Ηταν μια στιγμή αυτογνωσίας της ανθρωπότητας. Αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ενώ για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες δεκαετίες ο ανθρώπινος πολιτισμός είχε φτάσει στο χείλος του αφανισμού, οι άνθρωποι των επιστημών και των γραμμάτων ανέγνωσαν το υπαρξιακό ζήτημα και το μετέφρασαν σε μια σειρά από δράσεις. Μια από αυτή ήταν το Ρολόι της Αποκάλυψης: επιστήμονες που μετείχαν στο περίφημο Πρόγραμμα Μανχάταν στο οποίο οι ΗΠΑ κατάφεραν να κατασκευάσουν πρώτες την ατομική βόμβα, αποφάσισαν το 1947 να δημιουργήσουν ένα συμβολικό ρολόι που δείχνει πόσο κοντά βρισκόμαστε στην απόλυτη καταστροφή.
Το ρολόι ελέγχεται από το Συμβούλιο Πυρηνικών Επιστημόνων, έναν οργανισμό στον οποίο μετέχουν πολλοί επιστήμονες ανάμεσα τους και αρκετοί νομπελίστες. Στην αρχή, βλέπετε, ο φόβος ήταν για ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, αλλά στην πορεία η αρνητική επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη οδήγησε το συμβούλιο στο να προσθέσει και άλλους παράγοντες στην «κίνηση» του ρολογιού όπως η κλιματική αλλαγή, η διάδοση της βιοτεχνολογίας και η τεχνητή νοημοσύνη.
Πριν από δυο χρόνια το συμβούλιο μετακίνησε τους λεπτοδείκτες και το ρολόι έδειχνε 23:57 γιατί έκρινε ότι αυξάνεται πολύ η πιθανότητα παγκόσμιας καταστροφής εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών αν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα. Οπως αναφέρει η Telegraph τώρα το συμβούλιο αποφάσισε να μετακινήσει τους λεπτοδείκτες 30 δευτερόλεπτα πιο μπροστά και το ρολόι θα δείχνει πλέον 23:57:30. Οταν το ρολόι δείξει μεσάνυχτα (24:00) αυτό θα σημαίνει το τέλος της ανθρωπότητας.
Αυτή την φορά το συμβούλιο μετακίνησε τους λεπτοδείκτες επειδή κρίνει ότι έχει αυξηθεί η ένταση ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ και έχουμε επιστροφή σε εποχές Ψυχρού Πολέμου, επειδή κρίνει επικίνδυνη την πυρηνική δραστηριότητα της Βορείου Κορέας και επειδή λαμβάνει υπόψη του την πιθανότητα χρήσης πυρηνικών όπλων ή ραδιενεργών υλικών από τρομοκρατικές οργανώσεις. Είναι και αυτό ένα αποτέλεσμα της ανόδου στην εξουσία του Ντόναλντ Τραμπ; Οχι ακριβώς, αλλά δεν βοηθάει κιόλας.
Ο Τραμπ δεν είναι ο αποκλειστικός παράγοντας αλλά είναι καταλυτικός. «Ποτέ δεν είχαμε αποφασίσει να σπρώξουμε τους δείκτες του ρολογιού κυρίως εξαιτίας των δηλώσεων ενός προσώπου, αλλά όταν αυτό το πρόσωπο είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, τα λόγια του έχουν σημασία», έγραψαν σε άρθρο τους στους New York Times ο θεωρητικός φυσικός Λόρενς Κράουν και ο μετεωρολόγος Ντέιβιντ Τίτλεϊ, μέλη του Συμβουλίου.
Οπως από την άλλη, μας πληροφορούν οι λονδρέζικοι Times, οι επιστήμονες μετακινώντας τους δείκτες 30 δευτερόλεπτα μπροστά μας επέστρεψαν στην αυγή του Ψυχρού Πολέμου. Η τελευταία φορά που είχαμε φτάσει τόσο κοντά ήταν το 1953, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ενωση δοκίμαζαν τα θερμοπυρηνικά τους όπλα. Τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, είχε ανακοινώσει το νέο στρατιωτικό δόγμα της Ουάσιγκτον: σε περίπτωση σύγκρουσης με την ΕΣΣΔ η χώρα του θα θεωρούσε τα πυρηνικά της όπλα μέρος του οπλοστασίου της.
Και σήμερα; Είναι και πάλι οι δηλώσεις ενός άλλου αμερικανού προέδρου, του Ντόναλντ Τραμπ, που οδήγησαν το τιμ της επιστημονικής επιθεώρησης να μετακινήσουν τους δείκτες κατά 30 δευτερόλεπτα. Αλλά εκτός από τις δηλώσεις του Τραμπ για τα πυρηνικά όπλα, την κλιματική αλλαγή, πίσω από την οποία κρύβεται η περιφρόνησή του για την επιστήμη, εκείνο που ανησυχεί τους ειδικούς είναι και η άνοδος των εθνικισμών.