Η επίσκεψη του Βίκτορ Ορμπαν στη Μόσχα την Παρασκευή, που διέρρευσε στα ΜΜΕ μόλις μία ημέρα νωρίτερα, προκάλεσε ανησυχία και έντονες αντιδράσεις ευρωπαίων ηγετών.
Ο ούγγρος πρωθυπουργός έφθασε το μεσημέρι της Παρασκευής αεροπορικώς στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο της Ρωσίας TASS επικαλούμενο τον εκπρόσωπο του Ορμπαν.
Ο εκπρόσωπός του Μπερταλάν Χαβασί είπε ότι ο Ορμπαν βρίσκεται σε «ειρηνευτική αποστολή», προφανώς αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Η Ουγγαρία θα γίνει σιγά-σιγά η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα που θα μπορεί να συνομιλεί με όλους», σχολίασε ο Ορμπαν κατά τη συνάντησή του με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο, το μεσημέρι της Παρασκευής.
Από την πλευρά του ο Πούτιν δήλωσε έτοιμος να συζητήσει για τις «μικροδιαφορές» των ειρηνευτικών προτάσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο ρώσος προέδρος δήλωσε έτοιμος να ακούσει την θέση του ούγγρου πρωθυπουργού για την Ουκρανία και να πληροφορηθεί από εκείνον τις απόψεις άλλων ευρωπαίων εταίρων δεδομένου ότι η Ουγγαρία ασκεί αυτή την περίοδο την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ.
«Ελπίζω ότι θα έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για την οικοδόμηση των διμερών μας σχέσεων σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση και, φυσικά, να μιλήσουμε για τις προοπτικές της εξέλιξης της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής κρίσης, εννοώ στην ουκρανική κατεύθυνση», είπε ο Πούτιν.
Ο Ορμπαν συναντήθηκε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Κίεβο, την Τρίτη, μία ημέρα αφότου ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ για το επόμενο εξάμηνο.
Είναι ο μόνος αρχηγός κυβέρνησης κράτους-μέλους που έχει διατηρήσει στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο μετά την εισβολή του στην Ουκρανία το 2022.
Οι αντιδράσεις της ΕΕ
«Ο κατευνασμός δεν θα σταματήσει τον Πούτιν», επισήμανε σχετικά, με ανάρτησή της στο «Χ», η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Μόνο η ενότητα και η αποφασιστικότητα θα ανοίξουν τον δρόμο για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία», τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, είπε ότι ο Ορμπαν «δεν έχει εντολή να συνεργαστεί με τη Ρωσία εξ ονόματος της ΕΕ», ενώ ο πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ζήτησε διευκρινίσεις.
Σε ανάρτησή του στο X, ο Μισέλ έγραψε: «Η εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ δεν έχει εντολή να συνεργαστεί με τη Ρωσία για λογαριασμό της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι σαφές: η Ρωσία είναι ο επιτιθέμενος, η Ουκρανία είναι το θύμα. Καμία συζήτηση για την Ουκρανία δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Ουκρανία».
Ο Τουσκ απευθύνθηκε στον Ορμπαν μέσω X: «Οι φήμες για την επίσκεψή σας στη Μόσχα δεν μπορούν να είναι αληθινές@PM_ViktorOrban ή μπορούν;».
O ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, τόνισε ότι ο Ορμπαν δεν έχει λάβει καμία εντολή από το Συμβούλιο της ΕΕ να επισκεφτεί τη Μόσχα, σε γραπτή ανακοίνωσή του, προσθέτοντας ότι το εν λόγω ταξίδι πραγματοποιείται αποκλειστικά στο πλαίσιο των διμερών σχέσεων μεταξύ Ουγγαρίας και Ρωσίας.
Ειδικότερα ο Μπορέλ ανέφερε ότι, «η Ουγγαρία είναι πλέον το κράτος μέλος της ΕΕ που έχει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Αυτό δεν συνεπάγεται καμία εξωτερική εκπροσώπηση της Ένωσης που είναι ευθύνη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε επίπεδο αρχηγού κράτους ή κυβέρνησης και του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για εξωτερικές υποθέσεις και πολιτική ασφάλειας σε υπουργικό επίπεδο.
»Η θέση της ΕΕ σχετικά με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αντικατοπτρίζεται σε πολλά συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αυτή η θέση αποκλείει τις επίσημες επαφές μεταξύ της ΕΕ και του Προέδρου Πούτιν. Επομένως, ο ούγγρος πρωθυπουργός δεν εκπροσωπεί την ΕΕ με καμία μορφή», υπογράμμισε ο ύπατος εκπρόσωπος.
Τέλος επισήμανε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει κατηγορηθεί από το διεθνές ποινικό δικαστήριο και εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για τον ρόλο του σε σχέση με την απέλαση παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία.
Η απάντηση του Ορμπαν
Μετά τον σάλο που ξεσήκωσε η είδηση της επίσκεψης, ο Ορμπαν απάντησε ότι δεν χρειάζεται καμία εντολή από την ΕΕ για να επισκεφτεί τη Μόσχα:
«Δεν χρειάζομαι εντολή αφού δεν εκπροσωπώ κάτι. Το μόνο που κάνω είναι να επισκέπτομαι εμπόλεμες περιοχές ή περιοχές που απειλούνται με πόλεμο, ο οποίος είναι απειλητικός και για την ΕΕ και την Ουγγαρία ή έχει αρνητικές επιπτώσεις για αυτές, και να κάνω ερωτήσεις», είπε κατά την τακτική ραδιοφωνική του συνέντευξη το πρωί της Παρασκευής.
«Ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις» ο Πούτιν
Στο Κίεβο, ο Ορμπαν δήλωσε ότι «μια γρήγορη κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επιταχυνθούν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις».
Ο Ζελένσκι δεν απάντησε δημοσίως στην πρόταση.
Την Παρασκευή, ο Ορμπαν δήλωσε ότι έχει θέσει στον Ζελένσκι «τρεις με τέσσερις σημαντικές ερωτήσεις» για να μάθει «μέχρι πού διατίθεται να φθάσει το Κίεβο για την ειρήνη».
Ωστόσο, πολλοί Ουκρανοί πιστεύουν ότι οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός, απλώς θα παγίωνε την κυριαρχία της Ρωσίας στα εδάφη που έχει καταλάβει από την Ουκρανία και, εάν πραγματοποιούνταν διαπραγματεύσεις, θα προτιμούσαν να διεξαχθούν από μια θέση ισχύος.
Τα ΜΜΕ έγραψαν για την επίσκεψη του Ορμπαν στη Μόσχα, την ώρα που ο Πούτιν δήλωνε ξανά ότι είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις με το Κίεβο.
Ο ηγέτης του Κρεμλίνου εξέφρασε πρόσφατα δημοσίως μια σειρά από όρους για τέτοιες συνομιλίες, αλλά το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του λένε ότι αυτές ισοδυναμούν με συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.
Ο Ορμπαν υπήρξε έντονος επικριτής της δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Προηγουμένως επιβράδυνε τη συμφωνία για ένα πακέτο βοήθειας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΕ που είχε σχεδιαστεί για να στηρίξει την Ουκρανία στην άμυνά της κατά της Ρωσίας.
Η επίσκεψη της Τρίτης στο Κίεβο ήταν η πρώτη του εδώ και 12 χρόνια, αν και συναντήθηκε επανειλημμένα με τον Πούτιν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Κατά τη διάρκεια της κοινής εμφάνισης Ορμπαν και Ζελένσκι, η γλώσσα του σώματος μεταξύ τους δεν ήταν θερμή, σημείωσε το BBC και δεν δέχθηκαν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους.