Διπλή νομοθετική ρύθμιση, με την οποία δίνεται η δυνατότητα σε περίπου 300.000 ελεύθερους επαγγελματίες να ελαφρύνουν τα χρέη τους πέραν της 10ετίας – για παράδειγμα πριν από το 2012 – και να ανοίξουν ευκολότερα την «πόρτα» της συνταξιοδότησης, κατατίθεται εντός των ημερών στη Βουλή. Με την ίδια ρύθμιση, η πάγια ρύθμιση των δόσεων για οφειλές προς τον ΕΦΚΑ διπλασιάζεται σε 24 δόσεις.
Οπως γράφουν στο πρωτοσέλιδο δημοσίευμα τους «Τα ΝΕΑ», σε εφαρμογή σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατατίθεται ενός του τρέχοντος μήνα στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση με την οποία παραγράφονται οι αξιώσεις του ΕΦΚΑ προς επιχειρήσεις, αυτοαπασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες που ξεπερνούν τη δεκαετία.
Η διάταξη έρχεται σε συνέχεια απόφασης (υπ’ αριθμ. 1833/2021) της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που έκρινε πως ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής αξιώσεων του e-ΕΦΚΑ κατά ασφαλισμένων και εργοδοτών για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, που έθετε ο νόμος Κατρούγκαλου, είναι αντισυνταγματικός, ως αντίθετος στην αρχή της ασφάλειας δικαίου και της αρχής της αναλογικότητας.
Σε δηλώσεις του μάλιστα στην «Καθημερινή», ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου, δεν απέκλεισε μελλοντική περαιτέρω μείωση του χρόνου παραγραφής, ακόμη και στην πενταεετία, όπως ισχύει για τα χρέη προς την Εφορία.
Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα ΝΕΑ», μεε την παραγραφή ασφαλιστικών οφειλών που ξεπερνούν τη δεκαετία ανοίγει «παράθυρο» στη σύνταξη για δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους-οφειλέτες του ΕΦΚΑ, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους.
Σύμφωνα πάντα με «Τα Νέα», η νέα ρύθμιση, η οποία ακυρώνει επί της ουσίας την αντίστοιχη διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου, ευνοεί περί τους 50.000 ελεύθερους επαγγελματίες που μπορούν να ελαφρύνουν τα χρέη τους πέραν της 10ετίας – για παράδειγμα πριν από το 2012 – και να ανοίξουν έτσι ευκολότερα την «πόρτα» της συνταξιοδότησης. Ωστόσο, οι ασφαλισμένοι οφειλέτες θα μπορούν να τύχουν παραγραφής των παλαιών οφειλών τους προς τον ΕΦΚΑ χάνοντας αντίστοιχα ασφαλιστικό χρόνο.
Παραγραφή οφειλών
Η νέα ρύθμιση θα ανατρέχει αναδρομικά στο 2016, όταν και ψηφίστηκε ο νόμος Κατρούγκαλου. Η ρύθμιση θα περιλαμβάνει όλα τα χρέη που δεν ήταν παραγεγραμμένα από το 2016 και μετά, χρέη δηλαδή που ήρθαν από τα πρώην Ταμεία στον ΕΦΚΑ το 2016.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να αιτηθούν την παραγραφή των οφειλών τους. Ακολούθως θα μπορούν να λάβουν ενημερότητα και σύνταξη, αλλά χωρίς τον ασφαλιστικό χρόνο που αντιστοιχεί στα χρόνια των παραγεγραμμένων οφειλών.
Όπως εξηγούν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, ναι μεν ο ασφαλισμένος θα έχει πλέον τη δυνατότητα αποποίησης λόγω παραγραφής του χρόνου πέραν της δεκαετίας, ωστόσο αυτό θα συνεπάγεται και περιορισμό του χρόνου ασφάλισης, που σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητος για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Αυτό σημαίνει ότι δεκάδες χιλιάδες επαγγελματίες (κυρίως ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ) θα δουν τα χρέη τους προς το Ενιαίο Ταμείο να ελαφρύνουν έως και 50%, βάσει της απόφασης του ΣτΕ που αφορά μη βεβαιωμένες οφειλές.
Πρακτικά, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι έχουν την ευκαιρία συνταξιοδότησης, χάρη στην ελάφρυνση των οφειλών τους προς τον ΕΦΚΑ, αρκεί βεβαίως να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
Πέραν της επάρκειας του πληρωμένου χρόνου ασφάλισης και των ηλικιακών κριτηρίων, η σημαντικότερη προϋπόθεση είναι η εξής: το συνολικό χρέος της δεκαετίας, όπου όπως αναφέρθηκε δεν περιλαμβάνει βεβαιωμένες οφειλές και συνθέτεται από ένα μείγμα πρόσθετων τελών, επιβαρύνσεων, οφειλών από αναγνώριση πλασματικών ετών κ.τ.λ., να μην ξεπερνά τις 20.000 ευρώ για τους επιχειρηματίες και τις 6.000 ευρώ για τους αγρότες.
Με την ίδια ρύθμιση, ο ανώτατος αριθμός των δόσεων για ρυθμίσεις στα ασφαλιστικά ταμεία θα εναρμονιστεί με τον αντίστοιχο αριθμό δόσεων της ΑΑΔΕ και με αυτόν τον τρόπο θα διευκολυνθεί μια μεγάλη μερίδα ασφαλισμένων να τακτοποιήσει τις οφειλές της. Έτσι, η πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων αλλάζει και από τον επόμενο μήνα θα ισχύουν 24 δόσεις αποπληρωμής χρέους προς τον ΕΦΚΑ.
Η Πολιτεία οφείλει να συμμορφωθεί με την απόφαση του ΣτΕ και αυτό θα πράξει άμεσα, τόνισε σε δηλώσεις του στην «Καθημερινή» ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου. «Πέρα όμως από αυτή την υποχρέωση -σημειώνει- προχωράμε σε ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος και ρυθμίζουμε το χρονικό διάστημα της παραγραφής σε όλα τα στάδιά του, και στο πρώτο όταν η οφειλή είναι στον e-ΕΦΚΑ και στο επόμενο όταν αυτή βεβαιώνεται στο ΚΕΑΟ».
«Το μέτρο μακροπρόθεσμα -εκτιμά ο υφυπουργός θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες, ταχύτερες διαδικασίες για τη διοίκηση και καλύτερη εξασφάλιση είσπραξης των εισφορών».
Παράλληλα υπουργείο Εργασίας «διερευνά και μελλοντική περαιτέρω μείωση του χρόνου παραγραφής ώστε να ευθυγραμμιστούμε με τα όσα εφαρμόζει η φορολογική διοίκηση».
Στο υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι η όλη διαδικασία αφορά οφειλές ύψους περίπου 250 εκατ. ευρώ, ένα σημαντικό μέρος των οποίων θα παραγραφεί. Επισημαίνουν δε, ότι δεν πρόκειται για οφειλές που δημιουργήθηκαν πρόσφατα, καθώς πλέον ο καταλογισμός των οφειλών στα περισσότερα πρώην ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ γίνεται μέσα σε λίγους μήνες από τη δημιουργία τους και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούν τη 10ετία. Και ξεκαθαρίζουν ότι ακόμη και για τους μη μισθωτούς δεν θα χαθεί ασφαλιστικός χρόνος, εφόσον πληρωθούν οι οφειλές.
Επισημαίνεται τέλος ότι για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες ο χρόνος για τον οποίο δεν έχουν καταβληθεί οφειλές δεν προσμετράται στα έτη ασφάλισης, προκειμένου κάποιος να συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να λάβει σύνταξη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Καθημερινής», στην υπό διαμόρφωση διάταξη θα ορίζεται ρητά ότι η παραγραφή δεν σημαίνει και διαγραφή της αξίωσης, και κατά συνέπεια δεν οδηγεί σε διαγραφή του ασφαλιστικού χρόνου. Στην πράξη, ανά πάσα στιγμή, ακόμη και κατά τη διαδικασία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, ο ασφαλισμένος θα μπορεί να πληρώσει τις εισφορές που οφείλει για το διάστημα αυτό –ακόμη κι αν βάσει της 10ετίας έχει παραγραφεί– και ο συγκεκριμένος χρόνος να προσμετρηθεί για τη λήψη της σύνταξής του.