O πιτσιρίκος παίζει αμέριμνος παρά το χάος που προκάλεσαν γύρω του οι πυρκαγιές – μία εικόνα που μπορεί να κοιταχθεί και με αισιόδοξο βλέμμα όσον αφορά το μέλλον του Αμαζονίου, παρά το σκοτεινό της φόντο | REUTERS/Ricardo Moraes
Επικαιρότητα

Ο Αμαζόνιος ανήκει στα δάση του;

Μπροστά σε ένα μεγάλο πρόβλημα όπως είναι η κλιματική αλλαγή -από την οποία προκύπτουν και καταστροφές σαν τις πυρκαγιές στα βραζιλιάνικα δάση- έχει ή δεν έχει το δικαίωμα η διεθνής κοινότητα να παρεμβαίνει όταν το υπεύθυνο κράτος αδρανεί;
Protagon Team

Ζητήματα εθνικής κυριαρχίας σε εποχή παγκοσμίων προβλημάτων μπορεί να εγείρονται προσχηματικά;

Σε τέτοιες περιπτώσεις, πλανητικού ας πούμε ενδιαφέροντος, η «διεθνής παρέμβαση», που εκδηλώνεται με πρωτοβουλία των μεγάλων δυνάμεων, έχει την απαιτούμενη δημοκρατική πιστοποίηση ή μήπως αποτελεί πρόφαση για κατάλυση της ανεξαρτησίας των μικρών κρατών;

Με δεδομένη την ανισότητα του χρήματος και των πόρων, οι ενστάσεις των πιο ανίσχυρων χωρών απέναντι στις υπερδυνάμεις της οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος έχουν κάποιο νόημα;

Τον παραπάνω προβληματισμό εισάγει στην «ημερήσια διάταξη» των διεθνών σχέσων η πυρκαγιά στον Αμαζόνιο.

Φλεγόμενο δάσος στον Αμαζόνιο, στα μέσα του Αυγούστου | REUTERS/Ueslei Marcelino/File Photo

Η Quinta Juresic γράφει στους New York Times ότι «το νέο πρότυπο (της παρέμβασης των μεγάλων δυνάμεων) θα μετατραπεί σε μια ιστορία που είναι ήδη γνωστή: τα ισχυρότερα έθνη θα επιβληθούν στους λιγότερο ισχυρούς». Πρόκειται δηλαδή για ωμό ιμπεριαλισμό, μόλις καλυμμένο πίσω από ένα «οικουμενικό» και «πανανθρώπινης σημασίας» πρόσχημα.

Η ίδια στο άρθρο της φροντίζει να ακουστεί και η αντίθετη άποψη, όπως είναι αυτή του Φράνκλιν Φόερ, η οποία δημοσιεύθηκε στο The Atlantic. Εκείνος υποστηρίζει ότι «η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής απαιτεί όχι μόνο νέα διεθνή συνεργασία, αλλά ίσως και εξασθένιση των παραδοσιακών εννοιών του κράτους-έθνους». Μάλιστα διατείνεται ότι «οι πυρκαγιές του Αμαζονίου είναι πιο επικίνδυνες από τα όπλα μαζικής καταστροφής», και με βάση αυτή τη «λογική» υποστηρίζει με πάθος το δικαίωμα της «διεθνούς παρέμβασης».

Διαδηλωτές συγκεντρωμένοι έξω από την πρεσβεία της Βραζιλίας στο Σαντιάγο της Χιλής διαμαρτύρονται για την οικολογική καταστροφή που συντελείται στον Αμαζόνιο | REUTERS/Rodrigo Garrido

Η Juresic, η οποία δεν παρέλειψε να αναφέρει και τον καβγά Μακρόν – Μπολσονάρο, καλεί τους αναγνώστες της να σκεφθούν αν οι επικριτές του βραζιλιάνου προέδρου στο συγκεκριμένο θέμα του Αμαζονίου έχουν οι ίδιοι να επιδείξουν κάποια «οικολογικά διαπιστευτήρια». Η ίδια σχολιάζει και την περιβαλλοντική… απιστία του αμερικανού προέδρου όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, τονίζοντας ότι ο Τραμπ θέλει να αποκτήσει τη Γροιλανδία – «τη χώρα που λιώνει, ενώ ο Αμζόνιος φλέγεται» όπως χαρακτηριστικά γράφει.

Μία άλλη προσέγγιση στο ζήτημα των οικολογικών προβλημάτων που επηρεάζουν όλη τη Γη είναι αυτή που επιχείρησε ο Ντέιβιντ Ουάλας-Ουέλς στο New York Magazine. Αυτός, υπό το βάρος των δυσμενών περιβαλλοντικών εξελίξεων, εξετάζει τη δυνατότητα μιας «κλιματικής νέας παγκόσμιας τάξης».

Αν ο Αμαζόνιος ανήκει σε όλους, σωστό είναι να πληρώνουν και όλοι τον λογαριασμό. Να πληρώνουν εκείνους οι οποίοι διαχειρίζονται τον Αμαζόνιο και έχουν την πρωταρχική ευθύνη. Ακριβώς το θέμα των ευθυνών θίγει και ένα άρθρο του περιοδικού Science. Εκεί σημειώνεται: «Η δημιουργία προστατευόμενων περιοχών, η προστασία των ιθαγενών και οι υπηρεσίες που παρέχει το οικοσύστημα συνδέονται με την επιβράδυνση της απώλειας των δασών». 

Ε, για την επιβράδυνση ή για την επιτάχυνση της καταστροφής κάποιος ευθύνεται και σε πολιτικό επίπεδο.