Λίγα 24ωρα μετά την απόπειρα νομιμοφανούς θεμελίωσης των τουρκικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, με την επιστολή Σινιρλίογλου στον ΟΗΕ (εδώ), ο Ταγίπ Ερντογάν προχωρά ακάθεκτος στο σχέδιό του για τη λεγόμενη «Γαλάζια Πατρίδα», υπογράφοντας μνημόνιο με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών.
Σύμφωνα με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας «Γενί Σαφάκ», υπό τον τίτλο «Στο τραπέζι ο χάρτης της Μεσογείου», η συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ήταν το θέμα που κυριάρχησε στη συνάντηση του τούρκου προέδρου με τον πρωθυπουργό της Λιβύης, Φαγιέζ Ες Σαράζ, την Τετάρτη στην Κωνσταντινούπολη.
«Με τη συμφωνία», τονίζει η εφημερίδα, «η προσπάθεια της Ελλάδας να εισβάλει στη Μεσόγειο θα πέσει στο κενό ενώ Τουρκία και Λιβύη θα αποκτήσουν θαλάσσιες αρμοδιότητες στην περιοχή νότια της Κρήτης και γύρω από την Κύπρο».
Αν και δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα οι λεπτομέρειες του μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες, η εξέλιξη, όπως σχολιάζει και το Reuters, έρχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τη διαμάχη για τις γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στην πρώτη του δήλωση για το θέμα, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, υποστήριξε πως η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα έχει στόχο την προστασία των δικαιωμάτων της Αγκυρας βάσει του διεθνούς δικαίου.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, ο Τσαβούσογλου σημείωσε επίσης πως η Τουρκία δεν μπόρεσε να καταλήξει σε τέτοιες συμφωνίες με άλλες χώρες, αλλά μπορεί να το πράξει στο μέλλον.
Σε δήλωση που εκδόθηκε από το γραφείο του διευθυντή επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν, διευκρινίζεται πως οι δύο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης για τον «καθορισμό θαλασσίων δικαιοδοσιών», που αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των δύο χωρών βάσει του διεθνούς δικαίου.
Δένδιας: Στα όρια της φαιδρότητας
Σε μια πρώτη αντίδραση, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, σχολίασε ότι η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης κινείται στα όρια της φαιδρότητας, υπογραμμίζοντας πως είναι εντελώς αδόκιμη μια τέτοια προσπάθεια καθώς αγνοεί ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχει ο μεγάλος γεωγραφικός όγκος της Κρήτης.
Η Λιβύη είναι από το 2014 διαιρεμένη σε αντίπαλα στρατιωτικά και πολιτικά στρατόπεδα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πρωτεύουσα Τρίπολη (δυτικά) και στην ανατολική Λιβύη. Η κυβέρνηση Σάρατζ βρίσκεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ που έχουν την έδρα τους στην ανατολική Λιβύη, στη Βεγγάζη, απέναντι από την Κρήτη.
Ο Χάφταρ ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των λιβυκών πετρελαιοπηγών και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, όμως τα πετρελαϊκά έσοδα ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα στην Τρίπολη. Οι δύο αντίπαλες στρατιωτικές συμμαχίες αντιπαρατίθενται επίσης στα περίχωρα της πρωτεύουσας.
Τον Ιούνιο, ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του Χάφταρ ανακοίνωσε ότι διέκοψε όλες τις σχέσεις με την Τουρκία και ότι όλες οι τουρκικές εμπορικές πτήσεις ή τα τουρκικά πλοία που προσπαθούν να φθάσουν στη Λιβύη θα αντιμετωπίζονται ως εχθρικά.
Σύμφωνα με διπλωμάτες, η Αγκυρα έχει προμηθεύσει τον Σάρατζ με μη επανδρωμένα αεροπλάνα (drones) και με φορτηγά, ενώ ο LNA δέχεται υποστήριξη από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.