Εξι 24ωρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, το θέμα της συμπεριφοράς της Τουρκίας και των σχέσεών της με την Ευρωπαϊκή Ενωση υπό το πρίσμα των σχεδόν πολεμικών προκλήσεων κατά της Ελλάδας και της Τουρκίας, αποκτά άλλες ταχύτητες.
Την Παρασκευή και ενώ η ΕΕ εμφανίζεται ακόμα διχασμένη ως προς την αντιμετώπιση της Αγκυρας –εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο, στις χώρες που ζητούν αυστηρές κυρώσεις είναι η Κύπρος, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο, η Τσεχία και η Αυστρία, ενώ από την άλλη έχει διαμορφωθεί ένα ισχυρό μέτωπο κρατών υπό την Ανγκελα Μέρκελ που επιμένει ότι θα πρέπει να δοθεί περιθώριο χρόνου στην Τουρκία– ο Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι Ενωση είναι έτοιμη να επιβάλει κυρώσεις απέναντι στην συμπεριφορά της Αγκυρας,
«Τείναμε το χέρι στην Τουρκία τον Οκτώβριο και η αξιολόγησή μας είναι αρνητική με την διαπίστωση της συνέχισης των μονομερών ενεργειών και της εχθρικής ρητορικής. Θα έχουμε μία συζήτηση κατά την διάρκεια της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις 10 Δεκεμβρίου και είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που διαθέτουμε» για να επιβάλουμε κυρώσεις για την κατάσταση, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τον έναν χρόνο του στην προεδρία της ΕΕ.
«Το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι πρέπει να τελειώσει» προσέθεσε χαρακτηριστικά.
Οι δηλώσεις του ανώτατου αξιωματούχου της ΕΕ έρχονται, αν όχι να διαψεύσουν, σίγουρα να προσπεράσουν πληροφορίες που ήθελαν τον Ζοζέπ Μπορέλ, ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής, να μην έχει ακόμα ετοιμάσει τον κατάλογο με τις κυρώσεις που θα μπορούν να επιβληθούν στην Αγκυρα.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι το θέμα των κυρώσεων ή έστω του εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Τουρκία το οποίο επίσης θέτει η Αθήνα, έχει μπει στην τελική του ευθεία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι 27 θα αποφασίσουν μια τέτοια κίνηση διεθνούς τιμωρίας του καθεστώτος Ερντογάν –λίγο αφού και στις ΗΠΑ νομοθετούν για κυρώσεις κατά της Αγκυρας για τους S-400.
Το ζήτημα εξάλλου είναι πόσο έχει αποδεχτεί η Μέρκελ ότι οι επί εξάμηνο προσπάθειές της να «κατευνάσει» τον Ταγίπ Ερντογάν έχουν ελπίδες να δώσουν κάποιο αποτέλεσμα έστω και μετά το πέρας της γερμανικής προεδρίας.
Τι θα κάνει τελικά η Μέρκελ;
Οπως επεσήμαναν «Τα Νέα» στην ανταπόκριση του Γιώργου Παππά από το Βρολίνο, η Μέρκελ διαπιστώνει ότι τα αποτελέσματα της μεσολάβησής της δεν είναι αυτά που ήλπιζε. «Δυστυχώς δεν υπήρξαν τα βήματα προόδου τα οποία θα επιθυμούσα», παραδέχτηκε μιλώντας τη Δευτέρα στους βουλευτές των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των εθνικών κοινοβουλίων. Απέδωσε την ευθύνη στον «επιθετικό, προκλητικό χαρακτήρα» των τουρκικών ενεργειών τόσο έναντι της Ελλάδας όσο και έναντι της Κύπρου. Ποτέ μέχρι τώρα η καγκελάριος δεν χρησιμοποίησε τόσο καθαρή γλώσσα για να χαρακτηρίσει τις ενέργειες της Αγκυρας, ανέφεραν «Τα Νέα», επισημαίνοντας ότι η καγκελάριος δέχεται πιέσεις και στο εσωτερικό (βλ. Μάνφρεντ Βέμπερ) για σκληρότερη στάση απέναντι στον Ερντογάν.
Από την πλευρά της η γερμανική Handelsblatt –προσπαθώντας να αναλύσει την «απομάκρυνση», όπως την περιγράφει η Deutsche Welle, της Ελλάδας από τη Γερμανία– στάθηκε στο πώς το Βερολίνο έχει εμφανιστεί ως τώρα απρόθυμο να προωθήσει το θέμα των κυρώσεων. Και ότι πίσω από αυτό παραμένει τόσο η πίστη της Μέρκελ ότι η Τουρκία βοηθά τα μέγιστα στο Προσφυγικό, όσο όμως και οι σημαντικές πολεμικές μπίζνες της Γερμανίας με την Αγκυρα.
«Στο παρασκήνιο βρίσκονται οι αυξανόμενες εντάσεις με την Τουρκία (…) Eλλάδα και Κύπρος δεν έχουν καταφέρει να ικανοποιήσουν το αίτημά τους για επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα. Από τα μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη μόνο η Γαλλία βρίσκεται δίπλα τους. Η ΕΕ επικρίνει τις τουρκικές έρευνες για φυσικό αέριο ως παράνομες και απειλεί την Άγκυρα με κυρώσεις, διστάζει όμως να τις εφαρμόσει. Κυρίως όμως η γερμανική κυβέρνηση βάζει φρένο – μάλλον λόγω της σημασίας της Τουρκίας για τη διατήρηση της προσφυγικής συμφωνίας και λαμβάνοντας υπόψιν οικονομικά συμφέροντα, ιδίως στον εξοπλιστικό τομέα. Πέρυσι πάνω από το ένα τρίτο των γερμανικών εξαγωγών όπλων είχε προορισμό την Τουρκία», ανέφερε η Handelsblatt η οποία παρατήρησε πως η Ελλάδα αντιλαμβάνεται το γερμανο-τουρκικό εξοπλιστικό πρόγραμμα ως «απειλή». Οπως αναφέρει: «Ο θυμός για τη στάση της Γερμανίας δεν είναι μόνο μεγάλος εντός της ελληνικής κυβέρνησης. Και ο απλός κόσμος είναι απογοητευμένος». Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση στην Ελλάδα, την οποία επικαλείται το δημοσίευμα, το 71% των ερωτηθεντων θεωρεί αρνητική τη στάση της Γερμανίας στην ελληνοτουρκική διαμάχη, το 62% είναι δυσαρεστημένο από τη στάση της ΕΕ και το 76% βαθμολογεί θετικά τη Γαλλία. «Επειδή η ΕΕ ελίσσεται, η Αθήνα δημιουργεί τώρα ένα νέο δίκτυο εταιρικών σχέσεων. Αυτό λειτουργεί ιδίως επειδή και άλλες χώρες της περιοχής θεωρούν επίσης τη στάση της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική ολοένα πιο επιθετική».