊκός. Αλλά ο Διακογιάννης ήταν όλων μας.
Την απώλεια του Γιάννη Διακογιάννη μνημόνευσε σε σχόλιό του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
«“Πώς μας ενώνει και πώς μας δονεί του Διακογιάννη η φωνή”: ο Γιάννης Διακογιάννης υπήρξε μια τεράστια μορφή της δημοσιογραφίας και ένας σημαντικός πνευματικός άνθρωπος, με συστηματικό ενδιαφέρον για τη γαλλική μουσική και τη λογοτεχνία. Εκπαίδευσε γενιές Ελλήνων και άλλαξε το ρου της αθλητικής δημοσιογραφίας. Αιωνία η μνήμη του», είπε ο κ. Οικονόμου.