Το κατώφλι του Λευκού Οίκου διέβη τη Δευτέρα, για δεύτερη φορά στη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το πλαίσιο βέβαια διαφορετικό, η κατάσταση παγκοσμίως εντελώς διαφορετική, όπως άλλωστε διαφορετικός ήταν και οικοδεσπότης: Τον Ιανουάριο του 2020 ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ, τώρα o Τζο Μπάιντεν, τότε ο κ. Μητσοτάκης μετρούσε μόλις έξι μήνες στην ηγεσία της Ελλάδας και ο κορονοϊός ήταν ακόμα κάτι άγνωστο και εξωτικό στην Κίνα, τώρα έχουν μεσολαβήσει μια εφιαλτική διετία πανδημίας και ένας πόλεμος με πλανητικές (οικονομικές) επιπτώσεις.
Το θέμα μάλιστα της ενεργειακής ασφάλειας, που προέκυψε με εμφατικό και επιτακτικό τρόπο στην Ευρώπη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ήταν και αυτό που ανέφεραν τόσο ο κ. Μητσοτάκης όσο και Τζο Μπάιντεν όταν κάθισαν μπροστά από το τζάκι στο Οβάλ Γραφείο.
«Θα γιορτάσουμε τα 201 έτη από την ανεξαρτησία σας», είπε βέβαια ο πρόεδρος των ΗΠΑ στις πρώτες του κουβέντες μπροστά στις κάμερες κατά τη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη. Ο Τζο Μπάιντεν αναφέρθηκε στην προσωπική φιλία που τον συνδέει με τον Πρωθυπουργό και στα δημοκρατικά ιδεώδη που μοιράζονται οι δύο χώρες. «Ενέπνευσαν τους δικούς μας προπάτορες και για αιώνες ενδυναμώθηκαν», συνέχισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Στη συνέχεια είπε πως η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία και βάλλει κατά της καθεστηκυίας τάξης.
«Ευχαριστώ για την ηγεσία σας. Έχουμε πολλά να συζητήσουμε σήμερα. Για την εμβάθυνση των εμπορικών και αμυντικών σχέσεών μας, για την ενέργεια, την ασφάλεια, την κλιματική αλλαγή», συμπλήρωσε ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ ο οποίος υπογράμμισε για δεύτερη φορά τις σχέσεις φιλίας ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ελλάδα και είπε πως «βρισκόμαστε στην καλύτερη στιγμή μας».
Δεν ήταν καθόλου τυχαίο άλλωστε ότι ο Τζο Μπάιντεν φορούσε γραβάτα με την ελληνική σημαία!
«Ευχαριστώ θερμά για τα καλά σας λόγια. Είναι ιδιαίτερο προνόμιο να γιορτάσουμε μαζί τα 201 χρόνια από την απαρχή της παλιγγενεσίας μας», είπε παίρνοντας τον λόγο ο κ. Μητσοτάκης.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε πως οι δύο χώρες βρέθηκαν πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και στη συνέχεια αναφέρθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Με αλληλεγγύη αντιμετωπίζουμε την πρόκληση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία», είπε συγκεκριμένα, σημειώνοντας πως «είναι ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε το επίπεδο των σχέσεών μας οι οποίες βρίσκονται στο καλύτερο σημείο».
Και συμπλήρωσε: «Όχι μόνο αμυντικά αλλά και στο εμπόριο, στις επενδύσεις, στο ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστος εταίρος στην ανατολική Μεσόγειο, στην ακμάζουσα πλέον οικονομία. Είμαστε πυλώνας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή». Ο Πρωθυπουργός ανέφερε ακόμη πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να δεχθεί και άλλες αμερικανικές επενδύσεις.
Καταλήγοντας, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε: «Είμαι ευχαριστημένος που είμαι μαζί σας και αργότερα θα έχουμε τη δυνατότητα να απευθυνθούμε στους πολλούς Ελληνοαμερικανούς σας φίλους. Είναι προνόμιο που είμαι εδώ στον Λευκό Οίκο».
Η συνομιλία των δύο ηγετών κατά την έναρξη της συνάντησής τους στο Οβάλ Γραφείο ήταν η ακόλουθη:
Τζο Μπάιντεν: «Μας ενώνει μια προσωπική φιλία. Είστε εξαιρετικός. Τα δημοκρατικά ιδεώδη τα οποία ενστερνιζόμαστε, όπως όλοι γνωρίζουμε, ξεκινούν από την Ελλάδα και ενέπνευσαν τους “Ιδρυτές Πατέρες” μας, οι οποίοι υπήρξαν μαθητές της Ελλάδας. Δυστυχώς η βάρβαρη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί ταυτόχρονα απειλή προς τη δημοκρατία από αυταρχικά καθεστώτα που θέλουν να καταλύσουν την διεθνή έννομη τάξη.
»Θέλω να σας ευχαριστήσω, κ. Πρωθυπουργέ, για τον ηθικό, ηγετικό ρόλο που έχει διαδραματίσει η Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο. Το γνωρίζω και σας ευχαριστώ. Είναι πολλά αυτά που θα συζητήσουμε σήμερα. Θα συζητήσουμε για τη συνεχιζόμενη στήριξή μας προς την Ουκρανία, την εμβάθυνση των εταιρικών μας σχέσεων στους τομείς της άμυνας και του εμπορίου, την ενεργειακή ασφάλεια, την κλιματική αλλαγή και πολλά περισσότερα. Σήμερα, η φιλία μας και η συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες, ανάμεσα στους Έλληνες και τους Αμερικανούς, είναι – θεωρώ – πιο σημαντική από ποτέ. Και είναι τιμή μου που θα έχω την ευκαιρία να γιορτάσω αυτή τη συνεργασία μαζί σας, καθώς είστε ένας εξαιρετικός φίλος. Καλώς ορίσατε».
Κυριάκος Μητσοτάκης: «Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε, για τα ευγενικά σας λόγια. Είναι πράγματι τιμή μου να βρίσκομαι εδώ, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για να γιορτάσω μαζί σας τα 201 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία μας. Όπως γνωρίζετε, οι «Ιδρυτές Πατέρες» σας εμπνεύστηκαν από τα ιδανικά της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και οι δικοί μας “Ιδρυτές Πατέρες” άντλησαν έμπνευση από τον αγώνα για ανεξαρτησία σε αυτήν εδώ τη χώρα. Τους τελευταίους δύο αιώνες, οι δύο χώρες μας βρίσκονταν πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Πολεμήσαμε μαζί. Και τώρα αντιμετωπίζουμε, ενωμένοι, την πρόκληση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παράλληλα, αυτή η επίσκεψη είναι μια ευκαιρία να αξιολογήσουμε εκ νέου το επίπεδο της σχέσης μας. Πιστεύω ειλικρινά ότι είναι στο υψηλότερο, ιστορικά, επίπεδο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο αμυντικό σκέλος της σχέσης μας, αλλά και στο εμπόριο, τις επενδύσεις, τον ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο, ως μιας χώρας που ξεπέρασε τη χρηματοπιστωτική κρίση με μια οικονομία που αναπτύσσεται και αποτελεί πυλώνα σταθερότητας τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην ευρύτερη περιοχή.
»Επομένως όταν μιλάμε για θέματα όπως η ενεργειακή ασφάλεια, υπάρχουν πολλά περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε μαζί. Και είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ μαζί σας για να συζητήσουμε αυτά τα σημαντικά θέματα και που, αργότερα, θα μπορέσω να απευθυνθώ στους πολλούς Ελληνοαμερικανούς φίλους σας. Γνωρίζω καλά πόσο στενοί είναι οι δεσμοί σας με τους Έλληνες και τους Ελληνοαμερικανούς, και είναι τιμή μου που θα τους συναντήσω εδώ, στον Λευκό Οίκο.
Τζο Μπάιντεν: «Δική μου χαρά η παρουσία σας εδώ. Σας ευχαριστώ. Και περιμένω να ξεκινήσει η συζήτησή μας».
Τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού και του προέδρου των ΗΠΑ ακολούθησε η συνάντηση των δύο διευρυμένων αντιπροσωπειών – τον κ. Μητσοτάκη συνόδευαν στον Λευκό Οίκο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
Ύστερα από περίπου μία ώρα (αργά μετά τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος) έγινε το δείπνο στον Λευκό Οίκο, με την Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο να ανοίγει την εκδήλωση με το «Χριστός Ανέστη», την Τζιλ Μπάιντεν να αναφωνεί «επιτέλους ήρθατε» και τον Τζο Μπάινετν να αναλύει τους δεσμούς του με την ελληνοαμερικανική κοινότητα, μιλώντας για τους φίλους του, τους μέντορές του στην πολιτική, αλλά και το πώς αυτή του η σχέση τον έκανε να κάνει «λάθος» τον σταυρό του, όπως δηλαδή οι ελληνορθόδοξοι, και να τον αποκαλούν «Μπαϊντενόπουλο».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επανέλαβε πως οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες βρίσκονται στο απόγειο και τόνισε πως είναι μια σημαντική περίοδος για να εδραιώσουμε τις σχέσεις μας και εξέφρασε την ελπίδα να συνεχισθεί η στενή συνεργασία που υπάρχει ανάμεσα στις δύο χώρες τονίζοντας πως αδημονεί να συνεχίσει τις συνομιλίες με τον κ. Μητσοτάκη και στην Ελλάδα —ένα έμμεσο αλλά σαφές μήνυμα ότι σκοπεύει να επισκεφτεί τη χώρα μας.
«Η Ελλάδα έχει επιστρέψει ξανά και θεωρώ πως έχουμε μπροστά μας ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον», υπογράμμισε από την πλευρά του ο Πρωθυπουργός,, στην αντιφώνηση του κατά την δεξίωση, που παρέθεσε το ζεύγος Μπάιντεν προς τιμήν του ζεύγους Μητσοτάκη επ αφορμή των 201 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.
«Η χώρα μας θα αναζητά πάντα την ειρηνική επίλυση των διαφορών μας με τους γείτονες μας, εμείς θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στις δυνάμεις και επιμένουμε πως δεν θα δεχθούμε καμία παραβίαση της κυριαρχίας μας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων» διεμήνυσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ειδική μνεία έκανε, δε και στο Κυπριακό παροτρύνοντας τον αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, να επιστρατεύσει όλη την επιρροή του προκειμένου να εκκινήσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις πάντα επί τη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ενώ είπε με τρόπο ξεκάθαρο πως «κανείς δεν θα δεχθεί μία λύση των δύο κρατών».
Ενδιαφέρουσα ήταν και η αποστροφή του κ. Μητσοτάκη για την πρόθεση της Αθήνας να ενταχθεί στο πρόγραμμα των F 35 πριν από το τέλος της τρέχουσας 10ετίας αναδεικνύοντας ως ιδιαίτερα θετικό το σχετικό ενδιαφέρον που έχει δείξει η εταιρεία παραγωγός των μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς Lockheed Martin.
Αναφερόμενος στη συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι Ελλάδα και ΗΠΑ πρέπει να σταθούν πλάι πλάι ώστε να υπερασπιστούν την έννοια της φιλελεύθερης δημοκρατίας. «Οι νέο ιμπεριαλιστικές φαντασιώσεις ανήκουν σε άλλες εποχές, δεν πρέπει να επιτύχουν στέλνοντας μήνυμα και σε άλλους ηγέτες που ρέπουν προς τον αυταρχισμό ότι κάθε παραβίαση της κυριαρχίας μας θα αντιμετωπίζεται με ενωμένη φωνή. «Νομίζω πως η σημαντικότερη αποστολή μας είναι η θωράκιση της δημοκρατίας και των αξιών της ανά τον κόσμο» τόνισε ο Τζο Μπάιντεν, που επέμεινε πως η στήριξη, που απολαμβάνει διαχρονικά από την ελληνοαμερικανική κοινότητα αποτελεί για αυτόν έμπνευση. Αναφερόμενος στον πόλεμο κατά της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ο Τζο Μπάιντεν, ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό για το «ηθικό κουράγιο να αποκηρύξει την επίθεση του Πούτιν, αλλά και να υποδεχθεί η χώρα μας πρόσφυγες από την Ουκρανία». Εκανε, μάλιστα λόγο για «παραπληροφόρηση, βάναυση και απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά και σε εγκλήματα πολέμου και μάλιστα σε βάρος παιδιών».
H προσφώνηση του ποέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και η αντιφώνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην έναρξη της δεξίωσης στον Λευκό Οίκο ήταν οι ακόλουθες.
Τζο Μπάιντεν: «Καλώς ήρθατε στον Λευκό Οίκο. Είναι υπέροχο να μπορώ να διοργανώσω δεξίωση ξανά αυτοπροσώπως και να καλωσορίσω τον Πρωθυπουργό στην Ουάσιγκτον. Είχαμε εποικοδομητικές συζητήσεις. Είμαι στην ευχάριστη θέση να καλωσορίσω τη σύζυγό σας και τις κόρες σας σήμερα, γιατί όταν πρόκειται για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, όλα είναι θέμα οικογένειας, όπως μου έχει δείξει η εμπειρία μου. Όπως θα έλεγε ο παππούς μου, ο Φίνι: “αυτό είναι ο ιρλανδέζικος τρόπος”. Και θέλω να καλωσορίσω την πρόεδρο (της Βουλής των Αντιπροσώπων) Νάνσι Πελόζι και τον Πολ Πελόζι. Καλωσήρθατε. Και τα μέλη του Κογκρέσου που είναι εδώ σήμερα, συμπεριλαμβανομένων πολλών περήφανων Ελληνοαμερικανών που είναι επίσης μαζί μας. Και αν μου επιτρέπετε μια προσωπική αναφορά, θα ήθελα να σας συστήσω τον Τζον Σαρμπάνη. Και θέλω να ξέρεις πόσο πολύ σκεφτόμαστε ότι μας λείπει ο πατέρας σου (ο Πολ Σαρμπάνις) σήμερα και κάθε μέρα. Έμαθα πολλά από τον πατέρα σου όταν έφτασα εδώ στα 30 μου. Και μας λείπει και η μητέρα σου. Αλλά ο πατέρας σου με δίδαξε πραγματικά. Και το εκτιμώ. Και Σεβασμιώτατε, χαίρομαι που σας τιμώ και σας ξαναβλέπω. Είναι μεγάλη τιμή. Και θέλω να σας ευχαριστήσω για την πνευματική σας ηγεσία και για όλο το έργο που επιτελεί η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής για να “φωτίσει” τον κόσμο.
Πέρυσι αναγκαστήκαμε να τιμήσουμε την επέτειο 200 ετών του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, ψηφιακά, λόγω της πανδημίας. Και παρεμπιπτόντως, θέλω να ευχαριστήσω τους περήφανους Ελληνοαμερικανούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά του Covid-19 και των προσπαθειών μας να εμβολιάσουμε τον κόσμο. Πέρυσι γιορτάσαμε τα 200 χρόνια. Φέτος γιορτάζουμε 201 χρόνια, το τέλος της χρονιάς των 200 ετών εορτασμού. Και είναι μια ευκαιρία να τιμήσουμε την ιστορία των δύο εθνών και των δύο λαών μας, καθώς και των τόσων κοινών αξιών που μοιραζόμαστε. Μια ευκαιρία να κοιτάξουμε στο μέλλον που θα χτίσουμε ξανά.
Είμαι πάρα πολύ περήφανος που το πρώτο έτος της προεδρίας μου συνέπεσε με το πρώτο έτος των επόμενων 100 χρόνων των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι σήμερα η φιλία μας, η συνεργασία μας και η συμμαχία μας είναι πιο στενή και πιο ισχυρή από ποτέ. Είχαμε μια σπουδαία συζήτηση και το επικίνδυνο σημείο για όλους σας είναι ότι συμπαθούμε πολύ ο ένας τον άλλον.
Τα δύο έθνη μας εργάζονται μαζί σε όλους τους τομείς: το κλίμα και την ενέργεια, το εμπόριο, τις επενδύσεις και την άμυνα, την αντιμετώπιση καταστροφών και πολλά άλλα. Και ο νέος μας πρεσβευτής στην Ελλάδα, Τζορτζ Τσούνις, περήφανος Ελληνοαμερικανός, είναι και πάλι κοντά μας σήμερα. Δεν είμαι σίγουρος αν ήμουν πιο περήφανος που εκλέχτηκα Πρόεδρος ή που ο Τζορτζ ανακηρύχθηκε πρεσβευτής, όπως και έγινε. Τζορτζ, σε ευχαριστώ φίλε. Και μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του στην Αθήνα για να συνεχίσει να προωθεί αυτό το σημαντικό έργο.
Κύριε Πρωθυπουργέ, πιστεύω ότι δεν υπάρχει κανένας άλλος τομέας τόσο ζωτικής σημασίας όπου η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θα πρέπει να είναι ενωμένοι όσο η υπεράσπιση των κοινών και διπλωματικών αρχών μας και των δημοκρατικών μας συστημάτων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο κόσμος οφείλουμε πολλά στις αρχαίες ελληνικές ιδέες που πρώτες μας δίδαξαν ότι εμείς, ο λαός και ο δήμος, η δημοκρατία μας, μπορούμε να ελέγξουμε τη μοίρα μας. Και μας έκαναν να πιστέψουμε στην ιδέα που άντεξε για χιλιετίες. Αλλά είναι επίσης μια ιδέα για την οποία κάθε γενιά έπρεπε να αγωνιστεί για να την υποστηρίξει, κάθε γενιά πρέπει να νικήσει τους θανάσιμους εχθρούς της δημοκρατίας. Γιατί στον ατελή κόσμο μας, οι ορέξεις και φιλοδοξίες λίγων, φαίνεται για πάντα να κυριαρχούν στις ζωές και τις ελευθερίες των πολλών.
Και δυστυχώς, έχουμε συζητήσει και οι δύο, και στη Σύνοδο Κορυφής για την Δημοκρατία πέρυσι, ότι η δημοκρατία υφίσταται μεγαλύτερη επίθεση σήμερα, και στις Ηνωμένες Πολιτείες, από οποιαδήποτε άλλη φορά στο πρόσφατο παρελθόν. Αλλά ο ελληνικός λαός γνωρίζει, όπως και ο αμερικανικός λαός γνωρίζει, η ελευθερία και η δημοκρατία αξίζουν θυσίες όπως ακριβώς τα ιδανικά των αρχαίων Αθηναίων ενέπνευσαν τους “Ιδρυτές Πατέρες” της Αμερικής. Η Αμερικανική Επανάσταση -είναι τολμηρό να το πω- έδωσε έμπνευση στους Έλληνες πατριώτες να αγωνιστούν για τη δική τους ανεξαρτησία πριν από 201 χρόνια. Και η Ελλάδα θυμάται ότι όταν δικτάτορες και ισχυροί άνδρες επιζητούν να κυριαρχήσουν στους γείτονές τους, υπάρχει μόνο μία απάντηση.
“Όχι”! “Όχι”! Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις δυνάμεις του Άξονα του φασισμού που σάρωναν την Ευρώπη, η Ελλάδα είπε “Όχι”, εμπνέοντας τον κόσμο με την αντίστασή της. Σήμερα, ο πόλεμος και η παραπληροφόρηση έχουν επιστρέψει στην Ευρώπη με τη βάναυση και απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας στη γείτονά της, την Ουκρανία. Βλέπουμε φρικτές φρικαλεότητες και εγκλήματα πολέμου, παιδιά να θάβονται σε ομαδικούς τάφους, εκατομμύρια πρόσφυγες να επιχειρούν να γλιτώσουν από τον πόλεμο του Putin, και την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες να στέκονται σαν μια γροθιά για να υποστηρίζουν τον λαό της Ουκρανίας και να επιβάλλουν σοβαρό οικονομικό πλήγμα στη Ρωσία, για να καταστήσουν τον Πούτιν υπόλογο. Και θέλω να σας ευχαριστήσω, κύριε Πρωθυπουργέ, για το θάρρος και την ξεκάθαρη στάση που δείξατε από την αρχή αυτής της κρίσης. Υψώσατε τη φωνή σας αμέσως καταδικάζοντας την επιθετικότητα της Ρωσίας, καλωσορίσατε Ουκρανούς πρόσφυγες, αποτελώντας προπύργιο ασφάλειας του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Μαζί, επιδεικνύουμε τη δύναμη και την ικανότητα των δημοκρατιών να μπορούν να ενεργούν από κοινού. Και βοηθάμε τους Ουκρανούς να πουν όχι στη ρωσική επιθετικότητα. Και λέμε όχι στην τυραννία και στην ιδέα ότι οι απολυταρχίες θα ξεπεράσουν τις δημοκρατίες κατά τον 21ο αιώνα, γιατί αυτό είναι που διακυβεύεται εδώ, κατά την άποψή μου.
Ο πατέρας Αλεξ -που δεν μπόρεσε να είναι εδώ σήμερα-, ήθελα να ξέρει ότι αυτός ήταν ο λόγος που κάνω το σταυρό μου με λάθος τρόπο
Σε μια προσωπική σημείωση, είναι υπέροχο να βλέπει κανείς τόσους πολλούς φίλους εδώ σήμερα. Φίλοι όπως ο Αντι και ο Μάικ Μανάτος. Πού είστε παιδιά; Πίσω, πολύ πίσω. Μεγάλωσα με όλα αυτά τα γεγονότα, όλα αυτά τα χρόνια, από τότε που ήμουν γερουσιαστής και αντιπρόεδρος, ο πατέρας Άλεξ -που δεν μπόρεσε να είναι εδώ σήμερα-, ήθελα να ξέρει ότι αυτός ήταν ο λόγος που κάνω το σταυρό μου με λάθος τρόπο. Και ο φίλος μου από το Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ,ο Πρόεδρος Ντένις Ασάνης. Πού είσαι Ντένις; Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Πρέσλι και οι γιοι του, Νίκολας και Δημήτριος. Καλώς ήρθατε κύριοι. Είναι υπέροχο που είστε και οι δύο εδώ.
Και μου αρέσει να αστειεύομαι λέγοντας ότι είμαι γνωστός ως Τζο Μπαϊντενόπουλος και στην ελληνοαμερικανική κοινότητα στο Ντέλαγουερ. Κέρδισα μόλις με 3.100 ψήφους διαφορά όταν έθεσα υποψηφιότητα για γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Και νομίζω ότι συγκεντρώσαμε το 92% της ελληνικής ψήφου στο Ντέλαγουερ και το παρατσούκλι μου κόλλησε. Μικρός πληθυσμός. Αλλά η αλήθεια είναι ότι έχω την ευλογία να έχω κερδίσει ισόβιες φιλίες και πολιτικούς μέντορες στην ελληνοαμερικανική κοινότητα. Βρήκα έμπνευση στο θάρρος και την ηγεσία της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής που αγωνίστηκε για κοινωνική δικαιοσύνη. Και πίσω στις μέρες του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ μέχρι τον Τζορτζ Φλόιντ. Και σας ευχαριστώ. Ευχαριστώ την εκκλησία.
Ως περήφανος Ιρλανδοαμερικανός, ένιωσα μια μεγάλη σύνδεση με την ελληνοαμερικανική κοινότητα. Οι ίδιες αξίες καθόρισαν τον τρόπο που μεγαλώσαμε: θάρρος, ευπρέπεια, τιμή, αντιμετώπιση των ανθρώπων με αξιοπρέπεια καθώς και μια απέραντη περηφάνια στην καρδιά και την κληρονομιά των προγόνων μας, την οποία έφεραν μαζί τους στην Αμερική. Οι Ελληνοαμερικανοί επιδεικνύουν μια απίστευτη ανθεκτικότητα και μια αποφασιστικότητα να συνεχίσουν να παλεύουν, κόντρα σε κάθε πιθανότητα και με κάθε κόστος. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερο σύμβολο της πίστης και της επιμονής της κοινότητας, από το να βλέπω τους Ελληνοαμερικανούς να γιορτάζουν περήφανα την αναστήλωση και τον εκ νέου καθαγιασμό του Εθνικού Ιερού Ναού τον περασμένο Νοέμβριο. Πραγματικά το κτίριο καταστράφηκε πριν από περισσότερα από 20 χρόνια κατά την διάρκεια των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στη χώρα μας. Και στην ανοικοδόμηση αυτού του Ιερού Οίκου μαζί με την ελληνορθόδοξη εκκλησία και την ελληνοαμερικανική κοινότητα, επιβεβαιώθηκε ξανά ότι ακόμα και στις πιο σκοτεινές μέρες, τρέφουμε ελπίδα για το μέλλον πάντα. Και σήμερα, ας αξιοποιήσουμε το ίδιο πνεύμα και ας αφιερωθούμε ξανά σε όλη τη σκληρή δουλειά που έχουμε μπροστά μας για την προάσπιση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλα τα μέρη όπου απειλείται σήμερα, για να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.
Ο πατέρας μου χρησιμοποιούσε μια έκφραση: Όλοι, ανεξαιρέτως, όλοι, το έλεγε συνέχεια, έχουν το δικαίωμα να αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια. Και να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας να αφήσουμε στα παιδιά μας έναν κόσμο πιο ειρηνικό και πιο ασφαλή και πιο δίκαιο από ό,τι τον βρήκαμε.
Θέλω λοιπόν να σας ευχαριστήσω ξανά, κύριε Πρωθυπουργέ, για το ταξίδι και για τις εξαιρετικές συζητήσεις που είχαμε σήμερα, και ανυπομονώ να σας ξαναδώ στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ πολύ σύντομα, στην Ισπανία, και να συνεχίσουμε τη στενή μας συνεργασία εκ μέρους των δύο λαών μας, που εδράζεται στις κοινές μας αξίες. Πραγματικά, εγώ και η Τζιλ ανυπομονούμε από την πλευρά μας να σας επισκεφτούμε στην Ελλάδα. Σας ευχαριστώ».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ κύριε πρόεδρε, σας ευχαριστώ δρα Τζιλ Μπάινταν. Κυρίες και κύριοι είναι πραγματικά μεγάλη μου τιμή να βρίσκομαι εδώ μαζί σας σε αυτόν τον εορτασμό των διακοσίων ετών από την Επανάσταση. Η σύζυγός μου, οι κόρες μου, οι συνεργάτες μου κι εγώ είμαστε εξαιρετικά ευγνώμονες για τη θερμή υποδοχή που μας επιφυλάξατε. Αξιότιμοι προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστούμε που ήλθατε απόψε εδώ. Ξέρω ότι αυτή είναι μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή για εσάς, κύριε Πρόεδρε. Και είμαι βέβαιος ότι αναγνωρίζετε πολλούς καλούς φίλους σε αυτή τη συγκέντρωση. Αλλά αυτή η επίσκεψη, όπως επισημάνατε, έχει έντονο ιστορικό συμβολισμό. Η σύγχρονη Ελλάδα, όπως και η Αμερική πριν από αυτήν, σφυρηλατήθηκε στα χέρια ανθρώπων που ονειρεύτηκαν, από επαναστάτες που αγωνίστηκαν για την Ελευθερία, που πολέμησαν για Δικαιοσύνη. Και ήταν η ιστορία του δικού σας αγώνα για την ανεξαρτησία και η τελική του επιτυχία, όπως επισυνέβη δεκαετίες πριν από τον δικό μας, που ενέπνευσε τους υποδουλωμένους Έλληνες να δώσουν, απέναντι σε κάθε λογική, τον αγώνα για τη δική τους ελευθερία. Οι ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης άντλησαν έμπνευση από όσα επιτεύχθηκαν σε αυτή εδώ τη χώρα. Οι πρόγονοί μας δεν ονειρεύθηκαν απλώς ελευθερία και αυτοδιάθεση. Αγωνίστηκαν για τη Δημοκρατία, Κύριε Πρόεδρε, για αυτή την δύσκολη μορφή διακυβέρνησης, από τον λαό, για τον λαό, που εφευρέθηκε στην αρχαία Ελλάδα πριν από 25 αιώνες. Και στο ετήσιο μήνυμά του στις 3 Δεκεμβρίου 1822, ο πρόεδρος Τζέιμς Μονρό παρατήρησε: “Η αναφορά στην Ελλάδα γεμίζει το μυαλό με τα πιο υψηλά συναισθήματα και πλημμυρίζει τα στήθη μας με τα πιο ευγενή αισθήματα που εμπνέει η φύση”.
“Μια ισχυρή ελπίδα”, είπε, “μας διακατέχει ότι αυτοί οι άνθρωποι θα ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους και θα ξαναβρούν την ισότιμη θέση τους ανάμεσα στα έθνη της Γης”. Και είναι αυτή η κοινή ιστορία αγώνα, αυτή η κοινή ιστορία θυσιών που ενώνει τα δύο έθνη μας. Αναθέτει σε εμάς, όπως είπατε, την ιερή ευθύνη να προστατεύσουμε και να υπερασπιστούμε τις αξίες που οι πρόγονοί μας έβαλαν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να τις μεταδώσουν στις επόμενες γενιές. Και σήμερα, αυτό το καθήκον είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η εισβολή της Ρωσίας είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση πως ό,τι θεωρούσαμε δεδομένο στην Ευρώπη, ότι οι χάρτες δεν ανασχεδιάζονται δια της βίας, δυστυχώς δεν ισχύει πια. Όπως γνωρίζετε, κύριε Πρόεδρε, στηρίξαμε την Ουκρανία από την πρώτη στιγμή με ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά και με στρατιωτική συνδρομή. Το κάναμε για λόγους αρχής, που θα έπρεπε να είναι απολύτως προφανείς, αλλά το κάναμε επίσης και για να προστατεύσουμε μια παγκόσμια τάξη που βασίζεται στην αρχή του σεβασμού του διεθνούς δικαίου, αυτού εσείς αποκαλέσατε έννομη διεθνή τάξη.
Οι νεοαυτοκρατορικές φαντασιώσεις ανήκουν σε άλλους αιώνες. Πρέπει να αποτύχουν. Και πρέπει να αποτύχουν όχι μόνο για χάρη της Ουκρανίας, αλλά και για να σταλεί ένα πολύ σαφές μήνυμα σε άλλους αυταρχικούς ηγέτες ότι οποιαδήποτε παραβίαση της κυριαρχίας θα αντιμετωπιστεί με μια ενωμένη και δυναμική απάντηση. Γι΄αυτό και είναι πολύ σημαντικό που Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται πλάι – πλάι σε αυτήν την μάχη. Σε τελική ανάλυση, αυτό που υπερασπιζόμαστε είναι οι αξίες που συγκροτούν τα θεμέλια των φιλελεύθερων δημοκρατιών μας. Και ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας, αλλά και μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλι, κύριε Πρόεδρε, για την ηγεσία σας. Οι κυρώσεις που επιβάλαμε στη Ρωσία είναι συντριπτικές, και δικαίως. Όμως, όπως το συζητήσαμε, δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι κοινωνίες μας πληρώνουν βαρύ τίμημα όσον αφορά στις τιμές της ενέργειας. Και από αυτή την άποψη, μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα μαζί -Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένες Πολιτείες- για να μειώσουμε τις τιμές της ενέργειας και ειδικότερα την τιμή του φυσικού αερίου.
Θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία για την απόκτηση μιας μοίρας αεροσκαφών F-35. Και ελπίζουμε να είμαστε σε θέση να προσθέσουμε αυτό το φανταστικό αεροπλάνο στην δύναμη της Ελληνικής Αεροπορίας
Και καθώς μειώνουμε την εξάρτησή μας από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, πρέπει επίσης να χρησιμοποιήσουμε την ισχύ μας στην αγορά ως μεγαλύτεροι αγοραστές φυσικού αερίου για να παρέχουμε αυτό το διάστημα, στήριξη στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μας. Κύριε Πρόεδρε, το εννοώ πραγματικά όταν λέω ότι η σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών είναι σήμερα στο υψηλότερο, ιστορικό, επίπεδο. Την περασμένη Πέμπτη, η Βουλή μας επικύρωσε τη νέα Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών μας. Και αυτή η νέα συνεργασία δεν εκδηλώνεται μόνο στη ναυτική βάση στον κόλπο της Σούδας, στην Κρήτη, την οποία ελπίζω να έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε. Έχει περιγραφεί από πολλούς ως το “διαμάντι του στέμματος” της εξαιρετικής στρατιωτικής μας σχέσης. Αλλά εκδηλώνεται και στο Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα, μόλις 500 μίλια από τα ουκρανικά σύνορα και εκτός από τη στρατιωτική της σημασία για το NΑΤΟ, η Αλεξανδρούπολη, όπως συζητήσαμε, γίνεται με γρήγορους ρυθμούς περιφερειακός ενεργειακός κόμβος και σημείο εισόδου για Yγροποιημένο Φυσικό Αέριο στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη . Και η Ελλάδα σχεδιάζει να παίξει σημαντικό ρόλο ως πύλη για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από φθηνές, ανανεώσιμες πηγές, κυρίως από τον ήλιο στη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Και είμαστε πολύ χαρούμενοι. κ. Πρόεδρε επειδή οι ΗΠΑ έχουν παράσχει την αμέριστη υποστήριξή τους σε αυτά τα έργα. Μια σύντομη αναφορά στην περιοχή. Κύριε Πρόεδρε, είστε εξαιρετικά ενημερωμένος για το Κυπριακό και παρακαλώ χρησιμοποιήστε όλη σας την επιρροή για να φέρετε τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων ξανά σε τροχιά σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Κανείς δεν μπορεί και δεν θα δεχτεί λύση δύο κρατών στην Κύπρο. Τα Βαλκάνια είναι επίσης αρκετά εύθραυστα. Πρέπει να διατηρήσουμε την ευρωπαϊκή προοπτική ζωντανή και απτή. Η Ελλάδα είναι πυλώνας για την περιφερειακή ευημερία και ασφάλεια και πάντα θα αναζητούμε ειρηνικά μέσα για να επιλύσουμε τις διαφορές με τους γείτονές μας. Είμαι πεπεισμένος ότι μπορούμε να το πετύχουμε. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στο σχήμα 3+1 σχήμα που συνδέει τις ΗΠΑ με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Και ταυτόχρονα, κύριε Πρόεδρε, θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στις Ενοπλες Δυνάμεις μας και να είμαστε απολύτως ξεκάθαροι ότι δεν θα δεχθούμε παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Και το κάνουμε για να ενισχύσουμε όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Θα συνεχίσουμε τη μακροχρόνια συνεργασία μας μεταξύ των αμυντικών μας βιομηχανιών. Θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία για την απόκτηση μιας μοίρας αεροσκαφών F-35. Και ελπίζουμε να είμαστε σε θέση να προσθέσουμε αυτό το φανταστικό αεροπλάνο στην δύναμη της Ελληνικής Αεροπορίας πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας. Και είμαι χαρούμενος που την Παρασκευή, η Lockheed Martin εξέφρασε επίσημα το ενδιαφέρον της για επένδυση στην ΕΑΒ. Οι δεσμοί που μας συνδέουν, οι δεσμοί μεταξύ Αμερικής και Ελλάδας φτάνουν πολύ πέρα από την κοινή μας ιστορία, την ασφάλεια και την άμυνα. Εκτείνονται σε πολλά πεδία, από το εμπόριο ως τον τουρισμό και από την τεχνολογία ως τις πολιτιστικές ανταλλαγές. Υπάρχουν τόσα πολλά, κυρίες και κύριοι, που μπορούμε να κερδίσουμε και οι δύο πλευρές. Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα έχει βιώσει σοβαρές δυσκολίες. Η πρόσφατη οικονομική κρίση ήταν εξαιρετικά οδυνηρή για τον λαό μας. Αλλά οι Έλληνες έχουν αποδείξει την ανθεκτικότητά τους. Η δημοκρατία στην Ελλάδα έχει αποδείξει την ανθεκτικότητά της. Και σήμερα, η Ελλάδα δεν συγκρίνεται με την Ελλάδα που ήταν το κακό παράδειγμα της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης πριν από μια δεκαετία. Σήμερα η οικονομία μας είναι ισχυρή. Φέτος, αποπληρώσαμε το χρέος της Ελλάδας προς το ΔΝΤ δύο χρόνια νωρίτερα από ότι προβλεπόταν.
Δημιουργούμε θέσεις εργασίας και επενδύουμε σε νέους κλάδους όπως η ψηφιακή και η καθαρή τεχνολογία. Πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες, ανήσυχες για την εξάρτησή τους από την Κίνα, φέρνουν ξανά θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης στην ευρωπαϊκή ήπειρο και η Ελλάδα είναι μια προφανής υποψήφια χώρα για να τις υποδεχθεί. Πολλές αμερικανικές εταιρείες επενδύουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Εταιρείες όπως η Microsoft, η Pfizer. Το κάνουν επειδή βλέπουν μια χώρα που έχει πλεονεκτική γεωγραφική θέση που είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια χώρα με σταθερή κυβέρνηση που υποδέχεται ξένους επενδυτές. Γιατί η Ελλάδα, κύριε πρόεδρε, έχει επιστρέψει και έχουμε μπροστά μας ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω, κύριε Πρόεδρε, λέγοντας ότι αναγνωρίζετε πολλούς ελληνοαμερικανούς φίλους σε αυτήν την αποψινή συγκέντρωση. Αναφέρατε αρκετούς από αυτούς ονομαστικά. Σας λένε Μπαϊντενόπουλο για κάποιο λόγο. Αν και εγώ πρότεινα να σας λένε Μπαϊντενάκη. Θα είχε ομοιοκαταληξία. Είμαι σίγουρος ότι όλοι σε αυτό το κοινό είναι ιδιαίτερα περήφανοι σήμερα. Είμαι εξίσου περήφανος για όσα έχουν πετύχει οι Ελληνοαμερικανοί στις Ηνωμένες Πολιτείες..
Θα ήθελα πιο συγκεκριμένα να αναφερθώ στην παρουσία του νέου σας πρέσβη στην Ελλάδα, του Τζορτζ Τσούνις. Τον συνάντησα στο γραφείο μου λίγες μέρες νωρίτερα. Το πρώτο πράγμα που μοιράστηκε μαζί μου ήταν η ιστορία των γονιών του που ζούσαν σε ένα μικρό χωριό της Δυτικής Ελλάδας, το χωριό Πλάτανος. Είναι τιμή μας να υποδεχόμαστε τον George πίσω στη δεύτερη πατρίδα του. Κύριε Πρόεδρε, ο εορτασμός της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, αν και πραγματοποιείται με έναν χρόνο καθυστέρηση λόγω Covid, έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον ελληνικό λαό και εμένα προσωπικά.
Οι πρόσφατες εξελίξεις κάνουν τον εορτασμό αυτής της επετείου ακόμα πιο σημαντικό. Η μάχη των δημοκρατιών ενάντια στα αυταρχικά καθεστώτα είναι η καθοριστική μάχη της γενιάς μας. Οι περήφανες στιγμές από την ιστορία των δύο εθνών μας μάς δίνουν αυτοπεποίθηση για όσα μπορούμε να πετύχουμε στο μέλλον. Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε αυτά για τα οποία έδωσαν μάχη οι πρόγονοί μας και τα οποία θα πρέπει να υπερασπιστούμε τώρα. Όλοι μας θα πρέπει να αντλήσουμε μεγάλη δύναμη από το παράδειγμά τους. Σας είμαι πραγματικά ευγνώμων, Κύριε Πρόεδρε και δρα Μπάιντεν για τη διοργάνωση αυτής της μοναδικής εκδήλωσης. Πήρα στα σοβαρά τα λόγια σας, ότι σκοπεύετε να επισκεφθείτε την Ελλάδα για να ανταποδώσετε την επίσκεψη».