Στη Ρωσία η σύλληψη του Ιγκόρ Γκίρκιν, πρώην πράκτορα ασφαλείας και καταδικασμένου ερήμην από ολλανδικό δικαστήριο για την κατάρριψη επιβατικού αεροσκάφους το 2014 πάνω από την Ουκρανία, καθιστά σαφές ότι η προστασία της Μόσχας σε τέτοιου είδους υπερεθνικιστικά γεράκια είχε λήξει. Ηταν προειδοποιητική βολή, ότι πρέπει να κλείσουν τα στόματά τους που άλλο δεν κάνουν παρά να επικρίνουν τον Πούτιν για μετριοπάθεια στο Ουκρανικό. Το παρελθόν του Γκίρκιν (η ένταξη στην FSB, ο ρόλος του στην προσάρτηση της Κριμαίας, η συμμετοχή του στον πόλεμο στο Ντονμπάς, η δολοφονία των 298 επιβατών και του πληρώματος της πτήσης της Malaysian Airlines, κ.λπ.) δεν του δημιούργησε μπελάδες στη σχέση του με το Κρεμλίνο. Εφταιξε μόνο μία ανάρτησή του στα social media με την οποία κατηγόρησε τον Πούτιν για αδυναμία, έγραψε η Washington Post.
Τώρα ο 52χρονος Γκίρκιν, ο άνθρωπος που ακούει στο κατασκοπικό ψευδώνυμο Στρέλκοφ, περιμένει τη δίκη του έγκλειστος στη μοσχοβίτικη φυλακή Λεφόρτοβο. Το εις βάρος του κατηγορητήριο αφορά υποκίνηση σε εξτρεμιστική δράση και στην πραγματικότητα απευθύνεται σε όλους όσοι καταχωρίζουν τον εαυτό τους στην κατηγορία των φιλοπόλεμων πατριωτών. Ο Γκίρκιν, όπως και άλλοι με τα ίδια μυαλά, έχει χαρακτηρίσει τον Πούτιν «ανύπαρκτο» και «μετριότητα που εκτίμησε λάθος τον πόλεμο της Ουκρανίας». Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι έπεσε στην άβυσσο του Telegram τον περασμένο Ιούλιο: ο Γκίρκιν έγραψε ότι «ο Πούτιν δεν θα βγάλει εξαετία στην εξουσία». Η πρώτη ή η τελευταία ηλιθιότητα που γράφεται ήταν αυτή; Και όμως… Το Κρεμλίνο ενοχλήθηκε σφόδρα επειδή το κοινό που τη διάβασε ήταν 600.000 άτομα. Ετσι πράκτορες της FSB πήγαν στο σπίτι του Γκίρκιν και τον συνέλαβαν.
«Η εναντίον μου κατηγορία είναι παράλογη και η κράτησή μου προσβλητική» δήλωσε στο δικαστήριο ο Γκίρκιν τον περασμένο μήνα, στην πιο πρόσφατη εμφάνισή του. Πολλοί, σχολίασαν οι Αμερικανοί, έχουν επισημάνει την ειρωνεία ότι ένας διεθνώς καταδικασμένος εγκληματίας πολέμου παγιδεύτηκε από τους λογοκριτικούς κανόνες της εμπόλεμης Ρωσίας και όχι από τα ίδια τα εγκλήματά του. Ο Στρέλκοφ έπαιξε καίριο ρόλο στον σχηματισμό της αυτοαποκαλούμενης φιλορωσικής Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ στην ανατολική Ουκρανία, το 2014, και υπηρέτησε για λίγο ως υπουργός Αμυνας αυτής. Κρίθηκε ένοχος από τους ολλανδούς δικαστές για την ανάπτυξη του πυραυλικού συστήματος Buk που, σύμφωνα με τους ερευνητές, κατέρριψε το Boeing 777 της πτήσης Αμστερνταμ-Κουάλα Λουμπούρ.
Η σύζυγος του Γκίρκιν, Μιροσλάβα Ρεγκίνσκαγια, 30 ετών, από την Κριμαία, χρησιμοποιεί τώρα το κανάλι του Telegram για να δημοσιεύει τα μηνύματά του από τη φυλακή, όπου συνεχίζει, προφανώς ανεμπόδιστα, να επικρίνει την πολεμική στρατηγική και την εξωτερική πολιτική του Κρεμλίνου. «Υπάρχει αναταραχή στη Ρωσική Ομοσπονδία, και αργά ή γρήγορα θα εισέλθει στο τελικό στάδιο» έγραψε από το κελί του τον Σεπτέμβριο. «Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει θετική πατριωτική δύναμη στο πολιτικό πεδίο της Ρωσίας. Θεωρώ καθήκον μου να καταβάλω κάθε προσπάθεια για να δημιουργήσω τουλάχιστον μια βάση για την ένωση των ‘‘όχι άρρωστων’’ πατριωτικών δυνάμεων. Βρισκόμαστε στις παραμονές της κατάρρευσης του κράτους της Ρωσίας».
Ασφαλώς αυτή η τελευταία κορώνα του υποδίκου μαγνήτισε το ενδιαφέρον των Αμερικανών, οι οποίοι έγραψαν ότι οι πολιτικοί φίλοι του Γκίρκιν θεωρούν τη σύλληψή του απαραίτητη για τον περιορισμό της αμφισβήτησης του Πούτιν εν όψει των ρωσικών προεδρικών εκλογών του 2024. Αν δεν καταλάβατε, οι φίλοι του Γκίρκιν τον βλέπουν σαν ικανό να πάρει την εξουσία από τον Πούτιν μέσω της εκλογικής διαδικασίας… Μάλιστα λένε ότι η ενόχληση του Κρεμλίνου δεν αφορά τις προσβολές στο πρόσωπο του Πούτιν τόσο, όσο την επιρροή του Γκίρκιν στο κοινό του Telegram.
Ο ίδιος ο υπόδικος φροντίζει επιμελώς να συγκρίνει τη σκιά του με τον Πούτιν και να δηλώνει μέσω του δικηγόρου του γραφικές αστειότητες: «Θεωρώ τον εαυτό μου ικανότερο στις στρατιωτικές υποθέσεις από τον νυν πρόεδρο και σίγουρα ικανότερο από τον υπουργό Αμυνας. Ο σημερινός πρόεδρος είναι υπερβολικά ευγενικός, καθοδηγείται από τους εταίρους του στη Δύση και στο Κίεβο, αλλά και από τους επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας και από τη βιομηχανία πολεμικού υλικού». Πάντως πηγές με τις οποίες συνομίλησε η Post ανέφεραν ότι ο Πούτιν ανησυχεί πώς θα καταφέρει να τον ψηφίσουν ακόμη και οι υπερπατριώτες που ακολουθούν τον Γκίρκιν, όπως και οι υποστηρικτές του αλήστου μνήμης Γιεβγκένι Πριγκόζιν της μισθοφορικής Ομάδας Βάγκνερ.
Ο Γκίρκιν γεννήθηκε το 1970 στην παρηκμασμένη και γραφειοκρατική Σοβιετική Ενωση του Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Στο πέρασμα των χρόνων συνδύασε τη στρατιωτική Ιστορία με τον τσαρισμό και κατέληξε στο αναχρονιστικό συμπέρασμα ότι η Ρωσία πρέπει να επιστρέψει στην παλιά αυτοκρατορική δόξα της. Εχει πανεπιστημιακό τίτλο στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες και πολεμικές περγαμηνές στην Υπερδνειστερία, στη Σερβία, στην Τσετσενία, στο Νταγκεστάν. Προτού εγκαταλείψει την FSB (διάδοχος της KGB) είχε φθάσει στον βαθμό του συνταγματάρχη. Κατόπιν η δράση του επικεντρώθηκε στην Κριμαία και στο Ντονέτσκ. Πέρα από την ολλανδική καταδίκη για την υπόθεση του μαλαισιανού αεροπλάνου, υπέστη τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκή Ενωσης και των ΗΠΑ για τον ρόλο του στο Ουκρανικό.
Κάποιοι από το στρατόπεδο του Γκίρκιν (και δεν εννοούμε τη φυλακή του) έπιασαν το υπονοούμενο της δίκης του και της προφυλάκισής του: είπαν στην Post ότι πρόκειται περί μηνύματος προς όλες τις μη συστημικές πατριωτικές δυνάμεις πως το ρωσικό κράτος θα τις αντιμετωπίσει με σκληρότητα, και μάλιστα ανεξαρτήτως επιτευγμάτων του παρελθόντος ή πατριδοφροσύνης, αν τυχόν αποτολμήσουν κινηματικές και αντικαθεστωτικές πράξεις. Ξεκάθαρα πράγματα.