Χιλιάδες διαδηλωτές απέκλεισαν το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου μεγάλους οδικούς άξονες σε ολόκληρη τη Σερβία, καθώς η οργή διογκώθηκε για το σχέδιο της κυβέρνησης να επιτρέψει στην εταιρεία Ρίο Τίντο να εξορύξει λίθιο.
Στο Βελιγράδι, οι διαδηλωτές κατέκλυσαν έναν κεντρικό αυτοκινητόδρομο και μια γέφυρα. Το πλήθος φώναζε αντικυβερνητικά συνθήματα, ενώ ορισμένοι κρατούσαν πινακίδες που επέκριναν το σχέδιο εξόρυξης.
Μικρότερες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις, ενώ σε μερικές περιπτώσεις η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο και σημειώθηκαν συμπλοκές μεταξύ διαδηλωτών και αντιδιαδηλωτών, σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων ενημέρωσης.
«Επέτρεψαν στις ξένες εταιρείες να κάνουν ό,τι θέλουν στη γη μας. Μας έβαλαν σε πιατέλα για τον καθένα που μπορεί απλά να έρθει και να πάρει ό,τι θέλει», δήλωσε κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας η 56χρονη οικονομολόγος Βλαντισλάβα Τσβόριτς.
Ο Τζόκοβιτς
Ο σέρβος τενίστας Νόβακ Τζόκοβιτς μοιράστηκε μια φωτογραφία της διαμαρτυρίας στο Instagram σχολιάζοντας ότι «ο καθαρός αέρας, το νερό και η τροφή είναι τα κλειδιά για την υγεία. Χωρίς αυτά, κάθε συζήτηση για την “υγεία” είναι ξεπερασμένη».
Οι κινητοποιήσεις προέκυψαν ως κλιμάκωση παρόμοιων διαδηλώσεων κατά την περασμένη εβδομάδα, όταν μασκοφόροι επιτέθηκαν σε μια συγκέντρωση στο Σάμπατς της δυτικής Σερβίας – προκαλώντας οργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κατηγορίες ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιούσε χούλιγκαν για να καταστείλει το κίνημα.
Σημαντικά κοιτάσματα λιθίου – βασικό συστατικό για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων – έχουν εντοπιστεί από το 2006 γύρω από τη δυτική πόλη Λόζνιτσα, όπου η αγγλοαυστραλιανή εταιρεία αγοράζει γη, αλλά περιμένει ακόμη το τελικό πράσινο φως από το κράτος για να αρχίσει την εξόρυξη.
Η εταιρία σκοπεύει να επενδύσει 2,4 δισ. δολάρια (2,12 δισ. ευρώ) στο έργο, σύμφωνα με την Βέσνα Προντάνοβιτς, διευθύντρια της Ρίο Σάβα, της θυγατρικής εταιρείας της Ρίο Τίντο στη Σερβία.
Οι επικριτές έχουν κατηγορήσει την κυβέρνηση του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς ότι δημιούργησε τις προϋποθέσεις για παράνομες απαλλοτριώσεις και αγνόησε τις περιβαλλοντικές ανησυχίες.