Σκίτσο από παλαιότερη έκδοση προπαγανδιστικού κόμικ. Απεικονίζει έναν ουκρανό στρατιώτη να παραδίδεται και να αλλάζει το όνομά του στη ρωσική εκδοχή του | Rybar.ru
Επικαιρότητα

Ρωσικά κόμικς στην υπηρεσία του πολέμου με την Ουκρανία

Η προπαγανδιστική μηχανή του Κρεμλίνου χρησιμοποιεί εικονογραφημένες ιστορίες για να προωθήσει τα πολεμικά της σχέδια στους κόλπους της νεολαίας
Protagon Team

Οπως κάθε απολυταρχικό καθεστώς, έτσι και αυτό του Βλαντίμιρ Πούτιν χρησιμοποιεί κάθε μέσο ώστε να επιβάλει τα πολεμικά του σχέδια. Τώρα, κόμικς με θέμα την εισβολή τίθενται στη διάθεση του Κρεμλίνου για να προωθήσει στη ρωσική νεολαία το όραμά του σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Κατά τους πρώτους μήνες μετά την έναρξη της ευρείας ρωσικής εισβολής, μια κρατική δημοσκόπηση έδειξε ότι οι νεαροί Ρώσοι δεν υποστήριζαν θερμά τον πόλεμο. Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, το Κρεμλίνο λαμβάνει μέτρα ώστε να αλλάξει το κλίμα στις τάξεις της νεολαίας.

Τον περασμένο Απρίλιο τα ρωσικά υπουργεία Αμυνας και Παιδείας άρχισαν να διανέμουν δεκάδες χιλιάδες κόμικς που επαινούν την εισβολή σε σχολεία όλης της χώρας, καθώς και στα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του project, ο στόχος είναι τελικά να προωθηθούν αυτά τα κόμικς σε κάθε σχολείο που βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.

Τα κόμικς αποτελούνται από 22 μικρές ιστορίες αφιερωμένες σε ρώσους στρατιώτες που έχουν παρασημοφορηθεί για τον ρόλο τους στα πεδία των μαχών. Απηχούν τον εξωπραγματικό ισχυρισμό του Κρεμλίνου ότι η εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022 απέτρεψε μια «γενοκτονία» που σχεδίαζαν οι αρχές του Κιέβου στην ανατολική Ουκρανία, η οποία είχε την υποστήριξη των χωρών του NATO.

Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των ιστοριών είναι ο συνταγματάρχης Αζάτμπεκ Ομουρμπέκοφ, διοικητής της μονάδας που είναι υπεύθυνη για τη δολοφονία αμάχων στην ουκρανική πόλη Μπούτσα το 2022. Το κόμικ τον περιγράφει ως «πραγματικό άνδρα» και ισχυρίζεται ότι τα στρατεύματά του επέδειξαν «ανθρωπιά» στους πρώτους μήνες του πολέμου.

«Καθώς οι ουκρανοί στρατιώτες υποχωρούσαν, εγκατέλειπαν τους τραυματίες τους. Οι ρώσοι στρατιώτες τούς πρόσφεραν πρώτες βοήθειες – γιατί ακόμα και στον πόλεμο πρέπει κανείς να παραμένει άνθρωπος» αναφέρει το κόμικ. Στην πραγματικότητα τα ρωσικά στρατεύματα έχουν κατηγορηθεί για βασανιστήρια και δολοφονίες ουκρανών αιχμαλώτων από τη Διεθνή Αμνηστία, το τμήμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ και άλλες οργανώσεις.

Τα κόμικς φέρουν την υπογραφή του Ολεγκ Ρόι, ενός εξέχοντος ρώσου συγγραφέα παιδικών διηγημάτων, που είναι ένθερμος υποστηρικτής του πολέμου. Χρησιμοποιούν την αντιδυτική, αντινατοϊκή και αντιουκρανική ρητορική που έχει υιοθετήσει το καθεστώς. «Από το μίσος της για τη Ρωσία, η Δύση εξοπλίζει το νεοναζί κουτάβι της στο κατεχόμενο Κίεβο» αναφέρει μια από τις ιστορίες.

Ο Ρόι έχει δημιουργήσει στο παρελθόν μια σειρά από κόμικς αφιερωμένα σε πατριωτικούς «ρώσους υπερήρωες», τα οποία έχουν λάβει τους επαίνους των ρωσικών μέσων ενημέρωσης που υποστηρίζονται από το Κρεμλίνο, ως η «απάντηση της Ρωσίας στα αμερικανικά κόμικς υπερηρώων της DC και της Marvel».

«Ανάθεμα! Οι Ρώσοι σάς εξολοθρεύουν, όχι επειδή έχουν καλύτερες πληροφορίες, αλλά γιατί εσείς είστε ηλίθιοι!» Πολωνός στρατηγός επιπλήττει ουκρανούς στρατιώτες σε παλαιότερο ρωσικό προπαγανδιστικό κόμικ (Rybar.ru)

Τον Σεπτέμβριο του 2023 είχε κυκλοφορήσει μια άλλη σειρά από 23 κόμικς με θέμα τον πόλεμο από τον εξέχοντα στρατιωτικό μπλόγκερ Μιχαήλ Ζβίντσουκ, ο οποίος είναι και μέλος του Ρωσικού Προεδρικού Συμβουλίου για τον Πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτά τα κόμικς έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα αραβικά και στα κινεζικά.

Οι ιστορίες που καταγράφουν υποτίθεται ότι βασίζονται σε πραγματικά περιστατικά από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αναδεικνύουν το θάρρος και την αποφασιστικότητα των ρώσων στρατιωτών, ενώ χρησιμοποιούν υποτιμητικές εκφράσεις για την περιγραφή των ουκρανών στρατιωτών, οι οποίοι παρουσιάζονται ως πιόνια των στρατηγών της Δύσης.

Παράλληλα, ορισμένες από τις ιστορίες απηχούν τις αφηγήσεις των ρωσικών κρατικών μέσων, που υποστηρίζουν ότι οι ουκρανοί στρατιώτες δεν έχουν κίνητρο για να πολεμήσουν, καθώς οι διοικητές τους τούς στέλνουν στο μέτωπο για να πεθάνουν.

Ενα από τα κόμικς του Ζβίντσουκ περιγράφει τη μάχη για τον έλεγχο του χωριού Κλιστσίβκα, στην ανατολική Ουκρανία, το οποίο η Ρωσία ισχυρίζεται ότι έχει καταλάβει. Αφηγείται την ιστορία ενός ουκρανού στρατιώτη ονόματι Μίκολα, ο οποίος παραδίδεται στα ρωσικά στρατεύματα, πυροβολεί μέλη του τάγματός του και μετονομάζεται σε Νικολάι – τη ρωσική παραλλαγή του ονόματός του.

Σε ένα άλλο τεύχος, δύο απελπισμένοι ουκρανοί χειριστές drone αναγκάζονται να παραδοθούν, καθώς αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τη δύναμη των ρωσικών τεθωρακισμένων οχημάτων, τα οποία ένας από αυτούς αποκαλεί «σάιμποργκ». Τα κόμικς του Ζβίντσουκ παρουσιάστηκαν σε μια έκθεση ειδών τέχνης που στήθηκε μέσα σε ένα τρένο, το οποίο ταξίδεψε σε όλη τη Ρωσία.

Το τρένο κάλυψε πάνω από 34.000 χιλιόμετρα, σταματώντας σε περισσότερες από 75 πόλεις μεταξύ της Μόσχας και της ρωσικής Απω Ανατολής. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι επισκέφθηκαν την έκθεση, που υποστηρίζεται από το υπουργείο Αμυνας και ονομάστηκε «Η Δύναμη της Αλήθειας».

Μια άλλη σειρά κόμικς που σχετίζονται με τον πόλεμο επικεντρώνεται στα κατορθώματα της ρωσικής ομάδας μισθοφόρων Βάγκνερ και του ιδρυτή της Γεβγκένι Πριγκόζιν, ο οποίος έχασε τη ζωή του σε πτώση του ελικοπτέρου που τον μετέφερε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημά του εναντίον του Πούτιν, το περυσινό καλοκαίρι. Η συγκεκριμένη έκδοση δεν φαίνεται να μην έχει την επίσημη υποστήριξη του Κρεμλίνου.